Δημοψήφισμα για το Ασφαλιστικό: Κοινωνική Συναίνεση vs Λαϊκισμός

Καταθέτω ορισμένες πρώτες, ανεπεξέργαστες σκέψεις προς διάλογο...

Η πρωτοβουλία για τη διενέργεια δημοψηφίσματος για την ασφαλιστική μεταρρύθμιση είναι -αναμφίβολα- εξόχως ενδιαφέρουσα. Επί της ουσίας, η 'λογική' της πρότασης αρθρώνεται στην ανάγκη για αποτελεσματική διάχυση της πληροφόρησης για τη μεταρρυθμιστική πρωτοβουλία και στη διαμόρφωση ευνοϊκών προϋποθέσεων για τη διασφάλιση κοινωνικής συναίνεσης. Άλλωστε, η δυνατότητα δημοψηφίσματος επιλύει επαρκώς το πρόβλημα της ελλειμματικής αντιπροσώπευσης διάφορων κοινωνικών ομάδων στο πολιτικό σύστημα και στα εργατικά συνδικάτα (νέοι, γυναίκες, μετανάστες). Η ιταλική εμπειρία είναι ενδεικτική: η κυβερνητική πρωτοβουλία (Prodi) για επικύρωση της ασφαλιστικής μεταρρύθμισης από τον λαό περιόρισε τις κοινωνικές εντάσεις και διαμόρφωσε τις αναγκαίες κοινωνικές συμμαχίες για την προώθηση ορθολογικών και κοινωνικά αναγκαίων αλλαγών (αν και επίπονων). Ωστόσο, τα διαχειριστικά και οικονομικά προβλήματα του συστήματος εξακολουθούν να αποτελούν ζητούμενο.

Στη δική μας περίπτωση, η συγκυρία είναι εντελώς διαφορετική. Η πρόταση για δημοψήφισμα γίνεται από την αντιπολίτευση και έχει αρνητικό χαρακτήρα, δηλαδή επιδιώκει την καταψήφιση του νομοσχεδίου της Ν.Δ. Σε επίπεδο πολιτικής τακτικής, το όφελος συνίσταται στη διατήρηση της ασφαλιστικής μεταρρύθμισης στην κορυφή της πολιτικής agenda και στην παράταση της πολιτικής διαδικασίας στη Βουλή. Ωστόσο, δεδομένης της αντίδρασης της κυβέρνησης, η πρωτοβουλία υποβιβάζεται στο επίπεδο του επικοινωνιακού εντυπωσιασμού. Επιπρόσθετα, τροφοδοτεί τον δημαγωγικό λαϊκισμό (βλ. ΛΑ.Ο.Σ) για την επίκληση του δημοψηφίσματος σε κάθε πολιτική επιλογή που προκαλεί αντιδράσεις (εθνικά θέματα, νέα δικαιώματα κτλ.)

Θεωρώ ότι, η αποτελεσματικότερη πολιτική στρατηγική για την προώθηση μίας προοδευτικής μεταρρύθμισης στο ασφαλιστικό, είναι η διαμόρφωση μίας προοδευτικής πολιτικής συμμαχίας/πλειοψηφίας που θα ανατρέψει τον αντιδραστικό νόμο της Ν.Δ, θα διατυπώσει μία νέα πολιτική πρόταση και θα επιδιώξει τη μέγιστη κοινωνική συναίνεση. Οι πολιτικές και κοινωνικές ευθύνες του ΠΑ.ΣΟ.Κ και του ΣΥ.ΡΙΖ.Α είναι δεδομένες...