Το αίτημα για την "επιστροφή στην πολιτική"

Μία βασική συνιστώσα της θεματολογίας του blog είναι η -κριτική- επισήμανση και (στο μέτρο του δυνατού) αναλυτική προσέγγιση πολιτικών αντιλήψεων, φαινομένων και συμπεριφορών που αναδεικνύουν την υπο-πολιτική και παρα-πολιτική "φύση" του πολιτικού συστήματος (κόμματα, πολιτικοί, media). Η υποβάθμιση της δημόσιας πολιτικής συζήτησης στο υπο-πολιτικό και παρα-πολιτικό επίπεδο παράγει διαρκώς ανώφελα/ στρεβλά πολιτικά μηνύματα και δημιουργεί - αναπότρεπτα - συγχύσεις και αποπροσανατολισμό. Στο πλαίσιο αυτής της θεματολογίας και του σχετικού ενδιαφέροντος, παραπέμπω στο ενδιαφέρον άρθρο του Π. Μανδραβέλη στην Καθημερινή, υπό τον τίτλο "Καθολική επιστροφή στην Πολιτική", όπου ο αρθρογράφος επισημαίνει τη μη-πολιτική/ "χαλαρή" όψη του δημόσιου πολιτικού διαλόγου με αφορμή τη συνέντευξη του Γ. Αλογοσκούφη στην "Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία"

Το -πολιτικά- άκυρο “κοινωνικό συμβόλαιο κυβερνώντων - κυβερνωμένων”

Θεωρητικά, η λαϊκή εντολή (ετυμηγορία), όπως αποτυπώνεται στις εθνικές εκλογές, (ανα)διαμορφώνει το -άτυπο- κοινωνικό συμβόλαιο κυβερνώντων και κυβερνωμένων. Υπό αυτή την έννοια, ο πολιτικός σχηματισμός που αναλαμβάνει τη διακυβέρνηση δεσμεύεται πολιτικά έναντι της κοινωνίας ως προς το -κεντρικό- πολιτικό διακύβευμα που υπερασπίστηκε προεκλογικά. Αναμφίβολα, η εμπειρία υποδεικνύει ότι -κατά κανόνα- το κυβερνητικό έργο αποκλίνει σημαντικά από τον ευρύ προεκλογικό προγραμματικό λόγο, ωστόσο η επιτυχία και η κοινωνική αποδοχή των «καλών» κυβερνήσεων προκύπτουν -κυρίως- από την προώθηση και εφαρμογή του βασικού πολιτικού σχεδίου (project) που προεκλογικά πρότειναν στην κοινωνία

Στις - ιδιαίτερες λόγω συνθηκών - εκλογές της 16^ης Σεπτεμβρίου 2007 η Ν.Δ υπερασπίστηκε δύο κεντρικά διακυβεύματα: ένα τυπικό, την κατάρτιση και εκτέλεση του κρίσιμου (!) προϋπολογισμού για το οικονομικό έτος 2008 και ένα ουσιαστικό, την αναμόρφωση του κρατικού μηχανισμού για την αντιμετώπιση φυσικών καταστροφών (πυρκαγιές) και την ανασυγκρότηση των κατεστραμμένων περιοχών. Επιπρόσθετα, στο θολό, λόγω συγκυρίας, πολιτικό - προγραμματικό σχέδιο της Ν.Δ αποτυπώνεται κυρίως η βούληση για προώθηση μεταρρυθμίσεων και η δέσμευση για “ηθική” διακυβέρνηση (όλα στο φώς για τα ομόλογα, διαχρονικό σύνθημα του «σεμνά και ταπεινά»).

Σήμερα, η αρνητική κοινωνικοοικονομική και πολιτική συγκυρία υποδεικνύει ότι το «τρέχον κοινωνικό συμβόλαιο» της Ν.Δ με την κοινωνία είναι επί της ουσίας πολιτικά άκυρο, ή εναλλακτικά έχει ισχνή (αν όχι ανύπαρκτη) πολιτική νομιμοποίηση:

α) το εφεύρημα του «προϋπολογισμού» για τη διενέργεια πρόωρων εκλογών αποδεικνύεται διαρκώς ότι συνιστά πολιτικό εμπαιγμό. Η αδυναμία εκτέλεσης του προϋπολογισμού, λόγω διεθνούς κρίσης και εγχώριων διαρθρωτικών αστοχιών/ προβλημάτων (προφανώς η πραγματικότητα διαψεύδει συχνά τις εκτιμήσεις των policy makers), αναδεικνύει τον πολιτικό παραλογισμό και τον αποπροσανατολιστικό χαρακτήρα των πρόωρων εκλογών, β) το σχέδιο ανασυγκρότησης των κατεστραμμένων περιοχών δεν έχει προωθηθεί, ενώ ουδείς γνωρίζει λεπτομέρειες περί τη διαχείριση των χρημάτων που συγκεντρώθηκαν για τις πληγείσες περιοχές. Η εκβιαστική και ψηφοθηρική πολιτική των άμεσων αποζημιώσεων συνιστά, επίσης, πολιτική κοροϊδία και ηθική έκπτωση, γ) η αντιμετώπιση των φυσικών καταστροφών είναι αναποτελεσματική (βλ. Ρόδος), δίχως ουσιαστική αναμόρφωση του κρατικού μηχανισμού και ενίσχυση του πεδίου της πρόληψης. Επίσης, το λεκτικό πυροτέχνημα «όπου υπήρχε δάσος θα ξαναγίνει δάσος» διαψεύδεται από τα γεγονότα (αποχαρακτηρισμοί περιοχών, αυθαίρετα), δ) τα πολιτικά σκάνδαλα (Siemens) και η διευθέτηση του «ζητήματος Ζορμπά» είναι ενδεικτικά της πολιτικής τακτικής της συγκάλυψης (κουκούλωμα), ενώ η ηθική και πολιτική ευθύνη θεωρούνται ανύπαρκτοι όροι (βλ. π.χ περιπτώσεις Λιάπη, Κεφαλογιάννη) και ε) οι μεταρρυθμίσεις είναι αποσπασματικές, διστακτικές και “πρόχειρες” δίχως επαρκή πληροφόρηση της κοινωνίας για τα πιθανά οφέλη και το κόστος τους, τους κερδισμένους και χαμένους των διαρθρωτικών παρεμβάσεων, τον τρόπο κατανομής των πιθανών μελλοντικών οφελών στις διαφορετικές κοινωνικές ομάδες και τον τρόπο αποζημίωσης των βραχυπρόθεσμα χαμένων.

Η αυτονόμηση του δημόσιου χώρου ως σύγχρονο δημοκρατικό αίτημα

Σκέψεις και σχόλια για τη σημερινή ημέρα...

Στις “ώριμες” -δυτικές- δημοκρατίες (π.χ κεντρική-βόρεια Ευρώπη), η σχέση της “επίσημης” πολιτικής (βλ. κράτος, κόμματα) και του δημόσιου χώρου διαμορφώνεται σε ένα (πολιτικοκοινωνικό - θεσμικό) πλαίσιο ισορροπίας και αυτονομίας. Οι θεσμοί της κοινωνίας των πολιτών (βλ. δημόσιος χώρος) διαθέτουν ισχυρή αυτονομία (αναπτυγμένα δίκτυα αυτό-οργάνωσης των πολιτών) και επιρροή στη σφαίρα του “κοινωνικού”, ενώ οι κρατικο-πολιτικοί θεσμοί (βλ. κόμματα) δρουν -κυρίως- στο πεδίο της “πολιτικής” (διαδικασία λήψης αποφάσεων). Η σύνδεση των δύο αυτόνομων χώρων (δημόσιος χώρος - πολιτική) προκύπτει από την κεντρική κοινωνική και πολιτική στόχευση: την προώθηση του δημόσιου/συλλογικού συμφέροντος. Η ισόρροπη σχέση δημόσιου χώρου και πολιτικής διαμορφώνει τις προϋποθέσεις για μία αποτελεσματικότερη προσέγγιση της έννοιας του «δημοσίου συμφέροντος» (έννοια με μακρά παράδοση σε τέτοιου τύπου δημοκρατίες). Το προϊόν αυτής της κοινωνικής, πολιτικής, ιστορικής και θεσμικής διευθέτησης είναι η συλλογικότητα και ο ανθρωποκεντρισμός, όπου τα ατομικά (ή/και κομματικά) συμφέροντα υποτάσσονται ή -σαφώς- διαμεσολαβούνται από τα συλλογικά.

Στις “ανώριμες” δημοκρατίες η σχέση δημόσιου χώρου και πολιτικής είναι σαφώς άνιση (υπέρ της δεύτερης). Ο ιμπεριαλισμός του κομματικού φαινομένου σε όλες τις εκφάνσεις του “κοινωνικού”, διαμορφώνει ένα -ασφυκτικά- περιοριστικό πεδίο κινήσεων για αυτόνομες κοινωνικές δράσεις. Επί της ουσίας, η εγχώρια κοινωνία των πολιτών είναι αναιμική, αν όχι ανύπαρκτη. Ο ισχυρός κομματικός έλεγχος στους κοινωνικούς θεσμούς (βλ. πολιτισμός, παιδεία, οικονομία, συνδικαλισμός, αθλητισμός), μέσω ιστορικά θεμελιωμένων δομών και του «προνομίου» της διανομής του δημοσίου χρήματος, δημιουργεί ένα πλέγμα αντικρουόμενων ατομικών - κομματικών συμφερόντων που παράγουν διαφθορά, προσοδοθηρία και διαπλοκή. Στην πολιτική, σε αντίθεση -πιθανώς- με την ελεύθερη οικονομία, δεν υπάρχει ο μηχανισμός της «αοράτου χειρός». Η προώθηση των ατομικών/ κομματικών επιδιώξεων δεν συνεπάγεται συνήθως -ή μάλλον ποτέ- την ικανοποίηση του δημόσιου συμφέροντος. Πολιτική και κοινωνική σφαίρα συγχωνεύονται και δημιουργούν μία “αρένα” ατομικών συμφερόντων, επιδιώξεων και φιλοδοξιών, όπου επιβιώνουν οι πιο “καπάτσοι” και δικτυωμένοι.

Οι παραπάνω σκέψεις - προφανώς ευρέως διαδεδομένες- ελάχιστα θα απασχολήσουν τη δημόσια συζήτηση του “πολιτικού συστήματος” στην θερινή του εορτή στα προεδρικά ανάκτορα. Παραδοσιακά, μετά τη μεταπολίτευση, αποθεώνεται η έννοια της δημοκρατικής σταθερότητας και η διαχρονική - αναχρονιστική μάλλον - σύγκριση της δημοκρατίας με τον φασισμό. Οι μετα-δημοκρατικές ανησυχίες ουδόλως απασχολούν το σύστημα, που εκ των πραγμάτων βολεύεται από το status quo, εφόσον, έτσι, ευνοείται η αναπαραγωγή του. Το ουσιαστικό δημοκρατικό πολιτικό διακύβευμα για τους προοδευτικούς πολιτικούς σχηματισμούς, είναι η προάσπιση του δημόσιου χώρου (προσοχή όχι του κράτους), η βαθμιαία αποκλιμάκωση της κομματικής ισχύος (λιγότερο και καλύτερο κόμμα) και του ελέγχου στους κοινωνικούς θεσμούς (για την μεγαλύτερη αυτονομία τους) και η προώθηση (γιατί όχι η επινόηση πρώτα) του δημοσίου συμφέροντος. Δίχως έναν τέτοιου τύπου ριζοσπαστισμό, οι πολιτικές διακηρύξεις για ηθικοποίηση της πολιτικής είναι κενές περιεχομένου. Ο κίνδυνος του Γκραμσιανού πολιτικού μεταμορφισμού είναι δεδομένος (κόμματα ή/ και πολιτικοί με οραματικές διατυπώσεις όταν βρεθούν σε θέση εξουσίας αλλάζουν συμπεριφορά καθώς ενσωματώνονται πλήρως στις παραδοσιακές εξουσιαστικές δομές).

Η… αβάστακτη ελαφρότητα της ΟΝΝΕΔ

Δήλωση του προέδρου της ΟΝΝΕΔ κ. Γ. Παπανικολάου (από την στήλη του Βήματος “Κυριακή με την Πανδώρα”): «Απόφασή μας, είναι να κάνουμε την πολιτική λίγο πιο απλή, λίγο πιο κατανοητή, λίγο πιο ελκυστική για τον νέο της χώρας».

Το δεικτικό σχόλιο της Πανδώρας, ορθώς, αποδίδει στο πολιτικό ευφυολόγημα (αερολόγημα) του κ. Παπανικολάου πνεύμα ηλιθιότητας και πολιτικής αβελτηρίας.
Οι -απλουστευτικές- οραματικές διατυπώσεις του νέου πολιτικού, πιθανότατα προϊόν καλής προαίρεσης, αποτυπώνουν την κυρίαρχη πολιτική κουλτούρα της μετριότητας. Ο πρόεδρος της ΟΝΝΕΔ, αν τον ερμηνεύω ορθά, διαπιστώνει ότι η απλή και κατανοητή πολιτική (τι σημαίνει άραγε τούτο;) καθίσταται περισσότερο ελκυστική για τον νέο πολίτη, ή εναλλακτικά, η δυσνόητη και ακατάληπτη πολιτική (!) αποτρέπει τους νέους από την ενασχόληση με τα κοινά. Έτσι, η πολιτικά ώριμη νεολαιίστικη ελίτ επιχειρεί να απλοποιήσει την πολιτική (να την εκλαϊκεύσει;) και να την μετασχηματίσει σε ένα νέο ελκυστικό hobby.
Νομίζω ότι οι συγχύσεις, οι παρανοήσεις και οι εσφαλμένες εντυπώσεις είναι δεδομένες. Η πολιτική είναι -μάλλον- περισσότερο απλή και “κατανοητή” από ποτέ, τόσο απλουστευτική και προβλέψιμη ώστε να δημιουργεί εύλογες αντιπάθειες. Η πολιτική αντίληψη και πρακτική της κομματικής νεολαίας δεν αφήνει περιθώρια για αμφισβητήσεις (παρά μόνο για τον πρόεδρο και τους συν αυτώ): η ενσωμάτωση σε πελατειακά δίκτυα και “υπόγειους” μηχανισμούς συμφερόντων, συναλλαγών και εξαρτήσεων, η υιοθέτηση της κουλτούρας της κομματικής πατρωνίας, της ευνοιοκρατίας και της ρουσφετολογίας, η υποταγή στην κομματική ιεραρχία και στις δημόσιες σχέσεις, η αποθέωση της παραπολιτικής (ποδοσφαιροποίηση της πολιτικής, χειροκροτητές, φανατισμένοι ιδεοληπτικοί) και η “νομιμοποίηση” της αναξιοκρατίας συνιστούν απλές, κατανοητές, μη ελκυστικές όψεις της πολιτικής. Η απλοϊκή πολιτική σκέψη (και ανύπαρκτη ακόμη) και το ιδιαίτερο ταλέντο της «καπατσοσύνης» αρκούν για την ανέλιξη στην κομματική ιεραρχία, διανοίγοντας προοπτικές για επαγγελματική ενασχόληση με την πολιτική.
Πέρα από αυτή την άποψη, η δήλωση του κ. Παπανικολάου υποδεικνύει μία έμφυτη τάση για μετριότητα, για υποβάθμιση της πολιτικής σε απλουστευτικά σχήματα και διαδικασίες. Η κατανόηση της πολιτικής και η προσέλκυση του πραγματικού ενδιαφέροντος των πολιτών για την πολιτική δεν προκύπτουν από απλές, επιφανειακές, επικοινωνιακές και πολιτικάντικες αναλύσεις, αλλά από συνθέσεις, πολύπλοκες και πολύπλευρες προσεγγίσεις που πληροφορούν τους πολίτες για όλες τις πτυχές των κοινωνικών προβλημάτων, τις πιθανές λύσεις, τα οφέλη και το κόστος, ώστε, τελικά, να διευρύνεται το πλαίσιο των πολιτικών-εκλογικών επιλογών τους και να διευκολύνονται οι αποφάσεις τους. Τα πολιτικά - κοινωνικά προβλήματα είναι δισεπίλυτα και απαιτούν στρατηγική σκέψη, αναλυτική ικανότητα, πολιτική οξυδέρκεια και γνώση. Αναμφίβολα, είναι στοιχεία που δύσκολα συναντώνται στο πολιτικό σύστημα. Η πολιτική είναι γοητευτική γιατί είναι πολύ δύσκολη υπόθεση!
Τι είναι άραγε πιο δυσάρεστο: η ανεπάρκεια και μετριότητα του σήμερα ή η διαφαινόμενη… ελαφρότητα του αύριο;

Ο ταλαντούχος κ. Καραμανλής

Σκέψεις μετά την ομιλία του πρωθυπουργού…

Η ηγεμονική σταθερότητα του κ. Καραμανλή στο πολιτικό “χρηματιστήριο αξιών” (βλ. καταλληλότητα (!)) συνιστά αναμφίλεκτη διαπίστωση. Αφαιρετικά, διακρίνονται δύο κύριοι παράγοντες που ερμηνεύουν επαρκώς το “φαινόμενο”: α) στρατηγική σκέψη και «ορθολογικός» τακτικισμός, β) ταύτιση του ηγέτη με τα κυρίαρχα κοινωνικά - νοητικά μοντέλα για την πολιτική. Ο συνδυασμός των δύο στοιχείων αναδεικνύει μία -ανυπέρβλητη- επικοινωνιακή ηγεμονία, απόλυτα συμβατή με την εγχώρια κοινωνική πολιτική κουλτούρα.
Η εκφορά ενός ιδιότυπου πολιτικού λόγου που συνθέτει με δεξιοτεχνία τον σύγχρονο προοδευτισμό με τον παραδοσιακό λαϊκισμό υποδεικνύει μία επιμελώς σχεδιασμένη πολιτική τακτική. Ο κ. Καραμανλής αποφεύγει -συνήθως- το αναχρονιστικό λεξιλόγιο του κλασικού δημαγωγού, ενώ διατυπώνει συχνά προοδευτικό πολιτικό λόγο (π.χ εμμονή στις μεταρρυθμίσεις, επιδιώκει να είναι χρήσιμος και όχι πρόσκαιρα αγαπητός, δεν ενδιαφέρεται για το βραχυχρόνιο πολιτικό κόστος αλλά για το μακροχρόνιο κοινωνικό όφελος κτλ.) που βαθμιαία διαμορφώνει το προφίλ του μεταρρυθμιστή. Ωστόσο, ο έξυπνος προοδευτικός του λόγος συνοδεύεται από επιτηδευμένη πολιτική αδράνεια (όσο λιγότερο πράττεις, τόσο λιγότερο κόστος έχεις)· τα προοδευτικά λεκτικά πυροτεχνήματα επενδύουν την πολιτική της αναβολής (του τίποτα). Εντούτοις, η στρατηγική είναι αποτελεσματική: ο κ. Καραμανλής έχει απόλυτα οικειοποιηθεί τη «μεταρρύθμιση» ως αίτημα/ σύνθημα πολιτικής, διατηρώντας την ηγεμονία στον κρίσιμο -εκλογικά- μεσαίο χώρο.
Η φαινομενική πολιτική κυριαρχία του πρωθυπουργού αποτυπώνεται, επίσης, στην προσαρμογή της στρατηγικής του στην κυρίαρχη εγχώρια πολιτική υπο-κουλτούρα. Δίχως αμφιβολία, η επιλογή του κ. Καραμανλή να δρα ως «από μηχανής θεός» (παρεμβαίνει, διόλου τυχαία, την ύστατη στιγμή δίνοντας λύση(;) στο πρόβλημα που δημιουργούν - συνήθως - οι αδέξιοι υποτακτικοί του), θέλγει το θυμικό του λαού που είναι -διαχρονικά- δεσμευμένο στη σωτηριολογία και στις μεταφυσικές παρεμβάσεις του σοφού ηγεμόνα (υπάρχει, βέβαια, και μία σχετική ασφάλεια όταν η χώρα κυβερνάται από έναν Καραμανλή!). Επιπρόσθετα, η συστηματική ανάδειξη ενός παραδοσιακού ηγετικού προφίλ μέσω μίας περίτεχνης κινησιολογίας, μίας ιδιότυπης άρθρωσης (βλ. τη σημερινή στεντόρεια και «αγανακτισμένη» φωνή) και «πεζοδρομιακών» λόγων (βλ. π.χ νταβατζήδες) που μεταδίδουν - υποτίθεται - την αίσθηση της αποφασιστικότητας και της σιγουριάς, ανταποκρίνεται στην κυρίαρχη λαϊκή αίσθηση για τον ηγεμόνα, που κινείται εγγύτερα σε ό,τι - εύστοχα - αποκαλείται «πολιτικός κουτσαβακισμός» (ο σοφός - ρήτορας ηγεμόνας της hard power)
Κάπως έτσι, ο ταλαντούχος κ. Καραμανλής φαίνεται να είναι -προς το παρόν- ο μεγάλος ηγέτης στη χώρα ….των λωτοφάγων!

Υ.Γ Το σκίτσο από το Βήμα (Ε. Ξένου)

Το περιοδικό "Νέα Πολιτική" για τη "νέα Μεταπολίτευση"

Το περιοδικό "Νέα Πολιτική" (εκδόσεις Παπαζήση, τεύχος 32) επιχειρεί μία ενδιαφέρουσα αναλυτική προσέγγιση σχετικά με τη "νέα μεταπολίτευση". Η κριτική ανάλυση του εγχώριου πολιτικοκοινωνικού status quo και η προώθηση προοδευτικών - εναλλακτικών ιδεών συνιστούν μία σημαντική συμβολή στη σχετική δημόσια συζήτηση.

Μετά από ευγενική πρόσκληση του συνιστολόγου και Διευθυντή της "Νέας Πολιτικής" Γ. Σακιώτη, στο τρέχον τεύχος αναδημοσιεύεται πρόσφατο κείμενο του blog υπό τον τίτλο "Η φαντασιακή Νέα Μεταπολίτευση".

Ευχαριστώ δημόσια την Διεύθυνση του περιοδικού για την επιλογή αναδημοσίευσης κειμένου από το Homo Sapiens.

Αφιέρωμα στον Μίκη Θεοδωράκη από το περιοδικό "Βορέας"

Με αφορμή τη συπλήρωση τριών ετών από την έκδοσή του, το θρακιώτικο περιοδικό "Βορέας" διοργανώνει πολιτιστική/ μουσική εκδήλωση αφιερωμένη στον Μ. Θεοδωράκη. Μνήμες Αγώνα-Δημοκρατίας-Πολιτισμού είναι ο τίτλος του αφιερώματος που θα πραγματοποιηθεί τη Δευτέρα, 14 Ιουλίου (21:00) στο Άλσος Αδριανουπόλεως της Νέας Ορεστιάδας. Στο πλαίσιο του αφιερώματος, θα προβληθεί το ντοκιμαντέρ του δημοσιογράφου-ερευνητή και Δημάρχου Απολλωνίων Λευκάδας κ. Γιώργου Λογοθέτη.

Υ.Γ Είναι μία καλή ευκαιρία για μία ολιγοήμερη εκδρομή στα...πάτρια εδάφη! Σας ενημερώνω ότι η απουσία του homo sapiens από την blogoσφαιρα οφείλεται σε απροσδόκητο φόρτο εργασίας και όχι στη...θερινή ραστώνη. Ωστόσο, αναμένεται να επιστρέψω δριμύτερος...

H μεταφυσική πολιτική: "μεσσιανιστές" και "δαιμονολάτρες"

Η ηγεμονία της “μεταφυσικής αντίληψης” συνιστά τυπικό γνώρισμα της εγχώριας πολιτικής∙ o “πολιτικός μεσσιανισμός” και η “πολιτική δαιμονολατρεία” κατισχύουν στον (υπό)πολιτικό δημόσιο λόγο διαμορφώνοντας ένα ισχυρό πλέγμα στρεβλών ιδεών και αντιλήψεων. Τυπικό παράδειγμα της “μεταφυσικής” προσέγγισης της πολιτικής, είναι η τρέχουσα δημόσια πολιτική συζήτηση για την κρίση του πολιτικού συστήματος που -κατά κάποιο τρόπο- διεξάγεται με όρους “σωτηριολογικού” χαρακτήρα. Η διέξοδος από την κρίση δεν εντυπώνεται στον συλλογικό νου ως μία συναινετική-δημοκρατική (επώδυνη!) διαδικασία ριζοσπαστικών θεσμικών/ πολιτικών μεταρρυθμίσεων για τη διαμόρφωση ενός νέου παραδείγματος (paradigm) πολιτικής, αλλά, αντιθέτως, προσλαμβάνεται ως διαδικασία ανεύρεσης του φαντασιακού πολιτικού “σωτήρα” (από μηχανής θεός) που αυτόματα (ανώδυνα) θα επιφέρει την ποθούμενη κάθαρση. Οι περισσότερο διαδεδομένες πολιτικές φαντασιώσεις, που εντέχνως ή με λιγότερη κομψότητα, αναδεικνύονται δημοσίως είναι: εκλογές - κάθαρση (βλ. προηγούμενο κείμενο), πρωτοπορία των (κομματικών) ηθικών, δημιουργία νέου κόμματος, βολονταριστικές υπερβάσεις του συστήματος (βλ. Αριστερά). Μάλιστα, ιδιαίτερη εντύπωση προκαλεί η αναζήτηση πολιτικών «σωτήρων» από την αγορά. Διόλου τυχαία, στήνεται τεχνητά μία πολιτική φιλολογία για πιθανή (πολιτική/κομματική) εμπλοκή επιχειρηματιών στα δημόσια πράγματα (δημοσκοπικές έρευνες, παραπολιτική συζήτηση για τις προτάσεις Σ.Ε.Β…).
Παράλληλα με τις μεσσιανικές αντιλήψεις, στον δημόσιο-πολιτικό χώρο ενδημούν η δαιμονοποίηση και οι ρηχοί (εύκολοι) ιδεολογικοί αφορισμοί. Οι εγχώριες θεσμικές/ πολιτικές/ κοινωνικές αστοχίες (αντιπαραγωγικό μοντέλο, μικρο-παρεο-κλεπτοκρατικός καπιταλισμός, κρατισμός, κοινωνικές ανισότητες/φτώχεια, ακρίβεια…) που ευνοούν τις αρνητικές οικονομικές/ κοινωνικές επιδόσεις και δημιουργούν κοινωνική δυσπιστία και δυσαρέσκεια, δεν ερμηνεύονται από τη σχετική απροθυμία της κυβερνώσας ελίτ να προωθήσει αποτελεσματικές-προοδευτικές- επώδυνες μεταρρυθμίσεις στην οικονομία και στο κράτος, αλλά εξηγούνται ως αποτελέσματα αρνητικών/ ανεξέλεγκτων εξωτερικών επιδράσεων. Η κατασκευή φαντασιακών εχθρών (π.χ παγκοσμιοποίηση) αποσιωπά επιμελώς την εγχώρια πολιτική μετριότητα, διαιωνίζει πολιτικές ανακρίβειες και αφορισμούς, ενώ διαμορφώνει τις προϋποθέσεις για την ευδοκίμηση της εσωστρέφειας και του αντιπαραγωγικού οικονομικού εθνικισμού. Η εμμονή στις μυωπικές αντιλήψεις και τους «αποδιοπομπαίους τράγους» συνιστά μια βολική πολιτική πραγματικότητα, που ευνοεί την αναπαραγωγή του υπάρχοντος πολιτικού και κοινωνικού status quo και την διόγκωση των υπαρκτών διαρθρωτικών προβλημάτων (γι’ αυτά τα θέματα θα ασχοληθώ αναλυτικότερα σε επόμενες αναρτήσεις).