Ο «υιός του ταχυδρόμου» ή αλλιώς ο «ενσαρκωτής του νεοελληνικού μύθου»

Σε μία σχετικά πρόσφατη ανάρτηση, επιχείρησα μία - σύντομη και περιεκτική - αναπαράσταση του σύγχρονου Greek Dream. Έγραφα τότε: …oι παρέες κυριαρχούν στον δημόσιο (πολιτικό και κοινωνικό) βίο. Στην πολιτική, στο κράτος (δημόσιο), στην οικονομία, στον συνδικαλισμό, στα media, στα πανεπιστήμια. Διόλου τυχαία, η κοινωνική «διαμάχη» για τη διανομή πόρων και ευκαιριών διεξάγεται με άνισο τρόπο: οι «τσιφλικάδες» πολιτικοί, οι παντός τύπου προσοδοθήρες (rent seekers) και «free riders», οι δικτυωμένοι, οι «συγγενείς, φίλοι και γνωστοί», οι «κουμπάροι», οι κατεστημένες οικονομικές ολιγαρχίες και -εν πολλοίς- οι καλά τοποθετημένοι «εντός των τειχών» του «συστήματος» μονοπωλούν πόρους, ισχύ και εξουσία. Οι παρέες συγκροτούν ένα πανίσχυρο πλέγμα εξαρτήσεων, συνδέσεων, σχέσεων και συμφερόντων. Στη χυδαιότερη εκδοχή τους, υποδύονται τους υπερασπιστές του δημοσίου συμφέροντος, τους θεματοφύλακες των δημοκρατικών θεσμών, τους ηθικούς κήνσορες, τους πεφωτισμένους μεταρρυθμιστές….

Στην χθεσινή του ομιλία στη Βουλή ο Υπουργός Επικρατείας (!), λίγο πριν το αναπόφευκτο πολιτικό του «ξεψύχημα» και υπό συνθήκες αγωνιώδους προσπάθειας για την -ύστατη- υπεράσπιση του πολιτικού και κοινωνικού του ήθους, επιστράτευσε το γνώριμο πολιτικό του εργαλείο, τον λαϊκισμό. Σε μία ατυχή απόπειρα να συγκινήσει την κοινή γνώμη και να διοχετεύσει τη λαϊκή οργή στους πολιτικούς του αντιπάλους, μας θύμισε ότι είναι (ένας απλός, σεμνός και ταπεινός) υιός ταχυδρόμου. Η κοινωνική κινητικότητα του κ. Ρουσόπουλου, δηλαδή η μετάβαση από τα (μικρο)μεσαία κοινωνικά στρώματα στις ανώτατες και ισχυρότερες κοινωνικές ομάδες (ελίτ) είναι μία πραγματικότητα, αλλά ουδόλως συνιστά από μόνη της τεκμήριο ήθους, αξίας, ικανότητας και πραγματικής υπεροχής στον σκληρό ανταγωνισμό του κοινωνικού και πολιτικού στίβου. Ο κ. Ρουσόπουλος, ως αυθεντικός ενσαρκωτής του σύγχρονου εγχώριου κοινωνικοπολιτικού μύθου (δόξα, πλούτος, status, ισχύς και εξουσία) είναι προικισμένος από τη φύση με τα πιο «χρήσιμα» ταλέντα: είναι master των δημοσίων σχέσεων, των υπόγειων διαδρομών, του νεοελληνικού κουτσαβακισμού, της γλοιώδους κολακείας, της καπατσοσύνης και της (κουτο)πονηριάς. Προνόμια που συνοδεύονται από έμφυτη ροπή προς την υπεροψία, την αλαζονεία, τον πλουτισμό, το «κόμπλεξ» ανωτερότητας. Ο υιός του ταχυδρόμου κατάφερε να γίνει ο ισχυρότερος πολιτικός προπαγανδιστής κυβέρνησης, ο ισχυρότερος διαμορφωτής της κοινής γνώμης και διαχειριστής δημοσίου χρήματος με μοναδικό (ηθικό και πολιτικό) νομιμοποιητικό παράγοντα τις στενές σχέσεις του με την εξουσία (οικογένεια Καραμανλή).

Και για να σαρκάσω λιγάκι…

Όχι δεν κατηγορώ τον κ. Ρουσόπουλο. Μάλλον κανείς δεν τον κατηγορεί πραγματικά. Για τα νεοελληνικά πολιτικά και κοινωνικά ήθη ο κ. Ρουσόπουλος είναι…μάγκας! Αν κάτι μας διδάσκει αυτή η ιστορία είναι: αποκτήστε κι εσείς έναν πνευματικό πατέρα! Προσοχή, μη κοιτάτε προς τον πατέρα την ενορίας ή του χωριού σας. Κοιτάτε πιο ψηλά!

Το 1ο Blogo – Συνέδριο

(φαντασιώσεις ενός απλού blogger)

Οι αναγνώστες του Η.S. γνωρίζουν τα δύο απλά επιχειρήματα που χρησιμοποιώ στη συζήτηση για την «καινοτομία» των blog ή -στερεοτυπικά- για την «επανάσταση των blog»: α) δυνατότητα μετασχηματισμού του πολίτη - ιδιώτη σε υποκείμενο δημόσιας κριτικής, β) δυνατότητα αυτό-οργάνωσης και παρέμβασης στον ενδιάμεσο χώρο κράτους - αγοράς (e-κοινωνία πολιτών και μετατροπή σε «φυσική» συλλογική δράση).

Από τις παραπάνω σκέψεις αναδύονται πολλαπλά θέματα: blog και πολιτική, blog και κοινωνία,blog και δημόσιος χώρος, blog και media, blog και διαδικασίες λήψης αποφάσεων, ηλεκτρονικός ακτιβισμός, αυτό-οργάνωση και συλλογικά δίκτυα, στρατηγική μετασχηματισμού του e-ακτιβισμού σε συλλογική δράση (διαμαρτυρία, παρέμβαση στον δημόσιο λόγο, παραγωγή ιδεών και προτάσεων πολιτικής, ενημέρωση - ευαισθητοποίηση κτλ.). Τα παραπάνω θέματα αποτυπώνουν και μία βασική μου σκέψη: τα blog είναι (ή πρέπει να είναι) κάτι πολύ περισσότερο από μία εναλλακτική, μη συμβατική δημοσιογραφία (με τον «mediaκό» όρο). Αυτήν την ποιοτική διαφορά, αυτή την νέα θεώρηση των blog θα επιχειρούσε -μεταξύ άλλων- να προσεγγίσει μία διεπιστημονική, αυτό-οργανωτική και συλλογική πρωτοβουλία για ένα «πραγματικό» blogo-συνέδριο.

Μία πρωτοβουλία όπου θα συμμετείχαν με προτάσεις, ιδέες, παρεμβάσεις και εισηγήσεις όσοι blogger το επιθυμούν. Μία αυθεντική συλλογική πρωτοβουλία με ισότιμη παρέμβαση και συμβολή όλων των blogger χωρίς τον must «διαχωρισμό» σε πατρικίους και πληβείους της «blogoκοινότητας». Μία διεπιστημονική διαδικασία με τη συνεργασία ενδιαφερόμενων πολιτικών επιστημόνων, κοινωνιολόγων, ψυχολόγων, δημοσιογράφων, ιστορικών, λογοτεχνών, πολιτικών κ.α. Μία πρωτοβουλία που μπορεί δυνητικά να εξελιχθεί σε blogo - θεσμό ή/και στην δημιουργία και ενδυνάμωση δικτύων συνεργασίας και συλλογικής δράσης. Κάπως έτσι «φαντασιώνομαι» ένα πραγματικό, αυτό-οργανωτικό, επιστημονικό blogo - συνέδριο με απήχηση στην κοινή γνώμη και δυνατότητα ανάδειξης του «φαινομένου» (blog) στον δημόσιο χώρο. Υποθέτω ότι αν υπάρχει διάθεση και συμμετοχή τα αμιγώς οργανωτικά θέματα διευθετούνται σχετικά…εύκολα.

Διλήμματα...

Είναι -μάλλον- η πρώτη φορά που παρακολουθώ με αρκετή προσοχή τη δημόσια (προεκλογική) πολιτική συζήτηση στις Η.Π.Α. Εκ των πραγμάτων, οι προεδρικές εκλογές στις Η.Π.Α συνιστούν γεγονός διεθνούς ενδιαφέροντος. Ωστόσο, η τρέχουσα συγκυρία έχει ακόμα περισσότερο ενδιαφέρον. Η διεθνής χρηματοπιστωτική κρίση και η υποψηφιότητα του "έγχρωμου" B.Obama είναι δύο στοιχεία που έχουν "ανοίξει" τη δημόσια συζήτηση και πολιτική αντιπαράθεση και έχουν διαμορφώσει πολλαπλές συγκρούσεις (επιλογές) και διλήμματα πολιτικής: ποια οικονομική, φορολογική, εμπορική, ενεργειακή, κοινωνική, εκπαιδευτική, εξωτερική πολιτική και γιατί, πόση κρατική ρύθμιση και πού, ποια διανομή εισοδήματος και γιατί, έλεγχος και τι είδους στο τραπεζικό σύστημα, παρέμβαση του κράτους για την "απορρόφηση" της κρίσης ή εμπιστοσύνη στο "ξεκαθάρισμα" των αγορών, ποιος ο ρόλος της θρησκείας και των αξιών (ιδεολογία), ποια είναι η επιρροή της φυλετικής διάστασης...McKein ή Obama; Πέρα από τις ισχυρές δόσεις αμερικάνικου "κίτς" που "απωθούν" -κατά κάποιο τρόπο- την ευρωπαϊκή μας κουλτούρα και αισθητική, μπορεί κάποιος βάσιμα να ισχυριστεί ότι στις Η.Π.Α διεξάγεται πολύ ενδιαφέρουσα πολιτική συζήτηση.
Μπροστά σ' αυτές τις συγκρούσεις, τις επιλογές και τα διλήμματα πολιτικής, μπροστά στην σύγχρονη πολικοοικονομική "κοσμογονία", το δίλημμα της εγχώριας πολιτικής μοιάζει τόσο "φτωχό": εξεταστική ή "προανακριτική";

The economics of superstars

Από το προηγούμενο post - μεταξύ άλλων - διαπιστώθηκε το «φαινόμενο» της επίμονης (διαχρονικής) «μισθολογικής στασιμότητας» (wage stagnation) στις Η.Π.Α. Έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον (ερευνητικό και πολιτικό) να διερευνηθεί το ζήτημα του «χάσματος» (gap) μεταξύ του productivity και του wage growth. Τo ερώτημα που διατυπώνεται είναι: πού πηγαίνουν τελικά τα οφέλη από την αύξηση της παραγωγικότητας;

Η συμβατική οικονομική θεωρία υποθέτει ότι το «productivity growth» είναι η βασική πηγή αύξησης των πραγματικών εισοδημάτων (per capita). Η εμπειρία στις Η.Π.Α υποδεικνύει ότι -συχνά- η αξιωματική αυτή πρόταση δεν αποτυπώνει την πραγματικότητα. Η διανομή των οφελών από την αύξηση της παραγωγικότητας στις Η.Π.Α γίνεται κατά κανόνα με άνισο τρόπο. Δύο βασικά συμπεράσματα προκύπτουν: α) το προφανές, τα οφέλη της παραγωγικότητας επιμερίζονται άνισα μεταξύ κεφαλαίου και εργασίας. Το μερίδιο της μισθωτής εργασίας στα κέρδη της παραγωγικότητας είναι μειωμένο προς όφελος των εταιρικών κερδών, β) πέρα από το μεγαλύτερο μερίδιο του κεφαλαίου έναντι της εργασίας, η διανομή των οφελών από την αύξηση της παραγωγικότητας μεταξύ των διαφορετικών εισοδηματικών ομάδων γίνεται με εξαιρετικά άνισο τρόπο: εδώ και 40 περίπου χρόνια (!) στις Η.Π.Α μόνο το ανώτερο 10% της εισοδηματικής κατανομής «απολαμβάνει» αύξηση στους πραγματικούς μισθούς ανώτερη ή ίση από/με τον μέσο όρο αύξησης της «γενικής» παραγωγικότητας (economy-wide) της αμερικάνικης οικονομίας.

Ως προς τις εισοδηματικές ανισότητες, οι οικονομολόγοι -συνήθως- δίνουν έμφαση στην τεχνολογική μεταβολή που απαξιώνει συγκεκριμένες τεχνικές δεξιότητες (skill-biased technical change), στην αποδυνάμωση των συνδικαλισμού, στη μετανάστευση και στον διεθνή ανταγωνισμό που πιέζουν προς τα κάτω τα εισοδήματα των κατώτερων εισοδηματικών ομάδων. Ωστόσο, ελάχιστη σημασία έχουν δείξει στα τεράστια «μερίδια» (pure rents) που διανέμονται στις top εισοδηματικές ομάδες του πληθυσμού και ειδικότερα στο υψηλότερο 0,1 % που περιλαμβάνει τους super stars της οικονομίας: managers (βλ. golden boys), καλλιτέχνες, αθλητές κτλ. Ενδεικτικά, δείτε στον παρακάτω πίνακα τα ποσοστιαία μερίδια κάθε εισοδηματικής κατηγορίας στο συνολικό εισόδημα από μισθούς για την περίοδο 1966-2001 στις Η.Π.Α.

Μήπως πρέπει η φορολογική πολιτική να στοχοποιήσει στις συγκεκριμένες εισοδηματικές τάξεις; Θα ήταν ένα πολύ καλό ερώτημα προς τους υποψήφιους προέδρους στις Η.Π.Α.

Προτεινόμενα οικονομικά άρθρα:

• Becker Ian D. and R. Gordon, Where did the productivity growth go? Inflation dynamics and distribution of income, 2005 (το διάγραμμα από εδώ)

• Rosen S, The economics of superstars, 1981

U.S.A: wage stagnation and young workers

Το διάγραμμα του post προέρχεται από ένα ενδιαφέρον report του Center for Economic and Policy Research: Schmitt J., Unions and upward mobility for young workers, October 2008. Μερικά κρίσιμα συμπεράσματα που προκύπτουν: α) το "wage growth" τα τελευταία 30 χρόνια είναι "αναιμικό" (wage stagnation). H μισθωτή εργασία καρπώνεται ελάχιστα οφέλη (σε μισθολογικούς όρους) από την αύξηση της παραγωγικότητας, β) ειδικότερα για το νέο εργατικό δυναμικό, οι πραγματικοί μισθοί (inflation adjusted wages) το 2007 είναι χαμηλότεροι συγκριτικά με το 1979(!), παρά το γεγονός ότι οι νέοι στις Η.Π.Α έχουν περισσότερα τυπικά προσόντα (education) συγκριτικά με το παρελθόν. Φαίνεται ότι η νέα γενιά στις Η.Π.Α δέχεται τις ισχυρότερες πιέσεις της "μισθολογικής στασιμότητας" ενώ αποτελεί και την περισσότερο ευάλωτη κοινωνική ομάδα στις διαρθρωτικές αλλαγές που πραγματοποιήθηκαν στην αμερικανική οικονομία τις τελευταίες δεκαετίες.
Το σημείο αναφοράς του paper και το κρίσιμο συμπέρασμα που διατυπώνεται είναι ότι, οι νέοι που είναι οργανωμένοι στην αγορά εργασίας (unions) είναι σε σχετικά καλύτερη θέση (μισθοί, ασφάλεια κτλ.) συγκριτικά με τους υπόλοιπους. Όσοι έχουν τη δυνατότητα συλλογικής διαπραγμάτευσης επιτυγχάνουν καλύτερα αποτελέσματα τόσο σε μισθολογικούς όρους όσο και σε ποιότητα εργασίας (good jobs).

Συζήτηση για το Κοινωνικό Κράτος...

Σημειώσεις από την παρέμβασή μου στην εκδήλωση για το Κοινωνικό Κράτος στη Ν. Ορεστιάδα - Μία σύντομη επισκόπηση των θεμάτων.
Κωδικοποιώ:

Η αναγκαιότητα πολιτικής υπεράσπισης του κοινωνικού κράτους προκύπτει: α) από την επαρκή επιστημονική τεκμηρίωση και εμπειρική διαπίστωση περί της αδυναμίας των αγορών να παράγουν «από μόνες τους» κοινωνικώς επιθυμητά αποτελέσματα β) από το πλαίσιο της ηθικής φιλοσοφίας (αρχές, αξίες), όπου -αναμφίβολα- το κοινωνικό κράτος έλκει τη μείζονα ηθική και πολιτική του νομιμοποίηση (σημασία της κοινωνικής δικαιοσύνης, αλληλεγγύης, ισότητας κτλ.).

• Πίσω από τα γοητευτικά και πολιτικώς βολικά σχήματα της πολιτικής ρητορείας διατυπώνονται τα πραγματικά ερωτήματα: ποιο κοινωνικό κράτος θέλουμε και γιατί; Ποιους επιδιώκουμε να υπερασπιστούμε, γιατί και με πόρους ποιών;
• Στην Ελλάδα, ενώ ο μέσος όρος της κοινωνικής δαπάνης είναι πολύ κοντά στον ευρωπαϊκό μέσο όρο, τα αποτελέσματα του κοινωνικού κράτους ως προς την μείωση της φτώχειας και της ανισότητας είναι πενιχρά. Η κατανομή των κοινωνικών δαπανών στις διαφορετικές κοινωνικές ομάδες υποδεικνύει ότι δεν προκύπτει καμία επιλεκτικότητα ως προς τους φτωχότερους. Μάλιστα, η «συνταξιολαγνεία» του εθνικού συστήματος κοινωνικής προστασίας αποτυπώνεται στην δραματική υστέρηση σε πολιτικές καταπολέμησης της φτώχειας. Πολλές κοινωνικές ομάδες φαίνεται να είναι εκτός των τειχών του κοινωνικού κράτους: γυναίκες, νέοι, μετανάστες, ΑΜΕΑ, μακροχρόνια άνεργοι, μονογονεϊκές οικογένειες κτλ. Αν και ελληνική κοινωνία αποδίδει τη μεγαλύτερη σημασία στην προστασία έναντι του κινδύνου του γήρατος, οι ανισότητες μεταξύ των ηλικιωμένων είναι οι μεγαλύτερες στην Ε.Ε. Η αναποτελεσματικότητα και οι αδικίες του συστήματος κοινωνικής ασφάλισης αναπαράγουν τις ανισότητες. Συνολικά, το εγχώριο σύστημα κοινωνικής προστασίας είναι πελατειακό, αναποτελεσματικό και διάτρητο. Τίθεται σε αμφισβήτηση η ίδια η ηθική και πολιτική του νομιμοποίηση.
• Η θεσμική διάρθρωση, ή διαφορετικά η σημερινή διαρθρωτική «φύση» του κοινωνικού κράτους ανταποκρίνεται σε κοινωνικές συγκροτήσεις, ουσιωδώς διαφορετικές από τις σημερινές (βλ. μεταπολεμικό κοινωνικό κράτος). Πέρα από τις αναπόφευκτες πιέσεις της παγκοσμιοποίησης και του διεθνούς ανταγωνισμού (που αποτελούν και τις βολικότερες εξηγήσεις!) υπάρχουν κρίσιμοι κοινωνικοοικονομικοί μετασχηματισμοί που «προκαλούν» τη βιωσιμότητα του κοινωνικού κράτους: δημογραφικά πρότυπα (γήρανση, πίεση στα συστήματα ασφάλισης), χειροτέρευση των οικονομικών επιδόσεων (λιγότεροι διαθέσιμοι πόροι), είσοδος των γυναικών στην αγορά εργασίας (ανάγκη για συμφιλίωση οικογενειακής - εργασιακής ζωής), τεχνολογική μεταβολή (απαξίωση δεξιοτήτων διαφόρων κοινωνικών ομάδων), αργοπορημένη είσοδος των νέων στην αγορά εργασίας (πίεση στα συστήματα κοινωνικής ασφάλισης),μετανάστευση, νέο life style (πίεση στα εθνικά συστήματα υγείας). Σήμερα, έχουμε ένα αναχρονιστικό κοινωνικό κράτος που δεν ανταποκρίνεται στη σύγχρονη κοινωνία και στις ανάγκες της
• Ανάγκη ενός λειτουργικού και αποτελεσματικού συμβιβασμού μεταξύ κοινωνικής δικαιοσύνης και οικονομικής αποτελεσματικότητας. Οι δύο στόχοι δεν είναι κατ’ ανάγκη αντιθετικοί (βλ. Nordic model). Η κοινωνική δαπάνη πρέπει βαθμιαία να κατευθυνθεί προς τομείς υψηλής κοινωνικής προστιθέμενης αξίας (π.χ. παιδεία, έρευνα και ανάπτυξη, child care) και προς νέες δυναμικές κοινωνικές ομάδες (π.χ. νέοι, γυναίκες). Ωστόσο, τίθενται και ζητήματα κουλτούρας (κοινωνικό κεφάλαιο, εμπιστοσύνη κτλ.). Σύντομη αναφορά στο τρίπτυχο του Nordic Model: collective risk- sharing mechanisms, social capital, education)
• Αποδέσμευση από τον ιδεολογικό μύθο του κρατισμού. Πέρα από το κράτος πρόνοιας, υπάρχει ανάγκη για βαθμιαία διαμόρφωση της κοινωνίας της πρόνοιας (ρόλος κοινωνίας πολιτών, Τοπική Αυτοδιοίκηση)
• Έμφαση στον εντοπισμό νέων κοινωνικών συγκρούσεων πέραν της παραδοσιακής ταξικής σύγκρουσης συμφερόντων: μεταξύ γενεών, φύλων, insiders vs outsiders στην αγορά εργασίας κτλ.
• Ανάγκη για ένα νέο κοινωνικό συμβόλαιο: αναδιανομή πόρων και ευκαιριών προς όφελος αυτών που υπόκεινται το μεγαλύτερο κόστος των διαρθρωτικών αλλαγών. Δέσμευση του κεφαλαίου για επανεπένδυση των κερδών από την ευνοϊκή φορολογική μεταχείριση και τη μισθολογική «μετριοπάθεια» (νέα κοινωνική συναίνεση).
• Επαναφορά ενός παραδοσιακού αιτήματος της Αριστεράς σε πραγματιστική, προοδευτική και δημοκρατική βάση: “από τον καθένα ανάλογα με τις δυνατότητές του, στον καθένα ανάλογα με τις ανάγκες του”

Συζήτηση για το Κοινωνικό Κράτος (Ν. Ορεστιάδα, 11/10/1008)

ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ του "περιοδικού Βορέας"

Το Σάββατο, 11 Οκτωβρίου, 6 και 30 μ.μ. στη Νέα Ορεστιάδα, στην αίθουσα εκδηλώσεων του ξενοδοχείου «ΒΙΕΝΝΗ», με πρωτοβουλία του περιοδικού «ΒΟΡΕΑΣ»», θα πραγματοποιηθεί εκδήλωση με θέμα : Το Κοινωνικό Κράτος σήμερα, με ομιλητές τους :

· Δημήτρη Αγανίδη, Νομικό, Μ.Δ.Ε στη Διεθνή Προστασία Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων

· Πασχάλη Αγανίδη, Οικονομολόγο, Μ.Δ.Ε στις Ευρωπαϊκές & Διεθνείς Σπουδές

Χαιρετισμό θα απευθύνουν οι :

· Πέτρος Χασανίδης, Πρόεδρος Εργατοϋπαλληλικού Κέντρου Ορεστιάδας

· Απόστολος Γκιγκούδης, Αντιπρόεδρος Εργατικού Κέντρου Έβρου

«Το κοινωνικό κράτος»-επισημαίνει ο εκδότης –διευθυντής του «Βορέα» κ. Σταύρος Παπαθανάκης –«αναδεικνύεται σήμερα σε κύριο πεδίο σύγκρουσης αντιλήψεων και πολιτικών για την κοινωνία και την οικονομία. Η ύπαρξη και η υπεράσπισή του είναι θέμα ζωτικής σημασίας για τον κόσμο της εργασίας, του μόχθου και της παραγωγής. Η συζήτηση για το κοινωνικό κράτος τέμνει την ελληνική κοινωνία και αφορά το μέλλον και την ταυτότητα των πολιτικών δυνάμεων».
Ο διανοητής Νόαμ Τσόμσκι στο βιβλίο του «Οι έχοντες και οι μη κατέχοντες» που κυκλοφόρησε από τη σειρά «ΑΝΑΣΤΟΧΑΣΜΟΣ» των εκδόσεων «ΚΑΣΤΑΝΙΩΤΗ» αναφέρεται στις «τεράστιες προπαγανδιστικές επιθέσεις»με στόχο την «ανάσχεση της ελευθερίας, της δημοκρατίας, των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και άλλων απειλών εναντίον της εξουσίας», για τις οποίες οι υπερεθνικές εταιρείες «κάθε χρόνο ξοδεύουν δισεκατομμύρια δολάρια στην προπαγάνδα. Το κάνουν μ’ ένα συγκεκριμένο σκοπό. Για ένα μεγάλο διάστημα, ο σκοπός τους ήταν ν’ αντισταθούν, ν’ ανασχέσουν τα ανθρώπινα δικαιώματα, τη δημοκρατία, τη συνολική δομή του κράτους κοινωνικής πρόνοιας και το κοινωνικό συμβόλαιο, που χρειάστηκαν χρόνια για ν’ αναπτυχθούν. Ήθελαν να τα ανασχέσουν και να τα περιορίσουν. Τώρα, στη σημερινή περίοδο, πιστεύουν ότι μπορούν να τα καταργήσουν».

Η φωτογραφία της πρόσκλησης είναι από τη διαμαρτυρία των εργαζόμενων της FANCO, του ομίλου Λαναρά, στην Κομοτηνή.