Η εξέγερση του… «σύγχρονου Πολυτεχνείου»

Στις - επίσημες - ημέρες μνήμης των κοινωνικών αγώνων για ελευθερία, δημοκρατία και αξιοπρέπεια (βλ. την επικείμενη 17/11), υπάρχει -συνήθως- ένας (υπέρ)πληθωρισμός δημοσίων δηλώσεων και δημοκρατικών παραινέσεων -συχνά με υπερβολικά στομφώδη τρόπο- από τους πολιτικοθεσμικούς παράγοντες του πολιτικού συστήματος. Ουδεμία αντίρρηση. Η διαρκής ενεργοποίηση, υπενθύμιση και υπεράσπιση των δημοκρατικών αγώνων και κοινωνικών αξιών ουδόλως αμφισβητούνται.

Ωστόσο, όταν η μνήμη παραμένει εγκλωβισμένη στον «γυάλινο σωλήνα» του παρελθόντος, δίχως να υπεισέρχεται στα σύγχρονα κοινωνικά και πολιτικά συμφραζόμενα, φαίνεται να ευνοεί -κυρίως- τη διαμόρφωση και αναπαραγωγή συλλογικών ψευδαισθήσεων, πολιτικών φαντασιώσεων και δημοκρατικών αυταπατών. Αναμφίβολα, είναι μοιραία η υποβάθμιση του δημόσιου λόγου σε «κούφια ρητορεία» και η διολίσθηση σε ένα διάχυτο κοινωνικοπολιτικό στρουθοκαμηλισμό. Το προσωρινό βόλεμα στους πομπώδεις δημοκρατικούς λόγους και στα «must» παραδοσιακά ευχολόγια αποκρύπτει τη σύγχρονη «δημοκρατική γύμνια» διαμορφώνοντας μία εικόνα «χαζοχαρούμενης» δημοκρατικής ευφορίας.

Η συγκυρία είναι σκληρή και προκλητική. Η οικονομική κρίση, τα δημοκρατικά ελλείμματα, οι διαρθρωτικές αδυναμίες και η πολιτική αδράνεια παράγουν πολλαπλές κοινωνικές διαιρέσεις και αποκλείουν -κυνικά- κοινωνικές ομάδες από το κοινωνικό και δημοκρατικό «παιχνίδι». Οι κοινωνικές ομάδες που υποαντιπροσωπεύονται στους συλλογικούς θεσμούς λήψης αποφάσεων και διαπραγμάτευσης και υπόκεινται διακρίσεις από τους θεσμούς αναδιανομής πόρων και ευκαιριών (φτωχοί και κοινωνικά αποκλεισμένοι), πλαισιώνονται και από εκείνους που αποκλείονται από τα στοιχειώδη δημοκρατικά δικαιώματα: η απεργία πείνας και ο αγώνας φυλακισμένων και μεταναστών για το δικαίωμα στη ζωή και στην αξιοπρέπεια (η «αθέατη κοινωνία»).

Ο κοινωνικός αποκλεισμός αναπαράγεται διαρκώς, με ισχυρότερη ένταση, έκταση και μεγαλύτερο βάθος, διαμορφώνοντας έναν εύθραυστο κοινωνικό ιστό. Κοινωνικές ομάδες ασφυκτιούν στα στεγανά ενός ελιτίστικου συστήματος που επιμελώς ικανοποιεί τα συμφέροντα των «βολεμένων» (πολιτικά ισχυρών) και αδιαφορεί για τις ανάγκες και τις οδύνες των «εκτός των τειχών» (πολιτικά ανίσχυρων). Η αφασία της κυβερνητικής ελίτ και η ανύπαρκτη «κοινωνία της πρόνοιας» εξωθούν τους αποκλεισμένους σε εξέγερση…Άλλωστε αυτοί δεν (θα) είναι το σύγχρονο …«Πολυτεχνείο»?