Σε προηγούμενη ανάρτηση υπό τον τίτλο "Η ιδεολογία της Στατιστικής και ο "αριστερός" πληθωρισμός" είχα επισημάνει ότι: η στατιστική στην πολιτική δεν είναι αξιολογικά/ιδεολογικά ουδέτερη και ως εκ τούτου η 'απολυτότητα' των αριθμών ουδόλως θεωρείται δεδομένη. Τα πολιτικά συμπεράσματα που προκύπτουν από τα στατιστικά στοιχεία διαφοροποιούνται ανάλογα με την οπτική της προσέγγισης και τους υπολογισμούς των μετρήσεων. Μπορεί οι αριθμοί να αποτελούν προϊόν τεχνοκρατικών αναλύσεων, ωστόσο ο τρόπος ανάγνωσής τους συνιστά πολιτική θέση...και διατύπωνα το ακόλουθο συμπέρασμα: η πολιτικοποίηση της στατιστικής πρέπει να ενσωματωθεί στην ιδεολογική και πολιτική agenda της σύγχρονης Αριστεράς. Η ιδεολογική μάχη με την Δεξιά πρέπει να μεταφερθεί και στο πεδίο της στατιστικής!Νομίζω ότι, η επαναφορά του ζητήματος και η αναγκαιότητα της σχετικής συζήτησης προκύπτουν αβίαστα ύστερα από τη δημοσίευση του ποσοστού ανεργίας για τον Μάιο/2008 (6,6%). Μία σύντομη -ωστόσο αρκούντως περιεκτική- ερμηνεία του (αναμφίβολα εντυπωσιακού!) καταγραφόμενου ποσοστού ανεργίας περιλαμβάνει τις ακόλουθες επισημάνσεις:
- Σύμφωνα με το δελτίο τύπου της ΕΣΥΕ (εργατικό δυναμικό/ Μάιος 2008)... για την εξαγωγή των μηνιαίων εκτιμήσεων χρησιμοποιήθηκε το υποσύνολο του δείγματος της τριμηνιαίας έρευνας Εργατικού Δυναμικού, το οποίο ερευνήθηκε κατά το μήνα Μάιο, δηλαδή 28.823 άτομα που ανήκαν σε 12.051 διαφορετικά νοικοκυριά (παρακάτω γίνεται αναφορά και στη μέθοδο της εκτίμησης). Το μοντέλο εκτίμησης του ποσοστού ανεργίας χρησιμοποιεί ένα σχετικά μικρό δείγμα, οπότε η πιθανότητα στατιστικού λάθους είναι σχετικά αυξημένη.
- Σύμφωνα με τον Κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1897/2000 της Επιτροπής για την εφαρμογή του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 577/98 του Συμβουλίου για τη διενέργεια δειγματοληπτικής έρευνας εργατικού δυναμικού στην Κοινότητα, όσον αφορά τον λειτουργικό ορισμό της ανεργίας, ...όσοι εργάστηκαν έστω και μία ώρα κατά την εβδομάδα αναφοράς (της έρευνας) δεν θεωρούνται άνεργοι(!).
- Η - παροδική- μείωση του ποσοστού ανεργίας (αύξηση του ποσοστού απασχόλησης) προκύπτει -κυρίως- από την εφαρμογή των προγραμμάτων προσωρινής απασχόλησης και κατάρτισης (stage)
- Έναρξη εποχικών εργασιών που συνδέονται κυρίως με τον τουριστικό και αγροτικό τομέα (π.χ. εξόχως χαμηλά ποσοστά ανεργίας στο Ν.Αιγαίο/Κρήτη...)
Η εφαρμοσμένη πολιτική στηρίζεται στην έρευνα, στην ανάλυση δεικτών, στις συγκρίσεις, στις αξιολογήσεις...Εαν η Αριστερά επιθυμεί την επίλυση κρίσιμων διαρθρωτικών προλημάτων μέσω της προώθησης μίας εναλλακτικής/ προοδευτικής πολιτικής, οφείλει να διερευνήσει και να αναδείξει εναλλακτικούς και κοινωνικά αμερόληπτους τρόπους υπολογισμού των βασικών οικονομικών/κοινωνικών μεγεθών. Επαναλαμβάνω, η ιδεολογική μάχη με την Δεξιά πρέπει να μεταφερθεί και στο πεδίο της στατιστικής...
Αναρτήσεις
9 comments:
Πασχάλη πολύ καλό το άρθρο σου και πιστεύω πολύ σημαντικό. Αυτές οι σκέψεις που κάνεις όντως θα έπρεπε να είναι στο επίκεντρο της πολιτικής σκηνής.
Η πρώτη μου παρατήρηση είναι ότι η κάθε χώρα στην ΕΕ δεν διαθέτει σχεδόν καμία δυνατότητα να παρέμβει στις "αντικειμενικές" μετρήσεις των τεχνοκρατών. Εδώ χρειάζεται υπερεθνική προσπάθεια αλλιώς δεν γίνεται τίποτα και επειδή ούτε καν συζητούνται σοβαρά τέτοια θέματα σημαίνει ότι δεν υπάρχει και καμία ουσιαστική υπερεθνική προσπάθεια.
Δεύτερον, το σκεπτικό που θέτεις μας επιστρέφει στην επιστημολογία των κοινωνικών επιστημών και ειδικότερα των οικονομικών. Θα έπρεπε όχι μόνο για τον πληθωρισμό και την ανεργία αλλά και για άλλα θέματα να ισχύει το σκεπτικό που καταθέτεις. Όμως η ιδεολογικοποίηση ,ενώ συμβαίνει, διεκδικεί ρόλο αντικειμενικής αλήθειας. Από την άλλη όποτε γίνεται κάποια προσπάθεια αλλαγής των μετρήσεων οι ιδεολογικοποιήσεις μας μεταφέρουν ακόμη πιο δεξιά!
Πιστεύω πολύ στο σκεπτικό σου με τη διαφορά ότι θα πρέπει να επεκταθεί αυτό που λες σε πολλά άλλα μεγέθη ή και ορισμένα οχυρά της οικονομικής επιστήμης για τα οποία έχω ασχοληθεί πολλές φορές π.χ τον δείκτη του ΑΕΠ ως μέτρο σύγκρισης των πάντων και άλλα.
Ομολογουμένως Πασχάλη η ανάρτηση σου είναι εξαιρετική και πολύ τεκμηριωμένη.
Η ΕΣΥΕ, που ουσιαστικά τροφοδοτεί με στοιχεία την Eurostat, χρησιμοποιεί επι χρόνια (....πολλά χρόνια, Πασχάλη) στοιχεία και μεθοδολογίες που κινούνται από τα όρια του γελοίου μέχρι τα όρια του επικίνδυνου. Αλλωστε και απο εκει πηγάζει η διαφορά των στοιχέιων που προκύπτουν απο οργανισμούς όπως το IMD, και η WEF, μιας που εκει συμπεριλαμβάνονται κατα 50% και ερωτηματολόγια.
Εκείνο βέβαια που είναι και το πιο σημαντικό είναι αυτό που τόσο καλά περιγράφεις "η αμηχανία της Αριστεράς"
Μήπως τελικά και οι δημοσκοπήσεις είναι μια μέθοδος "πολιτικοποίησης"; Η συχνότητα των μετρήσεων και ο περιορισμός των απαντήσεων έχω την εντύπωση οτι σχεδόν κατευθύνει το αποτέλεσμα. Αλλωστε και η Στατιστική είναι κατά βάση μια ψεύτικη -ίσως κατασκευασμένη- μέθοδος...μια κατ' αποκοπήν ψεύτρα, όπως θα έλεγε ένας καλός φίλος...
Πέρα πάντως απο τη στατιστική και τα αποτελέσματά της...μπορούμε ακόμα να βλέπουμε γύρω μας. Αυτές τις μέρες κάποιοι μάλιστα ταξιδεύουν...ε! εκεί η παρατήρηση και η καταγραφή εντυπώσεων απλών, καθημερινών πραγμάτων ευτυχώς δεν χρειάζονται μέτρηση και επεξήγηση...απλά κατανόηση και αλλαγή πλεύσης....:)
Greek Rider,
έχω διαβάσει σχετικά θέματα στο blog σου: και στο τελευταίο ποστ αλλά και σε ένα παλαιότερο (με τίτλο - αν θυμάμαι καλά - ο φιλελεύθερος ορθολογισμός)
ένα σχόλιο: όντως, σήμερα υπάρχει συναίνεση ώς προς τον τρόπο μέτρησης/ μεθοδολογία των οικονομικών μεγεθών και είναι πολύ δύσκολο να υπάρξουν ουσιαστικές διαφοροποιήσεις.
Μάλιστα,στο βαθμό που η μεθοδολογία είναι δεδομένη και σταθερή, μπορεί κάποιος βάσιμα να ισχυριστεί ότι π.χ η μείωση της ανεργίας στο χ% συγκριτικά με το υψηλότερο περσινό αντίστοιχο ψ%, συνιστά βελτίωση, είναι μία νέα βελτιωτική κατάσταση. Εδώ, όμως, οφείλουμε να απαντήσουμε πολιτικά/ιδεολογικά. Π.χ να δούμε πώς μεταβάλλεται διαχρονικά η σύνθεση της απασχόλησης. Αν αυξάνεται η απασχόληση, όμως ταυτόχρονα μεταβάλλεται η αναλογία μεταξύ σταθερής εργασίας και άτυπης απασχόλησης (μερική, ωρομίσθια, stage ktl), τότε είμαστε σε καλύτερη ή σε χειρότερη θέση? Αν μία οικονομία μειώνει -κατ΄ αυτόν τον τρόπο- την ανεργία, αλλά οι κοινωνικές ανισότητες αυξάνονται, είμαστε σε καλύτερη ή σε χειρότερη θέση? Τι συνιστά σήμερα για την Αριστερά, ο επίμονος και ουσιαστικός στόχος της πλήρους απασχόλησης?
Είναι μερικά μόνο ερωτήματα. Η κουβέντα είναι τεράστια και πέρα από την πολιτική διάσταση, είναι απραίτητη η επιστημονική τεκμηρίωση και η λογική θεμελίωση των επιχειρημάτων...
Σε όλα αυτά τα ζητήματα έχω την εντύπωση ότι η Αριστερά είναι αρκετά αμήχανη....
Κατερίνα,
δεν γνωρίζω ακριβώς τις μεθοδολογικές διαφορές και τα μοντέλα εκτίμησης που χρησιμοποιεί κάθε οργανισμός για την εκτίμηση των μεγεθών.
(Από μία πρόχειρη ματιά στις εκθέσεις του ΟΟΣΑ για την ελληνική οικονομία, είδα ότι υπάρχουν σημαντικές αποκλίσεις στις εκτιμήσεις).
Πάντως, καλό είναι να επαναλάβουμε, πέρα από ζητήματα τεχνικής/στατιστικής ανάλυσης, και ένα βασικό πολιτικό αίτημα: την ανεξαρτητοποίηση της στατιστικής υπηρεσίας (χειραγώγηση αριθμών και εξυπηρέτηση πολιτικών σκοπιμοτήτων)
Ελένη,
Η πολιτικοποίηση της στατιστικής, έγκειται στην πολιτική - ιδεολογική αντιπαράθεση για το τι μετράμε κάθε φορά, πότε και πώς το μετράμε και τι συμπεράσματα πολιτικής προκύπτουν κάθε φορά από τις επιλογές μας.
Περιμένω περισσότερα στοιχεία για το τελευταίο σχόλιο...Δεν το 'πιασα...
:)
Homo sapiens, μακάρι να μπορούσαν να αλλάξουν οι τρόποι στατιστικής μέτρησης, όμως φοβάμαι ότι οι τεχνοκρατικές ελίτ και οι διάφοροι στατιστικολόγοι που εκπαιδεύονται σε ολοένα και πιο ενταγμένα στο σύστημα πανεπιστήμια σπάνια αμφισβητούν τη ρίζα που έχει οδηγήσει στον ανελέητο οικονομισμό του νεοφιλελευθερισμού και συνήθως συμπράττουν με τα think tanks και τις πολιτικοοικονομικές ελίτ στις κατευθύνσεις του συστήματος και της ενίσχυσης της ιεραρχίας.
Άλλωστε αναρωτιέμαι, αν γίνεις ένας ερευνητής αύριο και κάνεις χρόνια σπουδές με ένα εργαλειακό ως επί το πλείστον τρόπο, πώς θα "εξαργυρώσεις" τον χρόνο και τον κόπο που σπατάλησες να μάθεις όλες αυτές τις λεπτομέρειες, αν δεν επιδιώξεις τουλάχιστον να ανέβεις την ιεραρχία και να πάρεις περισσότερα προνόμια από τους άλλους ή έμμεσα να ενισχύσεις τους εργοδότες σου για να λάβεις περισσότερα ψίχουλα από το trickle-down effect.
Το σύστημα είναι αδυσώπητο και όποιος μπει στο τριπάκι του, σπάνια βγαίνει... Με επιπτώσεις και στον ίδιο και στην κοινωνία ακόμα περισσότερο.
@Πασχάλη νομίζω ότι όντως χρειάζεται μια μεγάλη αναθεώρηση και επέκταση των κοινωνικών επιστημών που θα μπορέσουν να συμπεριλάβουν νέες οπτικές.
Η σημερινή μεθοδολογία δεν πιστεύω ότι είναι η μόνη επιστημονική ή η μόνη που διαθέτουμε. Όμως είναι η μόνη που εξυπηρετεί συγκεκριμένα, μη κοινωνικά, συμφέροντα.
Νομίζω, επίσης, ότι τα τελευταία 10 χρόνια έχουν αρχίσει να αναδύονται έντονες αμφισβητήσεις (επί λογικής βάσης) και νέες προοπτικές για τα προβλήματα.
Η πρώτη αμφισβήτηση έρχεται από την πλευρά της οικολογίας και της αμφιβολίας ότι η ανάπτυξη είναι ένας μετρητής των πάντων. Η δεύτερη από το ηθικό πλαίσιο που βασίζεται σε έναν ωφελιμισμό που δείχνει ότι αρχίζει να αναζητάει τη νομιμότητα του όχι μέσα από την κοινωνία αλλά από την αυτοαναφορά του.
Τα παραπάνω τα αντιλαμβάνομαι από κάποια απόσταση εφόσον δεν μπορώ να ξέρω πώς σκέφτεται η κάθε αριστερά. Η αμηχανία όμως που περιγράφεις υπάρχει και όντως φαίνεται στην αριστερά. Νομίζω ότι αυτό οφείλεται στο ότι τώρα μόλις άρχισαν να δημιουργούνται στην κοινωνία διεθνώς κάποιες αριστερές αντιλήψεις και να υπάρχουν κάποιοι πιο σοβαροί αριστεροί διανοούμενοι μετά από πολλές δεκαετίες.
Nice message you must keep doing it in future thanks for information shared.
Δημοσίευση σχολίου