30/8/08

Barack Obama's Speech: keep the American Dream Alive


Μερικά σχόλια με αφορμή την ομιλία του B. Obama στο Συνέδριο των Δημοκρατικών (σχετικό link στην προηγούμενη ανάρτηση)...

Η απόπειρα (κριτικής) προσέγγισης και ανάλυσης του πολιτικού (προγραμματικού λόγου) του B. Obama, δεν μπορεί παρά να εντάσσεται στην ευρύτερη οπτική της αμερικάνικης πολιτικής κουλτούρας, που ως προϊόν της ιδιότυπης ιστορικής, πολιτικής, κοινωνικής και αξιακής συγκρότησης του αμερικάνικου έθνους (κράτους), είναι σαφώς διαφορετική από την αντίστοιχη ευρωπαϊκή, πόσο μάλλον από την εγχώρια. Μία τυπική σύγχυση (παράδειγμα από μία ιδιωτική φιλική συζήτηση) αφορά στην -κατά μια έννοια- "άτοπη" χρήση του όρου "ριζοσπαστισμός": π.χ συχνά διατυπώνεται ότι ο πολιτικός λόγος του Β. Obama δεν έχει στοιχεία ριζοσπαστισμού και παραμένει εξόχως συντηρητικός. Αυτή η αντίληψη αρθρώνεται στη λογική της ευρωπαϊκής πολιτικής κουλτούρας, όπου παρατηρείται μία "εννοιολογική τάυτιση" του ριζοσπαστισμού με δομικές (διαρθρωτικές) αλλαγές (μεταρρυθμίσεις) του "συστήματος". Ο ριζοσπαστισμός ως τέτοιος δεν υπάρχει στις Η.Π.Α. Η "γέννηση" του αμερικανικού πολιτικού φιλελευθερισμού δεν προκύπτει από μία επαναστατική ανατροπή μίας καθεστηκυίας κοινωνίας: η διάρρηξη της σχέσης με την αγγλική κυριαρχία δεν συνοδεύτηκε από ριζική ανατροπή του υφιστάμενου κοινωνικού status quo. Επομένως, υπάρχει -διακριτή- απουσία του "ριζοσπαστισμού" από τη φιλελεύθερη ιδεολογία και πολιτική παράδοση των Η.Π.Α (έτσι πιθανώς εξηγείται και η σημασία της θρησκείας στην σύγχρονη αμερικανική κοινωνία).
Μία δεύτερη παρατήρηση αφορά στην ιδεολογική ομοιογένεια της αμερικανικής κοινωνίας. Η (βαθιά) προσήλωση του μέσου (sic) πολίτη στην ιδιωτική πρωτοβουλία και στις ευεργετικές δυνάμεις της αγοράς συνθέτει το κυρίαρχο κοινωνικοπολιτικό "φαντασιακό" των Η.Π.Α: το περιώνυμο "american dream". Η σημερινή - κοινωνικοοικονομική- κρίση στις Η.Π.Α υπονομεύει πρωτίστως αυτή την κυρίαρχη ιδέα, υπό την έννοια της παρεμπόδισης του "social mobility" στα μεσαία και χαμηλότερα κοινωνικά στρώματα. Η πολιτική υπεράσπιση του "american dream" και η διατύπωση ενός νέου πολιτικού μηνύματος ικανού να κινητοποιήσει τα ανακλαστικά της αμερικάνικης κοινωνίας και να ενεργοποιήσει τους βασικούς μηχανισμούς της ιδεολογικής/ κοινωνικής συνοχής της, συνιστά τον σύγχρονο ριζοσπαστισμό "αλά αμερικανικά"!
Η παραπάνω αντίληψη διατρέχει τον πολιτικό λόγο του Β.Obama. Η υπεράσπιση του "american dream" εκτείνεται από το πολιτικό/προγραμματικό επίπεδο στο επικοινωνιακό επίπεδο: o Β. Obama είναι ταυτόχρονα πολιτικός υπερασπιστής και ενσαρκωτής του "american dream"!
H πολιτική υπεράσπιση της κυρίαρχης αμερικάνικης ιδέας αποτυπώνεται στις προθέσεις για μία ενεργότερη κρατική παρέμβαση προς όφελος των μεσαίων και χαμηλών εισοδημάτων (φοροελαφρύνσεις, ενίσχυση δημόσιου χαρακτήρα της Υγείας, διεύρυνση της φορολογικής βάσης προς τα ανώτερα εισοδήματα για την ενίσχυση του συστήματος κοινωνικής ασφάλισης, έμφαση στην ισότιμη πρόσβαση όλων των αμερικανών στην ποιοτική εκπαίδευση κτλ.). Επιπρόσθετα, ο Β.Οbama παρέμεινε πιστός στην ιδέα της ατομικής και κοινωνικής υπευθυνότητας, διατυπώνοντας τη θέση ότι η ατομική και κοινωνική ευημερία δεν μπορεί παρά να αποτελούν μία αποτελεσματική σύνθεση της ατομικής προσπάθειας και της κρατικής υποστήριξης. Κατά μία έννοια, αναβιώνει η ιδέα του "μη ρωτάς τι μπορεί να κάνει η πατρίδα για σένα, αλλά τι μπορείς εσύ να κάνεις για την πατρίδα"

5 comments:

Greek Rider on 30 Αυγούστου 2008 στις 4:20 μ.μ. είπε...

@Πασχάλη πολύ ωραίο το κείμενο και θα συμφωνήσω αυτή τη φορά πλήρως μαζί σου.

tractatus on 30 Αυγούστου 2008 στις 4:51 μ.μ. είπε...

Εξαιρετική παρουσίαση του αμερικάνικου σκηνικού. Είναι αλήθεια οτι οι ΗΠΑ είναι μια εντελώς διαφορετικά δομημένη κοινωνία απο την ΕΕ και, κατά συνέπεια, οι όροι πουχρησιμοποιούνται στην πολιτική αλλά και στον πολιτισμό είναι διαφορετικοί. Εκεί πράγματι είναι που υπεισέρχεται η διαφορετική ιστορία της εξέλιξης των δύο ηπείρων. πολύ ενδιαφέρουσα η ανάλυσή σου. Αυτές τις ημέρες συμπίπτουν οι αναρτήσεις μας και ίσως αλληλοσυμπληρώνουν μια εικόνα της αμερικάνικης κοινωνίας σε σχέση πάντα με τις επερχόμενες εκλογές και την υποψηφιότητα του Ομπάμα.

Homo Sapiens on 30 Αυγούστου 2008 στις 8:11 μ.μ. είπε...

Καλησπέρα φίλοι μου,

το - ιδιαίτερο - ενδιαφέρον για τις πολιτικές εξελίξεις στις Η.Π.Α αποτελεί πολύ καλό κίνητρο για να ρίξουμε μια ματιά στο εξεπέραστο (κλασικό)έργο του Alexis de Tocqueville "Democracy in America".

Πάντως, παρά την ιδιαίτερη πολιτική ιδιοσυγκρασία των αμερικανών (π.χ έμφαση στην επικοινωνία κτλ), φαίνεται ότι παράγεται αυτές τις μέρες "καλός" πολιτικός λόγος (μία βόλτα στιςεφημερίδες και στα blog το επαληθεύει).
Αναμένουμε (μάταια?/ θα δούμε...) και μία αύξηση του σχετικού ενδιαφέροντος και στα καθ' ημάς...

...ξεκινώ και την δική μου περιήγηση στα blog σας..

John 25aris on 1 Σεπτεμβρίου 2008 στις 8:40 μ.μ. είπε...

Πολύ ωραία ανάλυση Πασχάλη!Ανιχνεύεις ωραία μερικές από τις ιδιαιτερότητες της αμερικάνικής πολιτικής σκηνής και εξηγείς γιατί κάποιος πρέπει να στηρίξει τον Ομπάμα στη "μεγάλη μάχη".Πάντως είναι αλήθεια νομίζω πως στο ξεκίνημα υπήρξε ριζοσπαστικότερος(ακόμα και με την αμερικάνικη έννοια του όρου) και τώρα που έρχεται η ώρα να τοποθετηθεί σε διάφορα taboo της αμερικάνικης κοινωνίας(εκτρώσεις, οπλοκατοχή, στρατιωτικές δαπάνες) ελπίζω να μην αγνοήσει τις φιλελεύθερες ρίζες του.
ΥΓ:ελπίζω οι διακοπές σου να ήταν όμορφες και να σου επέτρεψαν να ξεκουραστείς(πράγμα που χρειαζόσουν).Περισσότερα από κοντά-ελπίζω πολύ σύντομα!TAKE CARE!

pinelopi t. on 2 Σεπτεμβρίου 2008 στις 12:15 μ.μ. είπε...

πολύ καλή η ανάλυση πασχάλη κυρίως στην χρήση της έννοιας του ριζοσπαστισμού!

Sponsors

Archive

 

Homo sapiens. Copyright 2008 All Rights Reserved Revolution Two Church theme by Brian Gardner Converted into Blogger Template by Bloganol dot com