28/4/09

Η ελληνική δράση για την ευρωπαϊκή ημέρα διαγενεακής αλληλεγγύης

3 comments
Συνέντευξη Τύπου των οργανώσεων
«Γενιά των 700 ευρώ - G700» και «50και Ελλάς»
για την 1η Ευρωπαϊκή Ημέρα Διαγενεακής Αλληλεγγύης

Την Τρίτη 28 Απριλίου, ώρα 13.00, στο Πνευματικό Κέντρο του Δήμου Αθηναίων (Ακαδημίας 50) στο αμφιθέατρο «Αντώνης Τρίτσης», η διαδικτυακή οργάνωση νέων «Η Γενιά των 700 Ευρώ – G700» και η εκπρόσωπος του Ευρωπαϊκού Δικτύου Ατόμων Μεγαλύτερης Ηλικίας (Age Platform) στην Ελλάδα, «50και Ελλάς», δίνουν κοινή συνέντευξη τύπου για το διαγενεακό ζήτημα με αφορμή την 1η Ευρωπαϊκή Ημέρα Διαγενεακής Αλληλεγγύης και Συνεργασίας, όπως αυτή ορίστηκε στις 29 Απριλίου κάθε έτους από τη Σλοβενική Προεδρία της Ευρωπαϊκής Ένωσης τον Απρίλιο του 2008.
Κατά τη συνέντευξη Τύπου θα παρουσιαστεί κοινή γραπτή δήλωση – πρόταση για την προώθηση της διαγενεακής αλληλεγγύης σε Ελλάδα και Ευρώπη. Η γραπτή δήλωση θα κατατεθεί στο Ελληνικό Κοινοβούλιο και τα κόμματα, το Συμβούλιο Υπουργών της ΕΕ, την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.
Η συνέντευξη Τύπου έχει καταχωρηθεί στην ΕΕ σαν επίσημη ελληνική δράση για τον εορτασμό της 1ης Ευρωπαϊκής Ημέρας Διαγενεακής Αλληλεγγύης.

23/4/09

H διαγενεακή δικαιοσύνη στην agenda του σύγχρονου σοσιαλιστικού κόμματος

3 comments
...το φθινόπωρο, παρακολούθησα ένα θεματικό εργαστήρι στο ΙΣΤΑΜΕ με θέμα "η ταυτότητα και το ιδεολογικό στίγμα του σύγχρονου σοσιαλιστικού κόμματος". Μία μικρή προσθήκη στη συζήτηση που διεξήχθη είναι η παρακάτω παρέμβαση ( το βάζω με αφορμή και την ευρωπαϊκή ημέρα διαγενεακής αλληλεγγύης).

Η διαγενεακή δικαιοσύνη στην agenda του σύγχρονου σοσιαλιστικού κόμματος


Η πολιτική επιλογή της δίκαιης διευθέτησης των σχέσεων μεταξύ των γενεών διευρύνει και ανατέμνει το “παραδοσιακό” ιδεολογικοπολιτικό λεξιλόγιο. Η ενσωμάτωση στον προγραμματικό πολιτικό λόγο και στο σχεδιασμό της δημόσιας πολιτικής του "διαγενεακού κριτηρίου" (αποδέσμευση από τη μυωπική λογική του “short-termism”) ανασυνθέτει και διευρύνει το εννοιολογικό περιεχόμενο της κοινωνικής δικαιοσύνης. Η ιδεολογική και αξιακή αναμόρφωση του πολιτικού-προγραμματικού πλαισίου του σύγχρονου σοσιαλιστικού κόμματος συμπυκνώνεται στην κεντρική στόχευση της διαμόρφωσης ενός λειτουργικού-συναινετικού συμβιβασμού μεταξύ της (ακριβο)δίκαιης διανομής πόρων και ευκαιριών στις διαφορετικές κοινωνικές ομάδες (κοινωνική δικαιοσύνη) και της (ακριβο)δίκαιης κατανομής των κοινωνικών βαρών και οφελών στις διαφορετικές γενιές (διαγενεακή δικαιοσύνη).
Η διαγενεακή δικαιοσύνη, ως κεντρική πολιτική στόχευση, "διατυπώνει" ένα κυρίαρχο πολιτικό-προγραμματικό πρόταγμα: «τη διασφάλιση και εγγύηση ότι η σημερινή νέα γενιά (και κάθε επερχόμενη γενιά) θα ζήσει καλύτερα από την προηγούμενη». Ο θεμελιακός αυτος στόχος, αφενός επαναπροσδιορίζει την ταυτότητα των σχέσεων μεταξύ του προοδευτικού πολιτικού υποκειμένου και της νέας γενιάς και αφετέρου επιχειρεί μία αποτελεσματική προσέγγιση του νέου κοινωνικού ζητήματος: τον (υψηλό) κίνδυνο η σημερινή «γενιά της Χιλιετίας» να ζήσει χειρότερα από την προηγούμενη.
Τα κυρίαρχα συμπτώματα που αποτυπώνουν την άδικη διευθέτηση των σχέσεων μεταξύ των γενεών (διαγενεακή ανισότητα) και ενισχύουν τον κίνδυνο της κοινωνικής στασιμότητας και/ή καθόδου της νέας γενιάς συγκριτικά με την προηγούμενη αφορούν κυρίως στην ύπαρξη ενός -κατά κάποιο τρόπο- "τριπλού χρέους" : 1. το δημόσιο χρέος που μεταφέρει δυσβάστακτα οικονομικά βάρη στο μέλλον και υπονομεύει τις μελλοντικές αναπτυξιακές δυνατότητες, 2. το ασφαλιστικό χρέος που υπονομεύει το κοινωνικό κράτος και την κοινωνική αλληλεγγύη, 3.το διογκούμενο οικολογικό έλλειμμα που συρρικνώνει την ποιότητα ζωής.
Ωστόσο, η νέα γενιά είναι αντιμέτωπη με πρόσθετα οικονομικά/κοινωνικά/πολιτικά "ελλείμματα". Το «τριπλό χρέος» που επιβαρύνει άνισα τις διαφορετικές γενεές πλαισιώνεται από ένα συντηρητικό - αντινεανικό κοινωνικοοικονομικό status quo που διαμορφώνει ισχνά κίνητρα και ευκαιρίες για τους νέους. Κρίσιμες όψεις αυτού του κυρίαρχου ηλικιακού status quo -μεταξύ άλλων- είναι: α) τα συντηρητικά, πελατειακά και αυστηρώς ιεραρχικά συστήματα επαγγελματικής ανάδειξης και αμοιβών, που πριμοδοτούν -κυρίως- την προϋπηρεσία συχνά εις βάρος της αξιοκρατίας, β) η άκαμπτη-αντινεανική αγορά εργασίας με την τεράστια ανομία στην άναρχη-ευέλικτη βαθμίδα της, γ) η συστηματική υπο-εκπροσώπηση της νέας γενιάς στην πολιτική διαδικασία, δ) το αναποτελεσματικό και διάτρητο κοινωνικό κράτος που επιφυλάσσει σημαντικά «κενά προστασίας»,ειδικώς στους νεοεισερχόμενους στην αγορά εργασίας ή/και επισφαλώς νέους εργαζόμενους και ε) η διαρκής υποβάθμιση των συλλογικών αγαθών (κυρίως παιδεία, υγεία) εξαιτίας της αναποτελεσματικότητας των δημόσιων πολιτικών και της ανεπαρκούς κοινωνικής λογοδοσίας.
Τα παραπάνω ζητήματα υποδεικνύουν ότι βαθμιαία πραγματοποιείται μία τεράστια μεταβίβαση των κοινωνικών βαρών στη νέα γενιά (και στις μελλοντικές γενιές). Στο βαθμό που οι μηχανισμοί κοινωνικής κινητικότητας δεν λειτουργούν αποτελεσματικά (βλ. παιδεία), η κατάσταση επιδεινώνεται και οι αναπτυξιακές προοπτικές συρρικνώνονται. Η «παγίδα της αδράνειας» και η διαιώνιση του αντιπαραγωγικού/αντικοινωνικού/αντινεανικού status quo ενισχύουν τις βεβαιότητες για επερχόμενες -προβλέψιμες- κοινωνικές κρίσεις (ειδικώς ως προς τη διογκούμενη δημογραφική ανισορροπία συνταξιούχων - εργαζομένων) και διαμορφώνουν ευνοϊκές συνθήκες για μία γενική κρίση εμπιστοσύνης στο μέλλον (ένα νέο σκληρό χάσμα γενεών/ πόλεμος όλων εναντίον όλων).
Η σημερινή δίκαιη διευθέτηση των σχέσεων μεταξύ των γενεών μπορεί να λειτουργήσει ως ο αποτρεπτικότερος κοινωνικός/πολιτικός μηχανισμός για την αποφυγή μίας μελλοντικής σύγκρουσης των γενεών. Η συνεννόηση, η δέσμευση και η συναίνεση του σήμερα συνιστούν κρίσιμη προϋπόθεση για τη διαχρονική διασφάλιση της κοινωνικής-διαγενεακής συνοχής. Το κρίσιμο ζήτημα για το σύγχρονο σοσιαλιστικό κόμμα είναι να πείσει τις κοινωνικές ομάδες και τις διαφορετικές γενιές ότι αποτελούν αναπόσπαστο μέρος μίας (κοινωνικής) ολότητας και ότι είναι αμοιβαία επωφελές να κατανεμηθούν/ διανεμηθούν δίκαια οι πόροι, οι ευκαιρίες, τα κοινωνικά βάρη και οι αβεβαιότητες. Διαφορετικά, να διαμορφώσει ένα κοινωνικά ελκυστικό νέο κοινωνικό συμβόλαιο μεταξύ των γενεών για αμοιβαίες θυσίες και οφέλη για ένα δίκαιο κοινωνικο/οικονομικό ισολογισμό των γενεών (τι δίνει και τι παίρνει κάθε γενιά στη διάρκεια του βίου της).
Η agenda της διαγενεακής δικαιοσύνης δεν μπορεί να είναι "ξένη" προς το σύγχρονο σοσιαλιστικό κόμμα. Άλλωστε, η ιδεολογική και πολιτική δέσμευση στη δίκαιη διευθέτηση του “νέου κοινωνικού ζητήματος” επανασυνδέει το σοσιαλιστικό κόμμα με το θεμελιακό «γενετικό του υλικό»: την “αλλαγή” και το “νέο κοινωνικό συμβόλαιο” (New Deal). Ωστόσο, οι πολιτικές τομές και οι ρήξεις που απαιτούνται με το κυρίαρχο νεοελληνικό status quo για την προώθηση της διαγενεακής δικαιοσύνης, προκαλούν την παραδοσιακή "πολιτική πεπατημένη" και προϋποθέτουν ένα νέο παράδειγμα (paradigm) πολιτικής. Η ενσωμάτωση στον πολιτικό λόγο του σοσιαλιστικού κόμματος της διαγενεακής δικαιοσύνης είναι ένα πρώτο θετικό βήμα. Το ουσιαστικότερο, όμως, είναι ο αναπροσδιορισμός των δημόσιων πολιτικών και η μετατόπιση του ενδιαφέροντος -και- στα μακροχρόνια αποτελέσματα.

22/4/09

Ευρωπαϊκή Ημέρα Διαγενεακής Αλληλεγγύης

0 comments
Η έννοια της "διαγενεακής δικαιοσύνης" δεν συνιστά -ακόμα- σημείο αναφοράς στην εγχώρια δημόσια πολιτική συζήτηση. Ωστόσο, η διαγενεακή αλληλεγγύη και το ζήτημα της δίκαιης διευθέτησης των σχέσεων μεταξύ των γενεών καταλαμβάνουν διαρκώς περισσότερο χώρο στην ευρωπαϊκή και διεθνή πολιτική agenda. Στην Ελλάδα, τα θέματα της διαγενεακής ανισότητας και της ανάγκης για τη διαμόρφωση ενός "new deal" μεταξύ των γενεών τίθενται -περισσότερο δυναμικά- στο δημόσιο διάλογο από το ιστολόγιο της G700.

Αναδημοσιεύω το κείμενο της G700 με αφορμή την ευρωπαϊκή ημέρα διαγενεακής αλληλεγγύης :

"Στις 29 Απριλίου 2009 η ΕΕ θα γιορτάσει για πρώτη φορά στην ιστορία της μια Ημέρα αφιερωμένη στην Αλληλεγγύη και τη Συνεργασία ανάμεσα στις Γενιές (First European Day on Solidarity between Generations). Η συγκεκριμένη Ημέρα θεσμοθετήθηκε ύστερα από πρωτοβουλία της Σλοβενικής Προεδρίας στο πλαίσιο των εργασιών του Συνεδρίου για τη Διαγενεακή Αλληλεγγύη που διεξήχθη στην πόλη Brdo τον Απρίλιο του 2008 (Conference on Intergenerational Solidarity). Παρότι πράξη συμβολική, αποτελεί θετική εξέλιξη για την υπόθεση της διαγενεακής δικαιοσύνης στην Ευρώπη, και γενικότερα για τη γενεακή προσέγγιση στις προκλήσεις που απασχολούν τις σύγχρονες ευρωπαϊκές κοινωνίες. Η ΕΕ, με τον πλέον πανηγυρικό τρόπο, δείχνει το ενδιαφέρον της για το Διαγενεακό Ζήτημα. Το ζήτημα δηλαδή της δίκαιης κατανομής των ωφελειών και των βαρών ανάμεσα στις γενιές που βρίσκονται εν ζωή, αλλά και ανάμεσα στους σημερινούς ανθρώπους και τους μελλοντικούς πολίτες.

Γιατί όμως πρέπει να ενδιαφερθούμε;

Καταρχάς, ας αναλογιστούμε για μια στιγμή τα αυτονόητα και άμεσα ορατά. Εν μέσω οικονομικής κρίσης, χώρες όπως η Ελλάδα πληρώνουν πολύ ακριβά τις γενεακά κοντόφθαλμες οικονομικές πολιτικές που ακολούθησαν στο παρελθόν. Η λογικές του "τρώμε από το μέλλον για να υπερκαταναλώσουμε στο παρόν", "υπερχρεωνόμαστε και διατηρούμε μη βιώσιμες δημοσιονομικές θέσεις σε βάθος χρόνου", όχι μόνο έχουν στερήσει τη χώρα από το δημοσιονομικό όπλο ενάντια στην ύφεση, έχουν οδηγήσει επίσης σε κατακόρυφη αύξηση του κόστους δανεισμού του δημοσίου, επιβαρύνοντας έτσι ακόμα περισσότερο το εξωτερικό χρέος, οδηγώντας ακόμα και σε αδυναμία πληρωμής προμηθειών, μισθών και επικουρικών συντάξεων σε δημόσιο και ιδιωτικό τομέα.

Το διαγενεακό ζήτημα, όμως, υπερβαίνει την παρούσα οικονομική συγκυρία. Υπήρχε και θα υπάρχει ακόμα και όταν ξεπεράσουμε την κρίση.

Καθώς οι Ευρωπαϊκές χώρες με πρωταθλήτριες όλων την Ελλάδα, την Ισπανία, την Ιταλία και τη Γερμανία γερνούν με ανησυχητικούς ρυθμούς, τα κοινωνικά και ασφαλιστικά συστήματα τίθενται υπό αφόρητη πίεση. Η προστασία των ηλικιωμένων από τη μία και η επένδυση στους νέους από την άλλη, μετατρέπονται σε μεταβλητές μιας εξαιρετικά δυσεπίλυτης δημοσιονομικής και κοινωνικής εξίσωσης. Ήδη, πολλά ασφαλιστικά ταμεία στη χώρα μας δεν έχουν να πληρώσουν, οι φτωχοί συνταξιούχοι κυμαίνονται σταθερά στο εξαιρετικά υψηλό ποσοστό του 25%, ενώ το έλλειμμα από τις μελλοντικές υποχρεώσεις των ταμείων απέναντι στους ασφαλισμένους ανέρχεται σε δύο ολόκληρα ΑΕΠ. Όλα αυτά συμβαίνουν, παρά το γεγονός ότι οι καταβαλόμενες εισφορές προσεγγίζουν το 44% του εργατικού κόστους.

Στο μεταξύ, η παρουσία ενός αριθμητικά ισχυρού και γεωγραφικά εκτεταμένου σε όλη την ευρωπαϊκή επικράτεια «πρεκαριάτου», μιας ομάδας επισφαλών εργαζόμενων νέων η οποία αισθανόμενη ότι θα ζήσει χειρότερα από τους γονείς της σταδιακά ριζοσπαστικοποιείται, δυναμιτίζει την κοινωνική συνοχή, θέτοντας σε ευθεία αμφισβήτηση έννοιες όπως ο αλτρουισμός και η αλληλεγγύη των γενεών, οι οποίες στο παρελθόν υπήρξαν ριζωμένες στην κοινωνική συνείδηση των πολιτών και πολιτικά αδιαμφισβήτητες.

Τέλος, δεν πρέπει ποτέ να ξεχνάμε ότι το διαγενεακό ζήτημα δεν περιορίζεται αποκλειστικά στις προκλήσεις που θέτει στο “γενεακό συμβόλαιο” το δημογραφικό. Καθώς το περιβαλλοντικό έλλειμμα διευρύνεται, το δικαίωμα των παιδιών και των μελλοντικών γενεών να μεγαλώσουν και να ζήσουν σε ένα ισόρροπο φυσικό και δομημένο περιβάλλον τίθεται υπό αμφισβήτηση.

Υπ’ αυτές τις συνθήκες, εύλογα μπορούμε να ισχυριστούμε ότι η αρχή της διαγενεακής δικαιοσύνης, της υποχρέωσης δηλαδή των ευρωπαϊκών κοινωνιών για μία ακριβοδίκαιη διευθέτηση των σχέσεων ανάμεσα στις γενιές στο θέμα του ασφαλιστικού, του οικολογικού, του δημοσιονομικού και του εργασιακού, και όχι απλά της επίδειξης αλτρουισμού στο πλαίσιο της παραδοσιακής αλληλεγγύης, ενδέχεται να αποτελέσει σημαντικό διακύβευμα στην ΕΕ του 21ου αιώνα. Ήδη, το Δεκέμβριο του 2008 ομάδα ευρωβουλευτών έλαβε την πρωτοβουλία να θέσει σε ψηφοφορία Γραπτή Δήλωση σχετικά με την ανάγκη καθιέρωσης Εκπροσώπησης για τις μελλοντικές γενεές στην Ευρωπαϊκή Ένωση (Δήλωση 0070/2008). Η πρόταση αυτή τελικά δεν πέρασε, δείχνοντας ότι έχουμε ακόμη πολύ δρόμο να διανύσουμε σε ό,τι αφορά την ουσία της υπόθεσης. Εν όψει όμως της Ευρωπαϊκής Ημέρας Διαγενεακής Αλληλεγγύης και Συνεργασίας, έχουμε μια καλή ευκαιρία να συζητήσουμε εκ νέου για το διαγενεακό ζήτημα. Να το θέσουμε στο προσκήνιο.

11/4/09

Εκδήλωση: Επισφαλής εργασία και ανεργία

4 comments
Απο την εκδήλωση του ΟΠΕΚ (βλ. σχετική ανάρτηση πιο κάτω) Η αγορά εργασίας εν ώρα κρίσης:επισφαλής εργασία και ανεργία”, που πραγματοποίηθηκε την Τετάρτη 8 Απριλίου 2009, ώρα 18.30 στην Ένωση Ανταποκριτών Ξένου Τύπου Ελλάδος (Ακαδημίας 23), τα κείμενα των ομιλιών των εισηγητών:
Α. Λυμπεράκη (click)
Α. Λιάκος (click)
Μ. Ματσαγγάνης (click)

9/4/09

Πολιτική προϋπηρεσία: τεκμήριο ήθους και υπευθυνότητας;

4 comments
Η επίκληση της κοινοβουλευτικής προϋπηρεσίας συνιστά -συνειδητά ή ασύνειδα- ένα βασικό αμυντικό αντανακλαστικό των πολιτικών προσώπων που ελέγχονται -πολιτικά και νομικά- για την νομιμότητα των πράξεών τους. Όσο μεγαλύτερη είναι η «πολιτική προϋπηρεσία», τόσο ισχυρότερη είναι η χρήση της ως στοιχείο ατομικής (ηθικής και πολιτικής) υπεράσπισης.
Θυμηθείτε, λόγου χάρη, τη -σχετικά πρόσφατη-περίπτωση του κ. Κεφαλογιάννη, όπου η αμφισβήτηση της «δικαιοσύνης» και η δημόσια πολιτική του (αυτο)υπεράσπιση είχαν αρθρωθεί στη (απίστευτη) λογική: «είναι απαράδεκτο, είμαι 50 χρόνια στην πολιτική». Στην τωρινή περίπτωση του κ. Παυλίδη, αυτό το αμυντικό αντανακλαστικό δεν έλειψε: «είμαι 35 χρόνια βουλευτής». Ανεξάρτητα, από το αν τηρείται ή όχι η νομιμότητα κάθε φορά (το κρίνουν άλλοι αυτό), έχει ενδιαφέρον μία κριτική στο πολιτικό επιχείρημα.
Σύμφωνα με αυτή τη λογική, η (διαρκής) επανεκλογή ενός πολιτικού και η δημοκρατική του νομιμοποίηση από τους πολίτες συναρτώνται άμεσα με το ήθος και την πολιτική του υπευθυνότητα, ή διαφορετικά η επανεκλογή συνιστά το απόλυτο τεκμήριο ήθους και υπευθυνότητας. Η δημοκρατική επιλογή του πολίτη, εκφρασμένη με την ψήφο (εμπιστοσύνης) στον πολιτικό, λειτουργεί ως πολιτικό καθαρτήριο, ως πολιτική άφεση αμαρτιών, ως πιστοποιητικό έντιμου πολιτικού βίου. Η λαϊκή νομιμοποίηση λειτουργεί συχνά ως το βασικό καταφύγιο ηθικής και πολιτικής «λύτρωσης». Ακούμε συχνά από πολιτικούς όπου αμφισβητείται ή νομιμότητα ή/και η ηθική των πράξεων τους να λένε: ο λαός μας κρίνει, είμαι τόσα χρόνια βουλευτής, κάτι σημαίνει αυτό!
Ας υποθέσουμε ότι αποδεχόμαστε την κοινοβουλευτική προϋπηρεσία (αμφιβάλλω αν θα το κάναμε ποτέ) ως επαρκή αιτιολόγηση για την υπεράσπιση του πολιτικού. Τότε θα έπρεπε να οδηγηθούμε σε μία σειρά από υποθέσεις: ότι η δημοκρατία είναι ώριμη, οι δημοκρατικές (εκλογικές) επιλογές των πολιτών απηχούν κατά κανόνα τις πραγματικές πολιτικές τους επιθυμίες, ότι δεν υπάρχει επιρροή εξωγενών παραγόντων στη διαμόρφωση αυτών των επιθυμιών, ότι δηλαδή, δεν υπάρχουν οργανωμένα κατεστημένα συμφέροντα, τοπικές πολιτικές ιεραρχίες, δεσπόζουσες πολιτικές θέσεις, πελατειακά συστήματα, θεσμικές «ομηρίες», παρεοκρατία κτλ.
Οι παραπάνω υποθέσεις είναι, προφανώς, εντελώς ασύμβατες με τις κοινωνικές-πολιτικές «πραγματικότητες». Η λαϊκή δημοκρατική νομιμοποίηση είναι η ουσία της δημοκρατίας, αλλά η επίκλησή της ως το απόλυτο τεκμήριο πολιτικού ήθους και εντιμότητας έχει ορισμένα όρια.
Έτσι, όταν ο κ. Κεφαλογιάννης έλεγε ότι είναι 50 χρόνια στα πράγματα, υποθέτω ότι πολλοί άνθρωποι (ας πούμε πιο κριτικοί) κατάλαβαν πιθανώς πολύ διαφορετικά πράγματα από εκείνα που ίδιος εννοούσε.

7/4/09

To blog or not to blog?

7 comments
Ποια είναι η ηλεκτρονική μας ταυτότητα; Ποιος είναι ο προσδιορισμός της ηλεκτρονικής μας παρουσίας; Ποιο το νόημα και ο σκοπός του blogging; Ποια κίνητρα μας παρακίνησαν να εκθέτουμε δημόσια τις απόψεις μας; Υπάρχει συλλογικό κοινωνικό όφελος, παράγουμε μία κοινωνική προστιθέμενη αξία ή το blogging είναι άλλοθι της κοινωνικής μας απραξίας;

Μία πολύ ενδιαφέρουσα συζήτηση στο blog της Κατερίνας. Σας προτρέπω να σχολιάσετε στην ανάρτηση "blogging...για τέσσερα χέρια".

Υ.Γ. Επιστροφή με συζήτηση για τις ευρωεκλογές...

5/4/09

Ευρωεκλογές και η -χαμένη;-συζήτηση για την "Ευρώπη"

4 comments
Συμφωνώ απόλυτα με όσους υποστηρίζουν ότι οι ευρωεκλογές του 2009 είναι οι σημαντικότερες στην ιστορία της Ε.Ε. Ίσως είναι η πρώτη φορά που το ευρωπαϊκό θεσμικό σύστημα και οι ευρωπαϊκοί λαοί διατυπώνουν με τέτοια ένταση το -υπαρξιακού τύπου- ερώτημα: ποια Ευρώπη; Η συγκυρία της οικονομικής κρίσης αποκαλύπτει κρίσιμα πολιτικά και αξιακά ελλείμματα της Ε.Ε (ηγετικό (οραματικό) ελλειμμα, θεσμικο-αξιακό έλλειμμα, δημοκρατικό έλλειμμα, ισχνή κοινωνική λογοδοσία, πολιτικοιδεολογική ανεπάρκεια, ισχνή εμπιστοσύνη,διευρυνόμενο χάσμα γραφειοκρατικών ελίτ - πολιτών).
Πέρα από τη σημασία της ψήφου και της πολιτικής/ιδεολογικής σύνθεσης του Ε.Κ., έχει ιδιαίτερη σημασία η διαμόρφωση του εσωτερικού δημόσιου διαλόγου σε κάθε κράτος-μέλος. Στην Ελλάδα, ο δημόσιος διάλογος παρουσιάζει διαχρονική υστέρηση στον τρόπο προσέγγισης του θέματος.
Σε ένα από τα πολύ καλά άρθρα για το θέμα, γράφει ο Α. Πανταζόπουλος στην Ελευθεροτυπία της 4/4/09 (το διάβασα στο diamet): "
Φαίνεται γι’ άλλη μια φορά ότι και αυτή η μάχη έχει εκ των προτέρων, και επί της ουσίας, χαθεί: Η ευρωπαϊκή προοπτική αδυνατεί να μετασχηματιστεί σε εσωτερικό, εθνικό πολιτικό ζήτημα, να επιβάλει τις δικές της προτεραιότητες, τις δικές της κοινωνικο-πολιτικές διαιρέσεις. Και μάλιστα εν μέσω διεθνούς οικονομικής κρίσης. Οπως μας λένε οι δημοσκοπήσεις, θα ψηφίσουμε και πάλι «εθνικά», έχοντας δηλαδή κατά νου τον εσωτερικό πολιτικό ανταγωνισμό και τις αντίστοιχες ταυτίσεις"... για να καταλήξει "το διακύβευμα αυτών των ευρωεκλογών θα μπορούσε να είναι η απόπειρα επιβολής μιας δημόσιας συζήτησης για τις δυνατότητες ανάκτησης από την πολύμορφη εθνικο-λαϊκιστική ρητορική κοινωνικών δυνάμεων που δεν της ανήκουν. Για τη δημοκρατική Αριστερά, αυτό θα σήμαινε επαναπατρισμό της στα κοινωνικά της ερείσματα, πέρα από μοδάτους «αντιστασιακούς» ριζοσπαστισμούς, αλλά και σε σύγκρουση με κεντρώες ψευδαισθήσεις που απονευρώνουν την ευρωπαϊκή προοπτική".

4/4/09

Εκδήλωση με θέμα: "Η αγορά εργασίας εν ώρα κρίσης:επισφαλής εργασία και ανεργία"

1 comments
Μία εκδήλωση από τον ΟΠΕΚ που έχει ενδιαφέρον να παρακολουθήσουμε. Από το Δελτίο Τύπου:
Η αγορά εργασίας εν ώρα κρίσης:επισφαλής εργασία και ανεργία”, Τετάρτη 8 Απριλίου 2009, ώρα 18.30 στην Ένωση Ανταποκριτών Ξένου Τύπου Ελλάδος (Ακαδημίας 23)

1η ΕΝΟΤΗΤΑ Ιστορικό πλαίσιο- Διεθνείς παράμετροι Αντώνης Λιάκος (Πανεπιστήμιο Αθηνών)Βιργινία Μαντουβάλου (University of Leicester )
2η ΕΝΟΤΗΤΑ Ελληνικές πτυχές Αντιγόνη Λυμπεράκη (Πάντειο Πανεπιστήμιο)Μάνος Ματσαγγάνης (Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών)
Σχολιασμός:Εύη Χριστοφιλοπούλου (Βουλευτής ΠΑ.ΣΟ.Κ)

Τη συζήτηση θα συντονίσει ο Δημήτρης Παπούλιας (Πανεπιστήμιο
Αθηνών)

Ορισμένα από τα ερωτήματα που θα τεθούν κατά τη συζήτηση είναι:
Πόσο νέο φαινόμενο είναι η επισφαλής εργασία; Ταυτίζεται η επισφαλής εργασία με την ευέλικτη εργασία; Κατά πόσον ισχύει η διχοτόμηση των ανθρώπων σε δυο κόσμους: τον κόσμο των "εντός" προνομίων και προστασίας, και τον κόσμο των "εκτός"; Ως ποιο σημείο συμπίπτουν και πού αποκλίνουν τα συμφέροντα των "κανονικών" εργαζομένων, των “επισφαλών" εργαζομένων και των ανέργων; Πόσο αντιπροσωπεύονται οι επισφαλώς εργαζόμενοι/ες και οι άνεργοι/ες από τα συνδικάτα; Υπάρχει "Ευρωπαϊκή διαδρομή" προς τη μεταρρύθμιση της αγοράς εργασίας; Μπορεί να προχωρήσουν μεταρρυθμίσεις υπέρ των "εκτός" χωρίς να θιγούν τα κεκτημένα των "εντός";

2/4/09

Μιντιακός λαϊκισμός

6 comments
Για την οικονομία της συζήτησης ας υποθέσουμε ότι, με τον όρο "λαϊκισμός" νοείται η διαδικασία δημόσιας τεκμηρίωσης διαδεδομένων πλανών και κατασκευής "λογικών" ψευδαισθήσεων από όσους διαμεσολαβούν στη διαμόρφωση της "κοινής γνώμης" (media, δημοσιολόγοι, πολιτικοί). Υπό αυτή την έννοια, ο λαϊκισμός αφενός επιβεβαιώνει και αναπαράγει κοινωνικές συγχύσεις, παρανοήσεις και ιδεοληψίες και αφετέρου δημιουργεί νέους βολικούς - λογικούς μύθους (εύκολα αντιληπτούς και κατανοητούς από τους πολίτες).
Ο φαύλος κύκλος των παρερμηνειών, των παρανοήσεων και του ανορθολογισμού συνιστά το τυπικότερο γνώρισμα του δημόσιου διαλόγου που διεξάγεται στο χώρο των media ∙ δημόσιος διάλογος που συνήθως εντυπώνει στο συλλογικό νου στρεβλές "κοινωνικές πραγματικότητες". Διόλου τυχαία βέβαια, ο ορθός λόγος και η επιστημονική εξειδίκευση έχουν -τις περισσότερες φορές- εκτοπιστεί από το δημόσιο διάλογο προς όφελος επαγγελματιών-ημιμαθών (δήθεν ευρυμαθών) τηλεδημοσιολόγων και πολιτικών με πρωτόγονη (ή καθόλου) πολιτική σκέψη. Άλλωστε, σημασία δεν έχει το είδος και η ποιότητα του λόγου αλλά η εκφορά (ποιος λέει κάτι και με τι τρόπο) και η "εμπορευσιμότητά" του (αρκεί να πουλάει).
Υπάρχουν πολλά παραδείγματα προς συζήτηση. Π.χ ένα από μία προσωπική μου εμπειρία. Σε μία πρόσφατη-σύντομη τηλεοπτική μου εμπειρία, μου έγινε μία ερώτηση για την ανεργία και τις χαμηλές αμοιβές των νέων (διατυπωμένη με τέτοιο τρόπο ώστε να λειτουργεί ως παρότρυνση για την έκφραση απογοήτευσης, κακομοιριάς και αντίδρασης για την άδικη κοινωνία...) Η προσπάθεια εξήγησης μερικών κρίσιμων θεμάτων, όπως η θεσμική διάρθρωση της αγοράς εργασίας, το αντιπαραγωγικό πρότυπο του ελληνικού μικροκαπιταλισμού (επιχειρηματικότητα ανάγκης), τα διαρθρωτικά προβλήματα της οικονομίας, η ελλιπής επένδυση στην γνώση/καινοτομία και η αναποτελεσματικότητα της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης "συγκίνησαν" αρκετά λιγότερο π.χ. από τις αιτιάσεις γνωστού πανελίστα βουλευτή για τα "κακά" της παγκοσμιοποίησης, του διεθνούς εμπορίου, των επιχειρηματιών, της αγοράς, της Ε.Ε και του ευρώ!
Επίσης, με αφορμή την επικαιρότητα, διάσημοι τηλεμαϊντανοί πολιτικοί, ως κοινωνιολόγοι της πιάτσας!, φωνασκούν καθημερινά για την "κατάρα" των μεταναστών και διατυπώνουν -βλακωδώς και σκοπίμως- την απόλυτη συσχέτιση εσωτερικών κοινωνικών προβλημάτων (βλ. ανεργία, εγκληματικότητα) με τη μετανάστευση. Ή, επίσης βλακωδώς, διατυπώνουν διαρκώς την ανάγκη ενίσχυσης της καταστολής ως τη μόνη αποτελεσματική θεραπεία για την εγκληματικότητα. Οι ίδιοι, ως αυτόκλητοι εργολάβοι υπερασπίσεως του έθνους και της πατρίδας και προπαρασκευαστές της έγερσης των Ελλήνων!, ανακυκλώνουν σε κάθε εθνική επέτειο (με αφορμή τις συζητήσεις για την 25η Μαρτίου) το "δίκαιο του αίματος", στρεβλώνοντας και υποβαθμίζοντας κάθε σοβαρή συζήτηση για τις θεσμικές και πολιτικές υποχρεώσεις ενός σύγχρονου κράτους δικαίου.
Υπάρχει μία κυρίαρχη τάξη ημιμαθών τηλεδημοσιολόγων που βρίσκεται στην πρωτοπορία της δημόσιας αναπαράστασης της πραγματικότητας. Η συχνότητα επανάληψης και η ένταση των τηλεοπτικών μηνυμάτων τεκμηριώνουν τις διανοτητικές συχγύσεις και αστοχίες και εκπαιδεύουν την κοινή γνώμη στη "λογική" του συρμού. Κατά μία μαρξιανή ανάλυση, το μιντιακό σύστημα, ενταγμένο στο πλαίσιο ενός κακού ανταγωνισμού ποιότητας και ιδεολογικά προσανατολισμένο στον εύκολο και άκριτο λόγο, λειτουργεί ως μηχανισμός παραγωγής ανεστραμμένων ειδώλων της πραγματικότητας. Συχνά, η κατασκευασμένη απόκλιση της πραγματικότητας από την μιντιακή αναπαράστασή της είναι πολιτικώς βολική, εφόσον ευνοεί τη γενική δαιμονοποίηση (αποδιοπομπαίοι τράγοι), ώστε να αιτιολογούνται επαρκώς οι διαχρονικές εγχώριες αδυναμίες.
Η αντιμετώπιση του λαϊκισμού είναι δύσκολη. Απαιτεί μία ευρεία κοινωνική διεργασία ώστε να διαμορφωθούν νέα κεντρικά υποκείμενα δημόσιας κριτικής. Ο ρόλος των πνευματικών ανθρώπων (υπάρχουν πια?) είναι εξαιρετικά σημαντικός. Όπως και ο ρόλος των νέων μορφών επικοινωνίας και δημόσιου διαλόγου (π.χ blog).

Sponsors

Archive

 

Homo sapiens. Copyright 2008 All Rights Reserved Revolution Two Church theme by Brian Gardner Converted into Blogger Template by Bloganol dot com