"Ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα" για την περίοδο της κρίσης(?)

Η οργάνωση και ο σχεδιασμός ενός -επιλεκτικού ως προς το εισόδημα- προγράμματος διασφάλισης ενός ελαχίστου εγγυημένου εισοδήματος συντείνει στην ανακούφιση των περιπτώσεων της ακραίας φτώχειας και στην ενσωμάτωση στο σύστημα κοινωνικής προστασίας εκείνων που βρίσκονται «εκτός των τειχών» και δέχονται τις ισχυρότερες πιέσεις της οικονομικής κρίσης.

Η υφιστάμενη θεσμική συγκρότηση του κοινωνικού κράτους δημιουργεί σημαντικά κενά κοινωνικής προστασίας, με αποτέλεσμα να μη προβλέπεται κοινωνική προστασία για διάφορες κοινωνικές ομάδες που τοποθετούνται στη βάση της εισοδηματικής και κοινωνικής πυραμίδας (μακροχρόνια άνεργοι, εργαζόμενοι με αμοιβή χαμηλότερη του ημερομισθίου ανειδίκευτου εργάτη, ανασφάλιστοι εργαζόμενοι μερικής ή εποχικής απασχόλησης, μικροεπαγγελματίες, μικροαγρότες, χαμηλοσυνταξιούχοι, άτομα με ειδικές ανάγκες που για διάφορους λόγους δεν έχουν ενσωματωθεί στο σύστημα πρόνοιας, κοινωνικά αποκλεισμένοι κτλ.). Η θέσπιση ενός ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος χωρίς ανταποδοτική βάση μπορεί να συμβάλει αποφασιστικά στην συμπλήρωση των κενών του υφιστάμενου συστήματος κοινωνικής προστασίας, στην επέκταση του κοινωνικού δικτύου ασφαλείας στους κοινωνικά αδύναμους και στην αποτελεσματική αντιμετώπιση του φαινομένου της ακραίας φτώχειας.

Η επιτυχημένη εφαρμογή ενός τέτοιου προγράμματος απαιτεί τη συνεργασία διαφορετικών τμημάτων του κρατικού μηχανισμού αλλά και την εμπλοκή της αυτοδιοίκησης, της κοινωνίας πολιτών και των εθελοντικών οργανώσεων. Η -αρχικά- πιλοτική εφαρμογή του προγράμματος θα επέτρεπε τη συστηματική παρακολούθηση κρίσιμων πλευρών του, όπως άλλωστε συνέβη σε άλλες χώρες της Ν. Ευρώπης. Σίγουρα, η εφαρμογή και διαχείριση του μέτρου έχει να αντιμετωπίσει σοβαρά προβλήματα κυρίως στον εντοπισμό των δικαιούχων, καθώς και στην πιθανότητα εμφάνισης του φαινομένου της"παγίδας της φτώχειας". Σε κάθε περίπτωση, η προώθηση της κοινωνικής αλληλεγγύης και η στήριξη των «αδυνάτων» αποτελεί ηθική και πολιτική υποχρέωση του κοινωνικού κράτους., ειδικώς σε περίοδο εκδήλωσης των αρνητικών επιπτώσεων της οικονομικής κρίσης.

Αναμφίβολα, η προώθηση ενός τέτοιου εγχειρήματος και η αποτελεσματικότερη διαχείριση του συστήματος κοινωνικής προστασίας προϋποθέτουν μίας ευρείας κλίμακας αποκέντρωση εξουσιών και διαδικασιών, προκειμένου να ενισχυθούν θεσμοί και δίκτυα που λειτουργούν στο πλαίσιο της «κοινωνίας των πολιτών» και μπορούν να δράσουν υποστηρικτικά προς τους κεντρικούς θεσμικούς μηχανισμούς κοινωνικής προστασίας (τοπική αυτοδιοίκηση, Μ.Κ.Ο, δίκτυα αλληλεγγύης κτλ). Ουσιαστικά, η δημιουργία ενός αποτελεσματικού συστήματος κοινωνικής αλληλεγγύης αρθρώνεται τόσο στην υπεράσπιση και ενίσχυση του κοινωνικού κράτους όσο και στην προώθηση (επινόηση;) της «κοινωνίας της πρόνοιας».
Υ.Γ Πρόταση του ΚΕΠΕ για ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα 330ευρώ