Νέα Δημοκρατία: H ήττα του ιδεολογικού "τίποτα"

Η πολιτική - εκλογική ισχύς της Ν.Δ. την περίοδο 2004-2008 οφείλεται -μεταξύ άλλων- σε 3 κυρίαρχα στοιχεία ιδεολογικοπολιτικής (;) τακτικής, τα οποία επιμελώς ενσωματώθηκαν - συχνότερα με συνθηματικό τρόπο - στον κεντρικό πολιτικό της λόγο: α) επανίδρυση του κράτους, β) μεταρρύθμιση και γ) «μεσαίος χώρος».Ωστόσο, το πολιτικό αυτό τρίπτυχο δεν αρθρώθηκε σε ένα συνεκτικό, ιστορικά και πολιτικά θεμελιωμένο, πλαίσιο αρχών και αξιών, ή διαφορετικά δεν πλαισιώθηκε από μία συγκεκριμένη ιδεολογική και πολιτική αναφορά, αλλά (υπο)στηρίχθηκε στη λογική του -σκοπίμως και εντέχνως- κατασκευασμένου απολιτικού λόγου που υπαγορεύτηκε στο πλαίσιο μίας επιδέξιας επικοινωνιακής στρατηγικής. Η απουσία ιδεολογικού ερείσματος και σαφούς πολιτικής - προγραμματικής αναφοράς, ήδη από την περίοδο της αντιπολίτευσης (1996 - 2004), μοιραία αποτυπώθηκαν στην επίμονη πολιτική κενολογία και «επικοινωνιολογία».

Το πολιτικό τρίπτυχο της Ν.Δ εγγυούταν μία σχετικά αδιατάρακτη πολιτική-δημοσκοπική ισχύ στο βαθμό που υπήρχαν σημαντικά αποθέματα «πολιτικού κεφαλαίου» για την κυβέρνηση και τον κ. Καραμανλή. Ωστόσο, η μεταρρυθμιστική ατολμία, η διαχειριστική ανεπάρκεια και τα παλαιοκομματικά σύνδρομα διόγκωσαν τα διαρθρωτικά προβλήματα, «ξεχαρβάλωσαν» τη δημόσια διοίκηση και «τραυμάτισαν» τη δημοκρατική λειτουργία των πολιτικών θεσμών. Το πολιτικό κεφάλαιο της Ν.Δ κατασπαταλήθηκε και η πολιτική της πλατφόρμα αποδείχθηκε πολιτική ψευδαίσθηση, ιδεολογικό και επικοινωνιακό "τίποτα".

Η «επανίδρυση του κράτους» αποδείχθηκε -από την πρώτη στιγμή- επικοινωνιακή μπαρούφα. Ελάχιστα θεμελιώθηκε στην εφαρμογή ενός στρατηγικού σχεδιασμού για την προώθηση ευρύτερων θεσμικών μεταρρυθμίσεων και διαρθρωτικών αλλαγών στο δημόσιο τομέα και την υιοθέτηση ενός αποτελεσματικού Νέου Δημόσιου Μάνατζμεντ. Αντιθέτως, αρθρώθηκε στη λογική ενός φαντασιακού «τίμιου, καλού, σεμνού και ταπεινού» κράτους. Το κριτήριο της ορθολογικής, αποτελεσματικής και διαφανούς διαχείρισης των δημόσιων πόρων υποκαταστάθηκε από την ανόητη ηθικολογία.

Ως προς το «ιδεολόγημα των μεταρρυθμίσεων», πέρα από την επιτυχή επικοινωνιακή οικειοποίηση της «μεταρρύθμισης», η Ν.Δ. ουδέποτε αποδείχθηκε κοινωνική μεταρρυθμιστική δύναμη, ικανή να προωθεί ριζοσπαστικές αλλαγές στο κράτος και στην οικονομία και να διαμορφώνει ευρύτερες κοινωνικές συναινέσεις. Άλλωστε, όλες οι πρωτοβουλίες ήταν παραμετρικού τύπου, άτολμες, αποσπασματικές και άναρχες, δίχως εσωτερική συνοχή και επαρκή πολιτική τεκμηρίωση και -κυρίως- δίχως σαφή ιδεολογική θεμελίωση και αναφορά. Λόγου χάρη, από τη μία επιχείρησε αλλαγές στους όρους εργασίας των νεοπροσλαμβανομένων στο Δημόσιο και από την άλλη φόρτωσε τη δημόσια διοίκηση με εκατοντάδες περίεργους φορείς και οργανισμούς για κομματικές εξυπηρετήσεις. Από τη μία ακολούθησε μία νεοφιλελεύθερη λογική στο φορολογικό σύστημα και από την άλλη διόγκωσε τις δημόσιες δαπάνες και το δημόσιο χρέος. Οι παλινδρομήσεις και οι συγχύσεις μεταξύ μία νεοφιλελεύθερης οικονομικής στόχευσης και ενός παρωχημένου κομματισμού - κρατισμού είναι ενδεικτικές.

Η πολιτική του κέντρου και του «μεσαίου χώρου» εξαντλήθηκε στα επικοινωνιακά τερτίπια του ανοίγματος προς τα αριστερά με αοριστολογίες και επιλεκτικές συμβολικές κινήσεις. Ωστόσο, η επί μακρόν ενασχόληση της κοινωνίας με τα φαινόμενα βίας και αυταρχισμού από την επίσημη αστυνομία ή/και από ανεξέλεγκτους παρακρατικούς μηχανισμούς, δείχνουν ότι εξακολουθούν να παραμένουν ισχυροί θύλακες συντηρητισμού και αυταρχισμού στο νεοδημοκρατικό στρατόπεδο (π.χ. αλησμόνητες είναι οι «πολυδωριανές» παραινέσεις προς την αστυνομία). Άλλωστε, η ίδια η ταυτότητα του σκανδάλου που μας ταλαιπώρησε περισσότερο (Βατοπέδι), δηλαδή οι σχέσεις ισχύος, συμφερόντων, εξάρτησης και διαπλοκής μεταξύ Κράτους - Εκκλησίας - Δικαιοσύνης, αποτελεί σημαντική ένδειξη μίας παραμένουσας σκληρής δεξιάς παράδοσης.

Σήμερα, πίσω από τα παιχνίδια εξουσίας των δελφίνων και τις αστείες δικαιολογίες της εκλογικής ήττας κρύβονται τα ουσιαστικά πολιτικά θέματα για τη Ν.Δ: α) αναζήτηση ιδεολογικού στίγματος και προσέγγιση των σύγχρονων ρευμάτων σκέψης στο φιλελεύθερο χώρο β) εκσυγχρονισμός ενός βαθιά συντηρητικού - φεουδαρχικού κομματικού μηχανισμού.
Πολύ φοβάμαι ότι έχει πολύ δρόμο να διανύσει…