Αναμφίβολα, οι ευρωεκλογές του 2009 είναι οι κρισιμότερες στην ιστορία της "ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης", όχι μόνο για -αυτή καθ΄αυτή- την πολιτική (ιδεολογική) σύνθεση του Ε.Κ (ανάγκη ενίσχυσης των προοδευτικών δυνάμεων), αλλά και για το επίπεδο διαβούλευσης και ενσωμάτωσης των ευρωπαϊκών κοινωνιών στο δημόσιο διάλογο για τα μείζονα ευρωπαϊκά διακυβεύματα (ποια Ευρώπη?, ποια νέα ευρωπαϊκή αφήγηση και με τι διαρθρωτική/θεσμική διάσταση?).
Σε αντίθεση με παλαιότερες περιόδους, όπου συχνά η εκλογική διαδικασία είχε -κατά κάποιο τρόπο- "πανηγυρικό χαρακτήρα" και αποτελούσε εκδήλωση μίας διάχυτης κοινωνικής συναίνεσης για τη διαδικασία ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης, οι φετινές εκλογές διεξάγονται σε ένα -δομικά- διαφορετικό κοινωνικοπολιτικό πλαίσιο με κυρίαρχα στοιχεία: α) το ευρωπαϊκό ηγετικό (οραματικό) έλλειμμα, β) την εντεινόμενη λαϊκή δυσαρέσκεια (το ευρωβαρόμετρο δείχνει ευρωπαϊκή "κατάθλιψη") και τη συρρίκνωση της "πίστης" των ευρωπαϊκών κοινωνιών ότι η Ε.Ε συνιστά θεσμικό σύστημα ικανό να παράγει οικονομική/κοινωνική ευημερία για όλους, γ) το διογκούμενο (θεσμικό) αξιακό έλλειμμα της Ε.Ε (δημοκρατικό έλλειμμα, ισχνή κοινωνική λογοδοσία, πολιτικοιδεολογική ανεπάρκεια, διευρυνόμενο χάσμα γραφειοκρατικών ελίτ - πολιτών).
Σ΄αυτό το αρνητικό πλαίσιο η εκδήλωση της λαϊκής δυσφορίας -πιθανώς- θα εκδηλωθεί με ενίσχυση της αποχής και μειωμένη συμμετοχή στις ευρωεκλογές. Είναι αντιφατικό, αλλά φαίνεται ότι στην κρισιμότερη ιστορική καμπή της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης, η Ε.Ε απομονώνεται στο επίπεδο των γραφειοκρατικών ελίτ και απομακρύνεται επικίνδυνα από τις ευρωπαϊκές κοινωνίες. Ακόμα περισσότερο, οι αρνητικές επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης και η θεσμική αμηχανία/ανεπάρκεια της Ε.Ε δημιουργούν συντηρητικές αναδιπλώσεις, ενισχύουν τα "αντιδιεθνικά" /εθνικιστικά χαρακτηριστικά και υποβαθμίζουν στο κατώτατο επίπεδο τα ευρωπαϊκά ζητήματα συγκριτικά με τα εθνικά ενδιαφέροντα.
Αν και οι ευρωεκλογές πρόκειται να διεξαχθούν σε κλίμα ευρωπαϊκής δυσφορίας και "κατάθλιψης," η ανάγκη προώθησης των ευρωπαϊκών ζητημάτων για κοινωνική/ πολιτική διαβούλευση και η ενθάρρυνση του ενδιαφέροντος των πολιτών για την εκλογική διαδικασία είναι σημαντικά στοιχεία. Το ενδιαφέρον για την διαδικασία της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης, για τη διόρθωση των ευρωπαϊκών αδυναμιών και για τη διαμόρφωση της Ευρώπης των κοινωνιών (και όχι των ελίτ) είναι θέματα που μπορούν να ξεκινήσουν "από τα κάτω".
Δυστυχώς, στην Ελλάδα το πολιτικό/κοινωνικό κλίμα είναι ακόμη πιο δυσχερές. Η παρατεταμένη προεκλογική περίοδος για τις εθνικές εκλογές υποβαθμίζει ακόμη περισσότερο το εθνικό ενδιαφέρον για τις ευρωεκλογές, που μοιραία εντάσσονται στο κυρίαρχο εσωτερικό "πολιτικό παιχνίδι". Αν και η συγκυρία είναι πολύ κακή, ας ελπίσουμε μέχρι τον Ιούνιο να τεθούν μερικά ζητήματα στον δημόσιο διάλογο. Ίδωμεν...
Σχετικά κείμενα:
Σ΄αυτό το αρνητικό πλαίσιο η εκδήλωση της λαϊκής δυσφορίας -πιθανώς- θα εκδηλωθεί με ενίσχυση της αποχής και μειωμένη συμμετοχή στις ευρωεκλογές. Είναι αντιφατικό, αλλά φαίνεται ότι στην κρισιμότερη ιστορική καμπή της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης, η Ε.Ε απομονώνεται στο επίπεδο των γραφειοκρατικών ελίτ και απομακρύνεται επικίνδυνα από τις ευρωπαϊκές κοινωνίες. Ακόμα περισσότερο, οι αρνητικές επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης και η θεσμική αμηχανία/ανεπάρκεια της Ε.Ε δημιουργούν συντηρητικές αναδιπλώσεις, ενισχύουν τα "αντιδιεθνικά" /εθνικιστικά χαρακτηριστικά και υποβαθμίζουν στο κατώτατο επίπεδο τα ευρωπαϊκά ζητήματα συγκριτικά με τα εθνικά ενδιαφέροντα.
Αν και οι ευρωεκλογές πρόκειται να διεξαχθούν σε κλίμα ευρωπαϊκής δυσφορίας και "κατάθλιψης," η ανάγκη προώθησης των ευρωπαϊκών ζητημάτων για κοινωνική/ πολιτική διαβούλευση και η ενθάρρυνση του ενδιαφέροντος των πολιτών για την εκλογική διαδικασία είναι σημαντικά στοιχεία. Το ενδιαφέρον για την διαδικασία της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης, για τη διόρθωση των ευρωπαϊκών αδυναμιών και για τη διαμόρφωση της Ευρώπης των κοινωνιών (και όχι των ελίτ) είναι θέματα που μπορούν να ξεκινήσουν "από τα κάτω".
Δυστυχώς, στην Ελλάδα το πολιτικό/κοινωνικό κλίμα είναι ακόμη πιο δυσχερές. Η παρατεταμένη προεκλογική περίοδος για τις εθνικές εκλογές υποβαθμίζει ακόμη περισσότερο το εθνικό ενδιαφέρον για τις ευρωεκλογές, που μοιραία εντάσσονται στο κυρίαρχο εσωτερικό "πολιτικό παιχνίδι". Αν και η συγκυρία είναι πολύ κακή, ας ελπίσουμε μέχρι τον Ιούνιο να τεθούν μερικά ζητήματα στον δημόσιο διάλογο. Ίδωμεν...
Σχετικά κείμενα:
- αφιέρωμα του Republic με θέμα "Η Ευρώπη σε αναζήτηση νέου οράματος: η συμμετοχική προσέγγιση"
- Από το blog HS το "Τα όρια αντοχής της Ευρώπης των Ελίτ"
Αναρτήσεις
4 comments:
Καλησπέρα φίλε μου Πασχάλη,
πολύ εύστοχο, όπως πάντα, το κείμενο της ανάρτησής σου με περιεχόμενο που δεν μπορεί κανείς να διαφωνήσει εύκολα. Θεωρώ κι εγώ ότι το ενδιαφέρον των πολιτών για τις Ευρωεκλογές είναι πολύ μικρό και αυτό οφείλεται κατά κύριο λόγο στην αίσθηση που υπάρχει ότι τα υπό συζήτηση θέματα δεν μας αφορούν άμεσα. Πιστεύουμε – λανθασμένα – ότι οι Ευρωεκλογές δεν επηρεάζουν την καθημερινότητά και δεν μπορούν να δώσουν λύση στα προβλήματά μας, σε αντίθεση με τις βουλευτικές εκλογές που μας αγγίζουν περισσότερο.
Το λυπηρό της υπόθεσης είναι πως το μεγαλύτερο μέρος της εθνικής νομοθεσίας παράγεται στις Βρυξέλλες. Κανείς δεν μπορεί να αγνοήσει την εξάρτηση εθνικού και Ευρωπαικού στοιχείου, που πλέον – ειδικά κατά την διάρκεια της οικονομικής κρίσης που απαιτεί συνολικό στρατηγικό σχέδιο αντιμετώπισης – αποτελεί απτή πραγματικότητα.
Για την Ελλάδα, θα συμφωνήσω κι εγώ με πολλούς που πιστεύουν πως η πρόβλεψη δυνατότητας υποβολής ανεξαρτήτων υποψηφιοτήτων (πέραν δηλαδή της κομματικής λίστας) όπως συμβαίνει και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες θα προσαύξαινε το ενδιαφέρον των πολιτών για την επικείμενη εκλογική αναμέτρηση. Ωστόσο, η επιλογή των πολιτών να στείλουν «μήνυμα» προς τα μεγάλα κόμματα (αντί να επιλέξουν με βάση τις προτάσεις του καθενός) θεωρώ ότι είναι αναπόφευκτη. Για άλλη μια φορά, το βράδυ των Ευρωεκλογών, θα ψάχνουμε να βρούμε για ποιον «χτύπησε η καμπάνα» και τίποτα παραπάνω.
Η στάση της Ε.Ε. απέναντι στην οικονομική κρίση είναι απογοητευτική ακόμη και για (εμάς) τους πιο ένθερμους υποστηρικτές της αφού δείχνει πόσο ανύπαρκτη είναι η πολιτική και η κοινωνική της διάσταση αλλά και πόσο κατώτεροι των προσδοκιών οι σημερινοί ευρωπαίοι ηγέτες.
Μ' αυτά και μ' αυτά οι ακραία συντηρητικές και αντιδραστικές πολιτικές δυνάμεις θα κερδίζουν όλο και περισσότερο έδαφος (βλέπε Καρίνθια-Αυστρία) γι' αυτό ας ελπίσουμε ότι η Ε.Ε. θα ξυπνήσει πριν είναι πολύ αργά...
Μέχρι τότε δικαιολογημένα θα εισπράττει την δυσαρέσκεια και την αδιαφορία των λαών της.
Από τότε που θυμάμαι τον εαυτό μου, οι ευρωεκλογές ήταν ανέκαθεν εκλογές "διαμαρτυρίας" για το εκάστοτε κυβερνών κόμμα. Όχι μόνο θεωρώ ότι η πλειοψηφία του εκλογικού σώματος δεν ενδιαφέρεται για το Ευρωκοινοβούλιο, αλλά πιστεύω ότι δεν ενδιαφέρεται να μάθει και περεταίρω λεπτομέρειες.
Γι'αυτό, άλλωστε, οι περισσότεροι ψηφίζουν και πολύ ελαφρίαν την καρδία.
Δυστυχώς για αυτούς, όπως προανέφερε και ο Makiaveli, αγνοούν το γεγονός ότι ακόμα και αποφάσεις που επηρεάζουν την εθνική μας καθημερινότητα, λαμβάνονται στο Ευρωκοινοβούλιο.
Καλησπέρα παιδιά.
Συμφωνώ με τα σχόλιά σας. Προφανώς, είναι αφελές να θεωρούμε ότι οι ευρωεκλογές δεν θα ενταχθούν στο κεντρικό εσωτερικό παιχνίδι. Άλλωστε, η εμπειρία από προηγούμενες ευρωεκλογές αυτό δείχνει. Πάντως, νομίζω ότι η ποιότητα του διαλόγου και η δυνατότητα να συζητηθούν κρίσιμα ευρωπαϊκά θέματα θα εξαρτηθεί κατά κύριο λόγο από τη σύνθεση των ευροψηφοδελτίων. Πολιτική ουσία, γνώση και επάρκεια ή επικοινωνία και πυροτεχνήματα? Θα δούμε...
Δημοσίευση σχολίου