Σύγκριση οικονομικών δεικτών στις Η.Π.Α (2000-2008)

Economic Indicator (πηγή: CEPR)	2000	2008
Unemployment rate	4.0%	6.1%
Inflation rate	3.3%	5.4%
Job Growth (preceding 8 years)
Total nonfarm employment	21.4%	4.3%
Private sector employment	23.6%	3.6%
Manufacturing employment	2.9%	-22.2%
Employment rate (% of population)
All, age 16 and older	64.4%	62.6%
Men, age 16 and older	71.9%	69.1%
Women, age 16 and older	57.5%	56.5%
Real wage growth (preceding 8 years)	8.2%	1.8%
Minimum wage (July 2008$)	$6.58	$6.55
Family income
Median, 2007$	$61,083	$61,355
Growth (preceding 8 years)	14.7%	0.4%
Poverty
Rate (% of population)	11.3%	12.5%
People in poverty (millions)	31.6	37.3
Uninsured (health insurance)
Rate (% of population)	14.0%	15.3%
People without insurance (millions)	38.7	45.7
Personal savings (% of disposable income)	2.3%	0.6%
College tuition (average per year, 2007$)
Private four-year college	$19,337	$23,712
Public four-year college	$4,221	$6,185
Gasoline (gallon, 2008$)	$2.03	$4.09
GDP growth (preceding 8 years)	34.2%	19.6%
Productivity growth (preceding 8 years)	15.9%	21.9%
Trade balance (% of GDP)	-3.9%	-5.1%
Federal debt (% of GDP)	57.3%	65.5%
Net foreign debt (% of GDP)	13.6%	17.9%

Σημειώσεις από μία συζήτηση στο Ι.ΣΤΑ.ΜΕ...

Πρόσφατα, παρακολούθησα μία ενδιαφέρουσα συζήτηση στο Ι.ΣΤΑ.ΜΕ με θέμα την ανίχνευση κρίσιμων διεθνών και εγχώριων αλλαγών, τις κοινωνικοπολιτικές επιδράσεις τους και τη σημασία τους για το σύγχρονο σοσιαλιστικό κόμμα. Ο σχολιασμός επικεντρώνεται σε 3 βασικές διαπιστώσεις: α) βαθμιαία μετατόπιση του διεθνούς συστήματος προς μία κατάσταση πολυπολικότητας, β) σταδιακή υποχώρηση της κυριαρχίας του νεοφιλελευθερισμού και (εκ νέου) ανάδυση του προστατευτισμού (ρόλος του κράτους) και γ) νέοι τύποι ανάπτυξης και κοινωνικές δυνάμεις που διεκδικούν περισσότερα. Ως προς αυτά τα θέματα καταγράφω μερικές παρατηρήσεις μου ως αφορμή για διάλογο:

1. Από τη συζήτηση διαπιστώθηκε ότι υπάρχει μία μετακίνηση προς ένα διεθνές σύστημα με πολυπολικά χαρακτηριστικά. Αν και φαίνεται η ηγεμονική θέση των Η.Π.Α (υπερδύναμη) να μην αμφισβητείται, εντούτοις η ηγεμονία της προσδιορίζεται και οριοθετείται πολύ διαφορετικά συγκριτικά με «την εποχή της μονοκρατορίας». Η εμπειρία υποδεικνύει ότι ο τρόπος της βαθμιαίας μετακίνησης σε ένα πολυπολικό σύστημα γίνεται -συχνά- με τρόπο μη σχεδιασμένο, μη ειρηνικό και μη δημοκρατικό (εισήγηση του Προέδρου του ΙΣΤΑΜΕ). Νομίζω ότι, η διαπίστωση αυτή οδηγεί σε ένα κρίσιμο συμπέρασμα: αφαιρετικά, αν θεωρήσουμε ότι οι βασικές παράμετροι της εθνικής ισχύος είναι η πολιτική, οικονομική και στρατιωτική ισχύς, φαίνεται ότι σήμερα η σχετική ένταση της στρατιωτικής δύναμης ως προς τον προσδιορισμό της συνολικής εθνικής ισχύος τείνει να αυξάνεται. Αυτό ενδεχομένως επιδρά στη διαμόρφωση της διεθνούς διπλωματίας, ώστε η σχετική επίδραση της -κατά μία έννοια- χομπσιανής προσέγγισης των διεθνών σχέσεων να αυξάνει συγκριτικά με τις περισσότερο ιδεαλιστικές αντιλήψεις. Ίσως να διαμορφώνονται «ψυχροπολεμικές» καταστάσεις σε διαφορετικές περιφέρειες (π.χ Καύκασος, Βαλκάνια κτλ.) Προφανώς, πρέπει να δούμε τι μπορεί να σημαίνουν αυτά τα σχήματα ως προς την άσκηση της εθνικής εξωτερικής πολιτικής (αν την επηρεάζουν, αν πρέπει να αναπροσαρμοστεί κτλ.). Διατυπώθηκε η ιδέα για μία ευέλικτη (έξυπνη) εξωτερική πολιτική που μπορεί να εκμεταλλεύεται «παράθυρα ευκαιρίας» στις συγκρούσεις συμφερόντων μεταξύ ισχυρότερων κρατών (πχ. ΗΠΑ - Ρωσίας), σε αντίθεση με τη λογική της ξεκάθαρης συμπαράταξης με το ένα ή το άλλο μέρος. Τα κρίσιμα ερωτήματα για το σοσιαλιστικό κόμμα είναι: α) πώς μετασχηματίζεται αυτή η σκέψη στην εφαρμοσμένη εξωτερική πολιτική, β) εάν συμφωνούμε στη υπόθεση της σχετικής αύξησης της σημασίας της στρατιωτικής ισχύος, ποια είναι η επιλογή του σοσιαλιστικού κόμματος ως προς το ύψος των πόρων που δεσμεύει μία κοινωνία για άμυνα και ασφάλεια (εις βάρος άλλων δημόσιων αγαθών). Με άλλα λόγια, πώς αντιμετωπίζεται ένα συχνό αίτημα της αριστεράς για μείωση των στρατιωτικών εξοπλισμών προς όφελος π.χ της κοινωνικής πολιτικής.

2. Όσο λάθος είναι ο ισχυρισμός ότι οι αγορές επιτυγχάνουν τα «πάντα», τόσο λάθος είναι και ο ισχυρισμός ότι οι αγορές «δεν μπορούν». Η διεθνής χρηματοπιστωτική κρίση έχει εντείνει τη διεθνή πολιτική συζήτηση ως προς το θεμελιώδες δίπολο της πολιτικής οικονομίας: κράτος vs αγορά. Συχνά, η αποτυχία της διεθνούς χρηματοπιστωτικής αγοράς χρησιμοποιείται ως επιχείρημα για την ανάδυση επιχειρημάτων περί της αναγκαιότητας παρέμβασης του κράτους στην οικονομία. Ωστόσο οι έννοιες «κράτος» και «αγορά» δεν είναι μονοδιάστατες. Το δίλημμα κράτος ή αγορά όταν δεν οριοθετείται είναι κενό περιεχομένου. Υπάρχουν διαφορετικά είδη κρατικής παρέμβασης και πολλές αγορές. Σε άλλες περιπτώσεις είναι αναγκαία μεγαλύτερη κρατική ρύθμιση και λιγότερη αυτορρύθμιση και σε άλλες λιγότερο κράτος και περισσότερη αγορά. Το σοσιαλιστικό κόμμα οφείλει να προσδιορίσει επαρκώς τα ερωτήματα: πόσο κράτος και που, τι κράτος και γιατί…

3. Το σοσιαλιστικό κόμμα οφείλει να απευθυνθεί στις δυναμικές κοινωνικές ομάδες που σαφώς υποεκπροσωπούνται στο πολιτικό σύστημα και αποκλείονται από τις διαδικασίες λήψης αποφάσεων (π.χ νέοι, γυναίκες, μετανάστες). Διαπιστώνεται ελλιπής εκπροσώπηση τόσο στο επίπεδο της πολιτικής (κόμματα) όσο και στο επίπεδο της αγοράς εργασίας (συνδικάτα). Αυτές οι κοινωνικές ομάδες είναι στο περιθώριο και στο πεδίο των ευκαιριών (δείτε π.χ τις «βαριές» ρυθμίσεις της αγορά εργασίας, το αντινεανικό φορολογικό σύστημα, το ασφαλιστικό κτλ.) και στο πεδίο των εισοδηματικών ενισχύσεων (δείτε την αναιμική κοινωνική πολιτική ως προς την πρόνοια). Σε μία κοινωνία σύγκρουσης πολλαπλών συμφερόντων το σοσιαλιστικό κόμμα δεν μπορεί να παραμένει εγκλωβισμένο στο μανιχαϊστικό δίπολο κεφάλαιο – εργασία, αλλά να επικεντρώσει το ενδιαφέρον του και σε επιμέρους συγκρούσεις: π.χ μεταξύ insiders – outsiders στην αγορά εργασίας, μεταξύ των γενεών κτλ.

Η αποκρουστική όψη του πολιτικού “καθεστωτισμού”

Η αποκρουστική, αντιαισθητική και ντροπιαστική συμπεριφορά του μέχρι πρότινος πολιτικού ινστρούχτορα - συμβουλάτορα (!) του πρωθυπουργού αποτελεί -πιθανώς- σχετικά σημαντικότερο ζήτημα - τουλάχιστον ως προς το δημόσιο ενδιαφέρον - συγκριτικά με αυτή καθ’ αυτή τη δικαστική διάσταση της υπόθεσης (ως προς αυτή, είναι σώφρον να αναμένουμε την ολοκλήρωσή της). Η τηλεοπτική εικόνα είναι εξόχως απωθητική: o κ. Κεφαλογιάννης, σε ημι - νηφάλια κατάσταση (θολωμένος από τη «στημένη» δίκη) και ενώπιον ορισμένων πολιτικών του αβανταδόρων, εξύβρισε τη δικαιοσύνη (…ανεκδιήγητος εισαγγελέας, στημένη δίκη, στημένη (!) σκευωρία…) και - αυθαίρετα - υπερασπίστηκε τον θιγόμενο (;) κοινοβουλευτισμό (…σήμερα καταδικάστηκε ο κοινοβουλευτισμός).

Η συσσωρευμένη εμπειρία μισού αιώνα στα δημόσια αξιώματα και στη διαχείριση ισχύος/εξουσίας, όταν αναπτύσσεται σε ένα πελατειακό - καχεκτικό πολιτικό σύστημα (δημόσιες σχέσεις, κατεστημένα συμφέροντα, ιεραρχίες, ρουσφέτια…) «παράγει» τα προσδοκώμενα αποτελέσματα: ο κ. Κεφαλογιάννης -προφανώς- ουδέποτε θεώρησε ότι η συμπεριφορά του δημοσίου προσώπου υπόκειται σε - πολιτικούς και ηθικούς - περιορισμούς, ότι η συμμετοχή στα δημόσια «πράγματα» σημαίνει μύηση σε μία κοινωνικά/πολιτικά υπεύθυνη (βλ. ηθική) συμπεριφορά, ότι η γενικότερη στάση του λειτουργεί ως «παράδειγμα» (πρότυπο) για τους πολίτες (εφόσον συμφωνούμε με τον Ισοκράτη, οι πολίτες μιμούνται τους άρχοντες).

Ο κ. Κεφαλογιάννης έχει κάθε δικαίωμα να αμφισβητεί την απόφαση του δικαστηρίου (άλλωστε ο νομικός μας πολιτισμός προστατεύει αυτό το δικαίωμα).Ωστόσο, η συμπεριφορά του υποδεικνύει τη νοοτροπία του «φεουδάρχη», του τοπικού άρχοντα που διοικεί -όπως νομίζει- το βιλαέτι του και τους υποτακτικούς του, που μπορεί να επιδεικνύει σεβασμό κατά το δοκούν στους θεσμούς (θυμηθείτε την εμπιστοσύνη του στη δικαιοσύνη όταν του ασκήθηκε δίωξη), που μπορεί να προσβάλλει τους λειτουργούς της δικαιοσύνης όταν οι αποφάσεις τους εναντιώνονται στα συμφέροντά του.

Ακόμη χειρότερα, επιδιώκει να ενσαρκώσει το δημόσιο ήθος και τον κοινοβουλευτισμό (…καταδικάστηκε επειδή, ων βουλευτής, δέχθηκε ένα πολίτη στο γραφείο του για να του δώσει μία εξήγηση…!). Δίχως -μάλλον- να το αντιλαμβάνεται, (άλλωστε είναι παλαιάς κοπής πολιτικός) επιδιώκει την υπεράσπιση του θεσμού με την πιο αναχρονιστική αντίληψη για τον κοινωνικό ρόλο και τις πολιτικές/κοινωνικές υπηρεσίες του βουλευτή. Δυστυχώς, “κραυγάζει” για την -δήθεν- χαμένη τιμή του κοινοβουλευτισμού με εκείνη την (θλιβερή) αντίληψη που τον κατέστησε “ισόβιο” άρχοντα στην περιοχή του.
Ο κ. Κεφαλογιάννης μπορεί να έχει δίκιο. Όντως, μπορεί να είναι θύμα σκευωρίας και σκοτεινών συμφερόντων που επιδιώκουν την εξόντωσή του…Θα φανεί στο τέλος της δικαστικής διαδικασίας. Ωστόσο, πέραν της δικαστικής απόφασης, δεν μπορώ παρά να επισημάνω ότι η τηλεοπτική του παρουσία αποτυπώνει την πιο αποκρουστική όψη του πολιτικού “καθεστωτισμού”.

Τι μας διδάσκει τελικά η υπόθεση της κ. Μ. Ζαχαρέα;

Μερικές σκέψεις για την ...επικαιρότητα

Η κριτική για την επαγγελματική-επιχειρηματική δραστηριότητα της συζύγου του Υπουργού Επικρατείας αρθρώνεται -κυρίως- στη λογική του «ηθικού ασυμβιβάστου». Εκτός από τις αναμφίλεκτες επιφυλάξεις ως προς την πιθανή προνομιακή μεταχείριση (π.χ κρατική διαφήμιση) των ελεγχόμενων από την κ. Ζαχαρέα media, εγείρονται ζητήματα “ηθικής τάξεως”, αφενός ως προς τη δυνατότητα διασφάλισης του επαγγελματικού/ δημοσιογραφικού ήθους (βλ. αμεροληψία, εσωτερική πληροφόρηση κτλ.) και αφετέρου ως προς την -υπό ευρεία έννοια - ασύμβατη σχέση μεταξύ ελέγχοντος και ελεγχόμενου.
Δεν διαφωνώ με την ουσία της κριτικής. Άλλωστε, θεωρώ ότι το επιχείρημα (εφεύρημα!) «ό,τι είναι νόμιμο είναι και ηθικό» είναι μία πολιτικάντικη “πονηρή” μπαρούφα. Ωστόσο, αναρωτιέμαι: τι προσφέρει -επί της ουσίας- στο δημόσιο πολιτικό/ κοινωνικό βίο η παραίτηση της κ. Ζαχαρέα; Ποια είναι η κοινωνική προστιθέμενη αξία από αυτή την πράξη; Δυσκολεύομαι να εντοπίσω κάτι ουσιώδες, πέρα από την ικανοποίηση ορισμένων (θεμιτών) πολιτικών σκοπιμοτήτων και από μία πιθανή «δικαίωση» του λαϊκού αισθήματος. Δεν νομίζω ότι η απουσία της κ. Ζαχαρέα από τα media βελτιώνει τη δημοκρατία ή/ και την διαφάνεια στο πολιτικο-μιντιακό σύμπλεγμα εξουσίας, ότι ενισχύει την ιδέα της «πολιτικής ευθύνης» στην εγχώρια πολιτική κουλτούρα, ότι «ηθικοποιεί» τα media και την πολιτική, ότι καταλύει τις σχέσεις εξάρτησης και συμφερόντων (διαπλοκή),…ότι βελτιώνει την αισθητική του πολίτη - τηλεθεατή…Σε τελική ανάλυση, η τηλεοπτική/ δημοσιογραφική της παρουσία είναι επαγγελματικά, ηθικά και αισθητικά ανώτερη από τα -παντός τύπου- δημοσιογραφικά «λιβανιστήρια» που επικυριαρχούν στο πολιτικό - μιντιακό life style…
Τελικά, τι μας διδάσκει η υπόθεση της κ. Μ. Ζαχαρέα; Νομίζω ότι η συζήτηση γύρω από τον επαγγελματικό της βίο αναδεικνύει, για την ακρίβεια επιβεβαιώνει, τη διαπίστωση της άρρηκτης σχέσης μεταξύ της επαγγελματικής επιτυχίας και των δημοσίων σχέσεων, του επαγγελματικού status και των κοινωνικών διασυνδέσεων, της κοινωνικής καταξίωσης και του «οικογενειακού κεφαλαίου». Δεν μπορώ να κάνω διαφορετικές σκέψεις, όταν η -κατά τα άλλα αξιοπρεπής- κ. Ζαχαρέα «κλείνει» συμβόλαια εκατοντάδων χιλιάδων ευρώ για να προσφέρει τις δημοσιογραφικές της υπηρεσίες. Εκτός κι αν πρόκειται για μεγάλο «δημοσιογραφικό ταλέντο» που -δυστυχώς- αδυνατώ να διακρίνω...

Financial Madness...

H διεθνής χρηματοπιστωτική κρίση διαμορφώνει ένα ευρύ πλαίσιο - ακαδημαϊκού/ πολιτικού - διαλόγου για τον επαναπροσδιορισμό ή/και την αναθεώρηση κρίσιμων πτυχών (υποθέσεων/παραδοχών) της διεθνούς πολιτικής οικονομίας ως προς το παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα. Αναμφίβολα, η διεθνής οικονομική συγκυρία αναδεικνύει ορισμένες βασικές διαπιστώσεις: η εμπειρία υποδεικνύει ότι η ικανότητα "αυτορρύθμισης" των χρηματοπιστωτικών αγορών ουδόλως είναι δεδομένη. Η ικανότητα των ελεύθερων χρηματοπιστωτικών αγορών να "παράγουν" τα ορθά μηνύματα και να κατανέμουν ορθολογικά/αποτελεσματικά τον πιστωτικό κίνδυνο τίθεται υπό αμφισβήτηση. Αν και τα σύγχρονα καινοτόμα χρηματοοικονομικά προϊόντα (βλ. στην περίπτωση της κρίσης την τιτλοποίηση των στεγαστικών δανείων υψηλού ρίσκου στις Η.Π.Α) προσφέρουν, αφενός δυνατότητες νέων επενδύσεων με υψηλότερες αποδόσεις (άρα και ρίσκου) και αφετέρου μεγαλύτερη διάχυση του πιστωτικού κινδύνου, φαίνεται ότι η απουσία ενός αποτελεσματικού ελεγκτικού-ρυθμιστικού πλαισίου οδηγεί σε κρίσιμες στρεβλώσεις, καθώς η ανέλεγκτη και αδιαφανής διάχυση του κινδύνου "παράγει" αβεβαιότητες και κρίση εμπιστοσύνης στις αγορές. Η αδιαφάνεια των τιτλοποιημένων δανείων (και η χρηματωπιστωτική κρίση) αποτελεί "παράγωγο" αποτέλεσμα του αναποτελεσματικού συστήματος εποπτείας και ελέγχου των χρηματοπιστωτικών αγορών. Η αδιαφάνεια των τιτλοποιημένων δανείων συνεπικουρείται και από τον ανεπαρκή έλεγχο βασικών υποστηρικτικών μηχανισμών του χρηματοπιστωτικού συστήματος, όπως η διαδικασία της πιστοληπτικής αξιολόγησης των τίτλων, που -συχνά- στο πλαίσιο της ιδιωτικής διαχείρισης (ιδιωτικές εταιρίες) "παράγει" λάθος μηνύματος (π.χ. να υποβαθμίζει τον κίνδυνο). Αναμφίβολα, η συζήτηση για την "θεραπεία" του προβλήματος περιστρέφεται γύρω από τη θεσμική παρέμβαση και τη διαμόρφωση ενός αποτελεσματικού ρυθμιστικού πλαισίου στις χρηματοπιστωτικές αγορές.

Y.Γ. Παραπέμπω σε ένα ενδιαφέρον κείμενο - παρέμβαση σημαντικών διεθνών προσωπικοτήτων, με τίτλο "Δεν πρέπει να μας κυβερνά η χρηματοπιστωτική τρέλα". Δημοσίευση στο Βήμα, 23/5/2008

Τα όρια του μύθου της «καταλληλότητας»

Η (δημοσκοπική) “καταλληλότητα” του κ. Καραμανλή συνιστά ένα αρκούντως επιτυχημένο πολιτικό προϊόν. Επί της ουσίας, πρόκειται για ένα επικοινωνιακό κατασκεύασμα που ανταποκρίνεται επιτυχώς στην εγχώρια πολιτική/κοινωνική ζήτηση για το πολιτικό αγαθό «ηγεσία». Εναλλακτικά, το πολιτικό και επικοινωνιακό προφίλ του πρωθυπουργού έχει επιμελώς προσαρμοσθεί στο κυρίαρχο - αναχρονιστικό - πολιτικοκοινωνικό “φαντασιακό” για τον «ηγέτη». Με ποιον τρόπο συμβαίνει αυτό; Δανείζομαι ορισμένα στοιχεία από μία προηγούμενη ανάρτησή μου με τίτλο «Ο ταλαντούχος κ. Καραμανλής»:

• Η ρητορική ικανότητα συνοδευόμενη από μία περίτεχνη κινησιολογία και -ενίοτε- από πεζοδρομιακούς» λόγους (βλ. π.χ νταβατζήδες), που μεταδίδουν - υποτίθεται - την αίσθηση της αποφασιστικότητας και της σιγουριάς, ανταποκρίνεται στην κυρίαρχη λαϊκή αίσθηση για τον ηγεμόνα, που κινείται εγγύτερα σε ό,τι - εύστοχα - αποκαλείται «πολιτικός κουτσαβακισμός». Δεν είναι τυχαίες -άλλωστε- οι συχνές…διαρροές ότι ο κ. Καραμανλής είναι «πολύ θυμωμένος!».
• Η εκφορά ενός ιδιότυπου πολιτικού λόγου που συνθέτει με δεξιοτεχνία τον σύγχρονο προοδευτισμό με τον παραδοσιακό λαϊκισμό. Ο κ. Καραμανλής αποφεύγει -συνήθως- το αναχρονιστικό λεξιλόγιο του κλασικού δημαγωγού, ενώ διατυπώνει συχνά προοδευτικό πολιτικό λόγο (επιδιώκει να είναι χρήσιμος και όχι πρόσκαιρα αγαπητός, δεν ενδιαφέρεται για το βραχυχρόνιο πολιτικό κόστος αλλά για το μακροχρόνιο κοινωνικό όφελος κτλ.), ώστε βαθμιαία να οικειοποιείται το «προφίλ του μεταρρυθμιστή» και να είναι ελκυστικός στα δυναμικότερα (μεσαία και ανώτερα) κοινωνικά στρώματα.
• Η επιλογή να δρα ο κ. Καραμανλής ως «από μηχανής θεός» (παρεμβαίνει, διόλου τυχαία, την ύστατη στιγμή δίνοντας λύση(;) στο πρόβλημα που δημιουργούν - συνήθως - οι αδέξιοι υποτακτικοί του), θέλγει το θυμικό του λαού που είναι -διαχρονικά- δεσμευμένο στη σωτηριολογία και στις μεταφυσικές παρεμβάσεις του σοφού ηγεμόνα. Μάλιστα, το συγκεκριμένο «προσόν» φαίνεται να έχει υπερεκτιμηθεί εφόσον ο κ. Καραμανλής δεν δίστασε να καλύψει περιπτώσεις ηθικής και πολιτικής έκπτωσης, ακόμα και όταν αυτές συγκρούονταν με το λαϊκό αίσθημα.

Ωστόσο, τα όρια του μύθου της καταλληλότητας στενεύουν. Νομίζω ότι, η διόγκωση των κοινωνικών προβλημάτων και η εμβάθυνση της πολιτικής κρίσης σταδιακά θα μετασχηματίσει τα κυρίαρχα νοητικά μοντέλα για την «ηγεσία» από την επικοινωνιακή καταλληλότητα στην πολιτική αποτελεσματικότητα.

Βέβαια, η καταλληλότητα παραμένει μέγεθος σχετικό και όχι απόλυτο. Αναμφίβολα, δεν αμφισβητείται η επικοινωνιακή καταλληλότητα του κ. Καραμανλή έναντι του κ. Παπανδρέου και -μάλλον- δεν πρόκειται να αμφισβητηθεί. Το πιθανότερο - όμως - είναι να αμφισβητηθεί στο εγγύς μέλλον η πολιτική αποτελεσματικότητα του κ. Καραμανλή. Ως προς αυτό το στοιχείο δεν είμαι σίγουρος ότι προηγείται του κ. Παπανδρέου. Η αποστροφή του τελευταίου «δεν θέλω να είμαι καταλληλότερος, αλλά καλύτερος» ήταν -πιθανώς- από τις πιο εύστοχες στην πρόσφατη συνέντευξη τύπου. Οψόμεθα...

Update: Για την παρουσία του κ. Παπανδρέου στη Δ.Ε.Θ έχουν γραφτεί πολλά, οπότε θεώρησα ότι άλλο ένα σχετικό κείμενο στο blog δεν αξίζει τον κόπο. Ωστόσο, σε πολύ μεγάλο βαθμό η εκτίμησή μου είναι σύμφωνη με το κείμενο του Α. Καλοκαιρινού, στα Νέα (15/9) με τίτλο: H στιγμή του Παπανδρέου;,όπου και σας παραπέμπω..

O K. Καστοριάδης για τα...blog (?)

Ένα από τα αγαπημένα μου σημεία στο έργο του Κορνήλιου Καστοριάδη "Η Άνοδος της Ασημαντότητας" αφορά στην προσέγγισή του για την "κρίση της κριτικής". Παραθέτω το χαρακτηριστικό απόσπασμα (Ύψιλον Βιβλία, σελ. 117)...

"...όλα λειτουργούν με διαμεσολαβήσεις, τα δίκτυα της συνενοχής είναι σχεδόν παντοδύναμα. Οι φωνές που δεν ευθυγραμμίζονται ή που διαφωνούν δεν πνίγονται από τη λογοκρισία ή από εκδότες που δεν τολμούν πια να τις δημοσιεύσουν. Πνίγονται από τη γενική εμπορευματοποίηση.

Οι ανατρεπτικές ιδέες συμφύρονται από τον συρφετό όλων όσα παράγονται και διαδίδονται. Το πρώτο πράγμα που λένε για να διαφημίσουν ένα βιβλίο είναι ότι "πρόκειται για ένα βιβλίο που φέρνει επανάσταση στο χώρο του".- όπως λέγεται επίσης ότι τα ζυμαρικά Panzani έφεραν επανάσταση στη μαγειρική. H λέξη «επαναστατικός», όπως και οι λέξεις «δημιουργία» ή «φαντασία», έχει γίνει διαφημιστικό σλόγκαν.....H περιθωριακότητα γίνεται κάτι το επιδιωκόμενο, το κεντρικό, και οι ανατρεπτικές ιδέες είναι ένα ενδιαφέρον αξιοπερίεργο που συμπληρώνει την αρμονία του συστήματος. H σημερινή κοινωνία έχει μία φοβερή ικανότητα να πνίγει κάθε γνήσια απόκλιση, είτε αποσιωπώντας την, είτε καθιστώντας την ένα φαινόμενο ανάμεσα στα άλλα• που πλασάρεται στην αγορά όπως και τα άλλα..."

-

Θα είχε ενδιαφέρον να επιχειρηθεί μία αναλυτική προσέγγιση του τρόπου αντιμετώπισης των blog από το σύγχρονο πολιτικό - μιντιακό σύμπλεγμα ισχύος/εξουσίας (βλ. π.χ. τη στερεοτυπική αναφορά στην "επανάσταση των blog"). Θα μπορούσαμε να συμπεριλάβουμε τα blog στην καστοριαδική ανάλυση ή η σύγχρονη τεχνολογική δυνατότητα του άμεσου μετασχηματισμού μας σε υποκείμενα δημόσιας κριτικής (μία κύρια όψη του blogging) καθιστά άτοπο ένα τέτοιο εγχείρημα;

Σχόλιο για τη συμπεριφορά του Προέδρου της ΔΑΚΕ...

Τα συμπεράσματα της ετήσιας έκθεσης 2008 (οικονομία & απασχόληση) του Ινστιτούτου Εργασίας ΓΣΕΕ - ΑΔΕΔΥ διαμορφώνουν ένα ευρύτερο πλαίσιο διαλόγου για τα οικονομικά αποτελέσματα και τις αναδιανεμητικές επιπτώσεις της ασκούμενης οικονομικής, κοινωνικής και εργασιακής πολιτικής. Ειδικότερα για τις συνδικαλιστικές οργανώσεις, η συγκεκριμένη διαδικασία (υποθέτω ότι) θεωρείται ιδιαίτερα κρίσιμη για τον σχεδιασμό της στρατηγικής τους και την επαναδιατύπωση (ή αναδιατύπωση) των αιτημάτων/ διεκδικήσεών τους. Η αναλυτική προσέγγιση των συμπερασμάτων της έκθεσης και η πολιτική/ιδεολογική τους ερμηνεία ενσωματώνονται στον δημόσιο πολιτικό λόγο των συνδικάτων.

Αν και μου διαφεύγει η διαδικασία (ο τρόπος) της ιδεολογικής/ πολιτικής αντιπαράθεσης στο εσωτερικό των συνδικάτων, η συμπεριφορά του Προέδρου της ΔΑΚΕ, κ. Κ. Πουπάκη, κατά τη δημόσια παρουσίαση της Έκθεσης, είναι ενδεικτική μίας στρεβλής, πολωτικής και υπο-πολιτικής αντίληψης που κυριαρχεί για τους όρους του πολιτικού διαλόγου (πολιτική κριτική) και την έννοια του «εργατικού συμφέροντος». Ο κ. Πουπάκης αποχώρησε από τη σχετική εκδήλωση διατυπώνοντας τη διαφωνία του ως προς τη διαδικασία και -κυρίως- την αμφισβήτησή του ως προς τα αποτελέσματα και τα συμπεράσματα της Έκθεσης. Μάλιστα, αν δεν με απατά η…ακοή μου, φαίνεται στο σχετικό video να αναφωνεί: «αυτά είναι καραγκιοζιλίκια, αν τα πράγματα ήταν έτσι, τότε όλοι οι Ελληνες θα είχαν πεθάνει από την πείνα» (αμφισβητώντας τα στοιχεία της φτώχειας).

Ο κ. Πουπάκης, εκ της θεσμικής του θέσεως, -προφανώς- δικαιούται να αμφισβητεί, να διαφωνεί, να ασκεί κριτική, να ερμηνεύει και να συμπεραίνει διαφορετικά. Ωστόσο, δεν έκανε τίποτα από τα παραπάνω. Για παράδειγμα, δεν διατύπωσε τις αντιρρήσεις του ως προς τη μεθοδολογία της έρευνας, ως προς την ερμηνεία των αποτελεσμάτων, ως προς τα κριτήρια μέτρησης της σχετικής φτώχειας, ούτε πρότεινε μία εναλλακτική ερμηνεία και οπτική ως προς την προσέγγιση των θεμάτων. Αντιθέτως, η διαφωνία του, περισσότερο διαισθητική και λιγότερο ορθολογική, και η συμβολική κίνηση της αποχώρησής του υποδεικνύουν κατ’ουσίαν την ανάγκη πολιτικής υπεράσπισης της κομματικής του παράταξης. Αναμφίβολα, ουδείς αναμένει από τον κ. Πουπάκη να τεκμηριώνει ως οικονομολόγος ή ως πολιτικός επιστήμονας. Ωστόσο, η θεσμική του θέση τον υποχρεώνει να διατυπώνει με σαφήνεια και καθαρότητα τη δική του εκδοχή για το συλλογικό «εργατικό συμφέρον». Εν τέλει, αναμένουμε να λειτουργεί -καθ’ όποιον τρόπο επιθυμεί- ως φορέας προώθησης των συμφερόντων της εργασίας και όχι ως υπερασπιστής του κόμματος. Ειδάλλως, η κοινωνική και ηθική νομιμοποίηση του θεσμικού του ρόλου είναι κενή περιεχομένου.

Υ.Γ. Τα προβλήματα στο πεδίο του συνδικαλισμού είναι γνωστά και εκτείνονται σε όλες τις συνδικαλιστικές παρατάξεις. Η επιλογή μου να ασκήσω κριτική στον κ. Πουπάκη αφορά στη χθεσινή συγκυρία και στην -κατά κάποιο τρόπο - «αντιαισθητική» συμπεριφορά του.

Παιδική φτώχεια και κοινωνική πολιτική

...σκέψεις με αφορμή την έναρξη της σχολικής χρονιάς

Αν και τοποθετείται -σχετικά- χαμηλά στην agenda της δημόσιας πολιτικής αντιπαράθεσης, ο περιορισμός του κινδύνου της παιδικής φτώχειας πρέπει να τεθεί στο επίκεντρο της εγχώριας κοινωνικής πολιτικής. Το αποτελεσματικό, υποστηρικτικό και αλληλέγγυο κοινωνικό κράτος δεν μπορεί παρά να παρεμβαίνει στους κοινωνικούς μηχανισμούς που ευνοούν την αναπαραγωγή και διαιώνιση της φτώχειας. Δίχως αμφιβολία, τα παιδιά που διαβιούν σε φτωχά νοικοκυριά διαθέτουν περιορισμένες ευκαιρίες και βρίσκονται αντιμέτωπα με τον κίνδυνο της «κοινωνικής στασιμότητας» (αδυναμία διεξόδου από τη φτώχεια). Η απουσία κοινωνικής προστασίας των φτωχών οικογενειών με παιδιά, αφενός ως εισοδηματική ενίσχυση και αφετέρου ως διεύρυνση ευκαιριών/ επιλογών των παιδιών, συντείνει στην εδραίωση και αναπαραγωγή της φτώχειας.

Η διερεύνηση της σύνθεσης των κοινωνικών δαπανών, υποδεικνύει ότι το ποσοστό της δαπάνης που στοχεύει στην ενίσχυση της οικογένειας και των παιδιών είναι σχετικά μικρό (περίπου το 12,7% των μη συνταξιοδοτικών κοινωνικών δαπανών, βλ. Θ. Μητράκος, Η διευρυνόμενη παιδική φτώχεια). Εκτός από το περιορισμένο τους ύψος, παρατηρείται ότι οι σχετικές κοινωνικές δαπάνες ανισοκατανέμονται εις βάρος οικογενειών με μεγαλύτερες οικονομικές/ κοινωνικές ανάγκες. Επομένως, η βελτίωση της στόχευσης των οικογενειακών επιδομάτων είναι αναγκαία για την αποτελεσματικότερη μείωση της παιδικής φτώχειας. Ωστόσο, η εισοδηματική ανεπάρκεια των φτωχών οικογενειών δεν αποτελεί μοναδική αιτία της παιδικής φτώχειας και ως εκ τούτου η κοινωνική πολιτική δεν πρέπει να επικεντρώνεται αποκλειστικά στις εισοδηματικές ενισχύσεις.

Η λήψη μέτρων που αποσκοπούν στη βελτίωση του εκπαιδευτικού επιπέδου των παιδιών φτωχών οικογενειών συνιστά ουσιώδη παράγοντα διεξόδου από τη φτώχεια και διασφάλισης προϋποθέσεων για μεγαλύτερη κοινωνική κινητικότητα (κοινωνική ανέλιξη). Προς αυτή την κατεύθυνση είναι απαραίτητη η καταπολέμηση της σχολικής αποτυχίας (σχολική διαρροή), η βελτίωση των εκπαιδευτικών υπηρεσιών, η διεύρυνση των δυνατοτήτων παροχής συμβουλευτικών υπηρεσιών και η θέσπιση ενός πλέγματος κινήτρων για παραμονή των φτωχών παιδιών στο σχολείο (ενισχυτική διδασκαλία, δωρεάν παροχή σχολικού/ εκπαιδευτικού υλικού, θέσπιση ενός συστήματος υποτροφιών από την τοπική αυτοδιοίκηση ή/και τη σχολική κοινότητα κτλ.). Η αποτελεσματικότητα των παραπάνω μέτρων προϋποθέτει την ενεργή εμπλοκή της σχολικής κοινότητας στη διαμόρφωση μίας στοχευμένης κοινωνικής πολιτικής προς όφελος των φτωχότερων παιδιών, εφόσον οι σχολικοί λειτουργοί έχουν επαρκέστερη γνώση για τις περιπτώσεις υψηλότερου κινδύνου (παιδιά με μεγάλη πιθανότητα να παρατήσουν το σχολείο).

Επιπρόσθετα, μία από τις ουσιαστικότερες προκλήσεις των σύγχρονων κοινωνικών κρατών (και της προοδευτικής πολιτικής) είναι η προώθηση πολιτικών αγοράς εργασίας που προωθούν τη συμφιλίωση οικογένειας και εργασίας και ενισχύουν τη θέση της γυναίκας στην αγορά εργασίας. Το κοινωνικό κράτος οφείλει να προσαρμοστεί στις σύγχρονες κοινωνικές αναδιαρθρώσεις (μαζική είσοδος των γυναικών στην αγορά εργασίας) και να υπερασπιστεί τον θεμελιακό -για την ελληνική κοινωνία- θεσμό της οικογένειας που δέχεται αναπόφευκτες πιέσεις σε ένα διαρκώς μεταβαλλόμενο κοινωνικό (αλλαγή της σχέσης των δύο φύλων) και οικονομικό περιβάλλον. Ειδική κοινωνική μέριμνα πρέπει να δοθεί στην προστασία των νεαρών ζευγαριών με παιδιά και στην ενίσχυση της προσβασιμότητά τους στην αγορά εργασίας. Στο ίδιο πλαίσιο αναφοράς, δεν νοείται αποτελεσματική κοινωνική πολιτική για τη μείωση της παιδικής φτώχειας, δίχως την ενίσχυση και βελτίωση των κοινωνικών υποδομών και υπηρεσιών φροντίδας τέκνων. Η δημιουργία βρεφονηπιακών και παιδικών σταθμών και η διευκόλυνση της προσβασιμότητας των φτωχών οικογενειών σε τέτοιου είδους υπηρεσίες συνιστούν πολιτικές προς τη σωστή κατεύθυνση.

---

Από το ιστολόγιο της Mia Farrow...

Κείμενο της Mia Farrow και του Eric Reeves προς δημοσίευση στη Walt Street Journal της 6ης Σεπτεμβρίου για τα (θλιβερά) τεκταινόμενα στη σουδανική επαρχία Darfur ...

Now Sudan is Attacking Refugee Camps

At 6 a.m. on the morning of Aug. 25, Kalma camp, home to 90,000 displaced Darfuris, was surrounded by Sudanese government forces. By 7 a.m., 60 heavily armed military vehicles had entered the camp, shooting and setting straw huts ablaze. Terrified civilians -- who had previously fled their burning villages when they were attacked by this same government and its proxy killers the Janjaweed -- hastily armed themselves with sticks, spears and knives. Of course, these were no match for machine guns and automatic weapons. By 9 a.m., the worst of the brutal assault was over. The vehicles rolled out leaving scores dead and over 100 wounded. Most were women and children...(click here for the rest of the story)

Υ.Γ Μετά από 5 χρόνια εμφύλιου σπαραγμού στην πολύπαθη αφρικανική επαρχία Darfur, περίπου 300.000 άθρωποι έχουν σκοτωθεί και 2,5εκ. έχουν εκτοπιστεί, γεγονότα που συνθέτουν μία από τις μεγαλύτερες ανθρωπιστικές κρίσεις του 21ου αιώνα.

Learn about the genocide

Την ιστορία τη γράφουν οι παρέες (δυστυχώς!)

Ας μου επιτραπεί μία (αυθαίρετη) μεταφορά της διαπίστωσης του Δ. Σαββόπουλου στα τρέχοντα κοινωνικοπολιτικά συμφραζόμενα· εννοώ την ηθικοπολιτική έκπτωση της «παρέας» και τη “φαντασιακή” μετατόπισή της από την ιδέα του ιδεολογικού - νεανικού ρομαντισμού στο -must- κυνικό ιδεώδες του βολέματος και των «κονέ». Οι “παρέες” όλο και λιγότερο εντυπώνονται στο νου μας ως κοινωνικοί/ συλλογικοί θύλακες προοδευτικού αντικομφορμισμού. Αντιθέτως, όλο και περισσότερο γίνονται αντιληπτές ως νομιμοποιημένες «συμμορίες», κοινωνικά «καθιερωμένα» παράσιτα που ενδημούν στην κορυφή της κοινωνικοπολιτικής ιεραρχίας και ενσαρκώνουν τη χυδαιότερη εκδοχή του “Greek Dream”: δόξα, πλούτος, status, ισχύς και εξουσία, απότοκα φαινόμενα των δημοσίων σχέσεων, των υπόγειων διαδρομών, του νεοελληνικού κουτσαβακισμού, της γλοιώδους κολακείας, της καπατσοσύνης και της (κουτο)πονηριάς.
Οι παρέες κυριαρχούν στον δημόσιο (πολιτικό και κοινωνικό) βίο. Στην πολιτική, στο κράτος (δημόσιο), στην οικονομία, στον συνδικαλισμό, στα media, στα πανεπιστήμια. Διόλου τυχαία, η κοινωνική «διαμάχη» για τη διανομή πόρων και ευκαιριών διεξάγεται με άνισο τρόπο: οι «τσιφλικάδες» πολιτικοί, οι παντός τύπου προσοδοθήρες (rent seekers) και «free riders», οι δικτυωμένοι, οι «συγγενείς, φίλοι και γνωστοί», οι «κουμπάροι», οι κατεστημένες οικονομικές ολιγαρχίες και -εν πολλοίς- οι καλά τοποθετημένοι «εντός των τειχών» του «συστήματος» μονοπωλούν πόρους, ισχύ και εξουσία. Οι παρέες συγκροτούν ένα πανίσχυρο πλέγμα εξαρτήσεων, συνδέσεων, σχέσεων και συμφερόντων. Στη χυδαιότερη εκδοχή τους, υποδύονται τους υπερασπιστές του δημοσίου συμφέροντος, τους θεματοφύλακες των δημοκρατικών θεσμών, τους ηθικούς κήνσορες, τους πεφωτισμένους μεταρρυθμιστές….

Φοροδιαφυγή και "κοινωνική εμπιστοσύνη"

Μία αναλυτική/ περιεκτική προσέγγιση του φαινομένου της φοροδιαφυγής δεν μπορεί παρά να εκκινεί από την θεμελιακή έννοια της «κοινωνικής εμπιστοσύνης». Διόλου τυχαία, η σχετική εμπειρική ανάλυση υποδεικνύει την αντίστροφη σχέση μεταξύ του μεγέθους της φοροδιαφυγής και του επιπέδου κοινωνικής εμπιστοσύνης: κοινωνίες υψηλής εμπιστοσύνης καταγράφουν περιορισμένη φοροδιαφυγή ενώ κοινωνίες χαμηλής εμπιστοσύνης εμφανίζουν εκτεταμένη φοροδιαφυγή.
Ο όρος «κοινωνική εμπιστοσύνη» νοείται ως μία κοινωνική «κατάσταση» όπου υπάρχει ένα θεσμικά, κοινωνικά και ηθικά κατοχυρωμένο πλέγμα σταθερών - γενικών και αφηρημένων - κανόνων, αρχών και αξιών που επιτρέπει τη διασφάλιση ενός ικανού βαθμού προβλεπτικότητας της ατομικής/ συλλογικής συμπεριφοράς. Σχηματικά, τα άτομα επιλέγουν να πράξουν κατά τρόπο Α καθώς αναμένουν και από τους υπόλοιπους δρώντες (άτομα, κοινωνία, κράτος) να πράξουν κατά τον ανάλογο ή συγκεκριμένο τρόπο Β. Η δυνατότητα προβλεκτικότητας της ανθρώπινης συμπεριφοράς επιτρέπει την ανάπτυξη και εμβάθυνση σταθερών κοινωνικών, οικονομικών και πολιτικών σχέσεων που αρθρώνονται στην αμοιβαία αναγνώριση συγκεκριμένων προτύπων συμπεριφοράς σε συγκεκριμένες καταστάσεις. Λόγου χάρη, ο Σκανδιναβός πολίτης πληρώνει με σχετική προθυμία το φορολογικό βάρος που του αναλογεί εφόσον γνωρίζει εκ των προτέρων ότι αφενός οι συμπολίτες του θα πράξουν κατ’ ανάλογο τρόπο και αφετέρου ότι το κράτος θα διαχειριστεί τους δημόσιους πόρους με έναν συγκεκριμένο, κοινωνικά επιθυμητό, τρόπο. Κατά μία έννοια, φαίνεται να λειτουργεί ένα «αόρατος - αυτόματος» μηχανισμός που δημιουργεί ένα σταθερό, συνεκτικό και κοινωνικά - οικονομικά αποτελεσματικό πλαίσιο ατομικών και συλλογικών συμπεριφορών (βλ την έννοια του κοινωνικού κεφαλαίου).
Προφανώς, σε κοινωνίες χαμηλής εμπιστοσύνης ο παραπάνω μηχανισμός είναι ανύπαρκτος. Επί της ουσίας, δεν υπάρχει καμία πολιτική, κοινωνική και ηθική επιβεβαίωση ότι πολίτες, κράτος και επιχειρήσεις λειτουργούν σε ένα προβλέψιμο, αμοιβαίως αποδεκτό και κοινωνικά επιθυμητό (πολιτικό, κοινωνικό, οικονομικό) περιβάλλον. Η απουσία ενός αποτελεσματικού «κοινωνικού συντονισμού» των ατομικών και συλλογικών συμπεριφορών διαμορφώνει ένα πλαίσιο αβεβαιότητας, δυσπιστίας και καχυποψίας, ενώ ευνοεί την αναπαραγωγή του φαύλου κύκλου κοινωνικών δυσλειτουργιών (με βάση τη θεωρία παιγνίων το πρόβλημα της φοροδιαφυγής είναι το κλασικό "δίλημμα του φυλακισμένου")To αποτέλεσμα αυτής της κατάστασης είναι η δημιουργία μίας κοινωνίας "τσαμπατζήδων" (free riders), όπου η βασική κοινωνική επιδίωξη είναι η συμμετοχή στα δημόσια/ κοινωνικά οφέλη και η μη συμμετοχή στα αντίστοιχα δημόσια/ κοινωνικά βάρη.
Μάλιστα, στην ελληνική περίπτωση παρατηρείται η απροκάλυπτη κυνική αποθέωση αυτής της κατάστασης: οι δημόσιες εξομολογήσεις του κ. Βουλγαράκη αποτελούν μία - απλώς μία - ενδεικτική περίπτωση. Ο «ενάρετος κύκλος» της διάχυσης του στρεβλού μηνύματος του "free riding" στην εγχώρια πολιτική και κοινωνική (υπο)κουλτούρα συνεχίζεται….

Governance Indicators: η στατιστική αποτύπωση της "κυβερνητικής αποτυχίας"

Το project Worldwide Governance Indicators (WGI) (World Bank) αποτελεί μία ενδιαφέρουσα βάση δεδομένων για τη στατιστική αποτύπωση του "government success/failure" μέσω της συγκριτικής ανάλυσης 6 ενδεικτικών "κυβερνητικών δεικτών" (περίοδος 1996-2007):

• Voice and Accountability
• Political Stability and and Absence of Violence
• Government Effectiveness
  
• Regulatory Quality
• Rule of Law
  
• Control of Corruption
  

Από τη μελέτη των σχετικών δεικτών για την κυβερνητική περίοδο 2004 - 2007 (σχετικό link) αποτυπώνεται στατιστικά αυτό που υποδεικνύει η εγχώρια πολιτική/ κοινωνική εμπειρία: τη χειροτέρευση όλων των δεικτών διακυβέρνησης (με εξαίρεση την πολιτική σταθερότητα). Ειδικότερα, στους δείκτες Voice and Accountability, Rule of Law και Control of Corruption παρατηρούνται οι χειρότερες επιδόσεις.
(με την κυβερνητική εμπειρία του τρέχοντος έτους αναμένεται μεγαλύτερη επιδείνωση των σχετικών δεικτών)

Υπερασπιστείτε τις 70 + 1 Θέσεις για την Επανίδρυση του ΠΑ.ΣΟ.Κ

3^η Σεπτεμβρίου: το ΠΑ.ΣΟ.Κ θυμάται, αναπολεί. Η εμπειρία της ιδρυτικής του καινοτομίας (Διακήρυξη της 3^ης Σεπτεμβρίου) αποτελεί αναμφίβολα πηγή διανοητικής έμπνευσης, ιδεολογικού προβληματισμού και δημιουργικού πολιτικού αναστοχασμού.
Ωστόσο, η διαφοροποίηση ενός σύγχρονου, προοδευτικού (σοσιαλδημοκρατικού) πολιτικού υποκειμένου από την παραδοσιακή/ συντηρητική αριστερά προκύπτει από τη δυνατότητα αποδέσμευσης από ιδεοληψίες και αναχρονιστικά πρότυπα πολιτικής σκέψης/ αντίληψης: το ΠΑ.ΣΟ.Κ θυμάται, αναπολεί (και ορθώς το κάνει), αλλά πρωτίστως πρέπει να (μάθει να) σκέφτεται. Σχηματικά, “οφείλει” να ερμηνεύσει επαρκώς τους σύγχρονους κοινωνικοοικονομικούς μετασχηματισμούς, να επανακαθορίσει το εννοιολογικό περιεχόμενο της «αλλαγής» (μεταρρυθμίσεις) και να αναδιαμορφώσει τη θέση του, ως πολιτικό υποκείμενο, αφενός ως προς το κυρίαρχο σύστημα πολιτικής - οικονομικής σκέψης (και τους φορείς του) και αφετέρου ως προς την κοινωνία (και τις νέες ανάγκες της).
Στο δημόσιο διάλογο επικρατεί η αντίληψη, που τείνει να μετατραπεί σε αφόρητο στερεότυπο (κλισέ), ότι το ΠΑ.ΣΟ.Κ …δεν σκέφτεται, ή εναλλακτικά ότι αδυνατεί να διαμορφώσει ένα διακριτό ιδεολογικοπολιτικό στίγμα και να προωθήσει ένα ευρύ, συνεκτικό, επιστημονικά τεκμηριωμένο, λογικά θεμελιωμένο, κοινωνικά ελκυστικό και εκλογικά ανταγωνιστικό πλέγμα ιδεών και πολιτικών προτάσεων. Η αντίληψη αυτή είναι -μόνο- μερικώς ορθή, όχι διότι το ΠΑ.ΣΟ.Κ αδυνατεί να διατυπώσει μία σύγχρονη “αφήγηση” όπως αφελώς διαδίδεται, αλλά διότι η πολιτική της υπεράσπιση και διάδοσή της από το στελεχιακό δυναμικό του ΠΑ.ΣΟ.Κ παραμένει -ακόμα- σχετικά χαλαρή (αν όχι ανύπαρκτη).
Δεν γνωρίζω πόσα στελέχη ή/και μέλη/φίλοι του ΠΑ.ΣΟ.Κ μελέτησαν το τελικό κείμενο των πολιτικών θέσεων του κόμματος, όπως διαμορφώθηκε στο 8^ο Συνέδριο. (Υποθέτω, ότι η πολιτική διακήρυξη του τελευταίου συνεδρίου ενός κόμματος αποτυπώνει τη νέα πολιτική και ιδεολογική του «πλατφόρμα»). Όσοι όμως το έχουν κάνει -μαλλον- θα διαπίστωσαν ότι πρόκειται για ένα εξαιρετικό πολιτικό κείμενο που αποτυπώνει με ενάργεια τα κρίσιμα ζητήματα που οφείλει να προσεγγίσει ένα σύγχρονο, δημοκρατικό, προοδευτικό και πλειοψηφικό πολιτικό υποκείμενο.
Θα ήταν αδόκιμο να γίνουν συγκρίσεις με την Διακήρυξη της 3^ης Σεπτέμβρη, πέραν του περιεχομένου ακόμα και ως προς τη δυνατότητα έμπνευσης και πολιτικής ενεργοποίησης της κοινωνίας. Άλλωστε, εκτός των τρομακτικών κοινωνικοοικονομικών αλλαγών που έχουν συμβεί, η κοινωνική ζήτηση για «κατανάλωση πολιτικής» είναι σαφώς μικρότερη (για πολλούς λόγους) σήμερα συγκριτικά με το παρελθόν.
Αναμφίβολα, το τελευταίο επίσημο πολιτικό κείμενο του ΠΑ.ΣΟ.Κ συνιστά μία αναλυτική, περιεκτική και σαφώς οριοθετημένη προσέγγιση για τα θεμελιώδη πολιτικά ζητήματα της σύγχρονης κεντροαριστεράς, μακριά από ιδεολογικούς δογματισμούς και παρωχημένες αντιλήψεις και εγγύτερα σε μία αποτελεσματική/λειτουργική ιδεολογικοπολιτική σύνθεση των ιδεών της σοσιαλδημοκρατίας και του πολιτικού φιλελευθερισμού. Αν και αποφεύγει τις επιμέρους εξειδικεύσεις, εφόσον δεν αποτελεί κυβερνητικό πρόγραμμα αλλά πολιτική διακήρυξη, θίγει κρίσιμα θέματα και διατυπώνει προχωρημένες ιδέες και προτάσεις.
Θα μπορούσε να είναι και εντολή προς "κομματικούς και πολιτικούς ...ναυτιλλομένους": διαβάστε, μελετήστε, συζητείστε, προβληματιστείτε, εξειδικεύστε και έπειτα διαδώστε τα πολιτικά «προϊόντα» αυτής της διαδικασίας……Εν τέλει, υπερασπιστείτε τις θέσεις σας!

Υ.Γ. Σε νεότερο post θα κάνω μία σχετική αναφορά σε ορισμένα πολύ ενδιαφέροντα σημεία του κειμένου των 70 + 1 θέσεων (κλικ στην εικόνα)…

Πρωτοβουλία 4Δ

...το βρήκα πολύ ενδιαφέρον και το αναδημοσιεύω.

Ο Δημόσιος Τομέας (κρατικοί οργανισμοί, ΟΤΑ, ρυθμιστικές αρχές) σήμερα συλλέγει, παράγει, αναπαράγει και μεταδίδει ένα μεγάλο εύρος από πληροφορίες σε πολλούς τομείς της δημόσιας κοινωνικής, οικονομικής, μορφωτικής δραστηριότητας. Ο τεράστιος όγκος των δεδομένων αυτών, κατά το συντριπτικά μεγαλύτερο μέρος του, είτε δεν είναι προσβάσιμος από τους πολίτες, είτε διατίθεται με τρόπους που δεν ευνοούν ή εμποδίζουν την επεξεργασία του.
Η πρωτοβουλία 4Δ (Δημόσια Δεδομένα, Δικά μας Δεδομένα) φιλοδοξεί να αναδείξει την αναγκαιότητα παροχής από τους Δημόσιους φορείς πλήρους πρόβασης στα δεδομένα που διαθέτουν και να κινητοποιήσει πολίτες και πολιτικό προσωπικό για την επίτευξη αυτού του σκοπού.

Τέτοια δεδομένα ενδεικτικά είναι:

• Ισχύοντες νόμοι και εγκύκλιοι
• Δημόσιες Δαπάνες (στενός και ευρύτερος δημόσιος τομέας, ΟΤΑ)
• Πηγές Δημόσιων Εσόδων
• Στοιχεία Εθνικής Στατιστικής Υπηρεσίας
• Στοιχεία παραβατικότητας / εγκληματικότητας
• Εκπαιδευτικά δεδομένα (συμμετοχή στα επίπεδα της εκπαίδευσης, απόφοιτοι ανά κλάδο, διδακτικές ώρες ανά σχολείο, στατιστικά μαθητικής απόδοσης)
• Πρωτογενή ερευνητικά δεδομένα από έρευνες που διενεργούν Πανεπιστήμια, ερευνητικά ιδρύματα του ευρύτερου δημόσιου τομέα καθώς επίσης και από εκείνες που διεξάγουν εταιρίες δημοσκοπήσεων για λογαριασμό του δημοσίου.
• Στοιχεία για την δικαστική λειτουργία (αριθμός δικών, αναβολές, χρόνος μέχρι την τελεσιδικία, καταδικές-προς-αθωώσεις, αδικήματα, προφυλακίσεις, αναστολές)
• Στοιχεία σχετιζόμενα με την δημόσια υγεία (εισαγωγές, ασθένειες, πληρότητες κοινών κλινών και κλινών εντατικής θεραπείας, θνησιμότητες, διαμεταγωγές, κλήσεις ΕΚΑΒ, χρόνοι απόκρισης κλπ)
• Στοιχεία σχετικά με τις πυρκαγιές
• Φωτογραφικά ή άλλα ιστορικά αρχεία τα οποία μπορούν να διατεθούν στο κοινό χωρίς περιορισμούς copyright.

Η διαθεσιμότητα των δεδομένων για πρόσβαση και επεξεργασία από τον καθένα, δεν είναι μόνο ζήτημα αρχής, αλλά συνεπάγεται σημαντικότατες ωφέλειες:

• Απαντάται με αποτελεσματικό τρόπο το αίτημα για Διαφάνεια το οποίο αποτελεί κρίσιμο ζήτημα δημοκρατίας
• Διευκολύνεται και προάγεται η Έρευνα
• Δημουργούνται συνθήκες για την ανάπτυξη της Καινοτομίας και την δημιουργία υπηρεσιών που απαντούν στις ανάγκες των πολιτών
• Διευκολύνεται ο έλεγχος της εξουσίας από τους πολίτες και αρχίζει να παράγεται πολιτική “από-τα-κάτω” (grassroots)

Η ευρωπαϊκή ένωση με την οδηγία της 2003/98/EC προτρέπει τα κράτη-μέλη να εργαστούν προς την κατεύθυνση αυτή, και ήδη η Βρετανία δίνει το παράδειγμα με ενδιαφέρουσες κυβερνητικές πρωτοβουλίες. Όπως χαρακτηριστικά αναφέρει η Οδηγία:
Οι πληροφορίες του Δημόσιου Τομέα είναι ένα σημαντικό πρωτεύον υλικό για προϊόντα και υπηρεσίες ψηφιακού περιεχομένου και θα γίνει ακόμη πιο σημαντικό με τη σταδιακή ανάπτυξη ασύρματων υπηρεσιών περιεχομένου. Mε την ελεύθερη διάθεση και επαναχρησιμοποίηση των Δημόσιων Δεδομένων θα έχουμε πολύ μεγάλες δυνατότητες οι οποίες -μεταξύ άλλων- θα επιτρέψουν στις Ευρωπαϊκές επιχειρήσεις να εκμεταλλευθούν αυτές τις δυνατότητες, και να συμβάλουν σε μεγαλύτερη οικονομική πρόοδο και δημιουργία θέσεων εργασίας.
Για την Ελλάδα, ειδικά σήμερα που βρίσκονται σε εξέλιξη τα έργα του προγράμματος “Κοινωνία της Πληροφορίας” για τον εκσυχρονισμό της πληροφορικής υποδομής των δημοσίων φορέων, το αίτημα για την προσβασιμότητα και δυνατότητα επεξεργασίας και επαναχρησιμοποίησης των Δημόσιων δεδομένων από τους πολίτες, είναι περισσότερο επίκαιρο από ποτέ.
Σας καλούμε να συνδράμετε τον στόχο αυτό με κάθε πρόσφορο τρόπο, ώστε να γίνουν τα Δημόσια Δεδομένα πραγματικά Δικά μας Δεδομένα. Υπογράψτε την καμπάνια στην αντίστοιχη σελίδα.

ΥΓ: Οι bloggers που υποστηρίζουν την ιδέα του αιτήματος μπορούν ελεύθερα να αναδημοσιεύσουν το παραπάνω κείμενο