Αναδιανομή : H αριστερή αντι-πρόταση στο Ασφαλιστικό

Η έννοια - κλειδί για μία προοδευτική μεταρρύθμιση του συστήματος κοινωνικής ασφάλισης είναι η αναδιανομή. Ενώ ουκ ολίγα έχουν ειπωθεί - και σωστά - για τη διασφάλιση της βιωσιμότητας του συστήματος, ή διαφορετικά για τη δυνατότητα εξοικονόμησης πόρων (εξορθολογισμός λειτουργίας, αντιμετώπιση της εισφοροδιαφυγής...), ελάχιστα έχει απασχολήσει τη δημόσια συζήτηση η ανάγκη ενίσχυσης του αναδιανεμητικού χαρακτήρα του συστήματος. Λόγου χάρη, τα υψηλά ποσοστά φτώχειας και ανισότητας μεταξύ των ηλικιωμένων καταδεικνύουν ότι το υπάρχον σύστημα κάθε άλλο παρά υπηρετεί την κοινωνική αλληλεγγύη.

Η προώθηση της προοδευτικής μεταρρύθμισης πρέπει να απαντά με σαφήνεια σε θεμελιώδη ερωτήματα: ποια και γιατί, πότε και πώς. Ποιοι χάνουν και ποιοι κερδίζουν; Πώς αποζημιώνονται οι πιθανοί χαμένοι; Ο ειλικρινής κοινωνικός διάλογος σε αυτά τα ερωτήματα διαμορφώνει προϋποθέσεις κοινωνικής συναίνεσης στο βαθμό που αυτοί που χάνουν (και κατά βάση έχουν ισχυρή εκπροσώπηση στα εργατικά συνδικάτα) γνωρίζουν επαρκώς πού κατευθύνονται οι πόροι που καλούνται να θυσιάσουν και πώς συνεισφέρουν στην κοινωνική συνοχή και αλληλεγγύη.

Το νομοσχέδιο της Ν.Δ. δεν απαντά επαρκώς σε κανένα από αυτά τα ερωτήματα. Οι ρυθμίσεις είναι αποσπασματικές, πρόχειρες, μυωπικές και δεν προωθούν την κοινωνική αλληλεγγύη. Προσπαθεί να εξορθολογίσει το σύστημα (συγχώνευση Ταμείων) αλλά δεν υπάρχει καμία αποσαφήνιση των όρων για τη βιωσιμότητα των νέων Ταμείων. Εκτιμάται ότι εξοικονομεί 300 εκ. ευρώ, ποσό ελάχιστο συγκριτικά με τους πόρους που απαιτούνται για τη βιωσιμότητα του συστήματος. Επιχειρεί να καταργήσει προνόμια αλλά ουδέποτε έκανε ειλικρινή διάλογο με τις ομάδες που πλήττονται, προκειμένου να εξασφαλίσει ένα minimum κοινωνικής συναίνεσης. Προωθεί μία κατ'όνομα μεταρρύθμιση με ερασιτεχνικό τρόπο, απλώς διότι είναι ανάγκη να γίνει κάτι. Το ποια μεταρρύθμιση και γιατί , το πότε και πώς ελάχιστα την απασχόλησαν.

Υ.Γ. Σε επόμενο post θα προσπαθήσω συγκεκριμένα να θίξω τις βασικές αρχές και τον πιθανό σχεδιασμό του συστήματος από μία προοδευτική μεταρρύθμιση.