Η ιδεολογία της Στατιστικής και ο 'αριστερός' πληθωρισμός

Η στατιστική στην πολιτική δεν είναι αξιολογικά ουδέτερη και ως εκ τούτου η 'απολυτότητα' των αριθμών ουδόλως θεωρείται δεδομένη. Τα πολιτικά συμπεράσματα που προκύπτουν από τα στατιστικά στοιχεία διαφοροποιούνται ανάλογα με την οπτική της προσέγγισης και τους υπολογισμούς των μετρήσεων. Μπορεί οι αριθμοί να αποτελούν προϊόν τεχνοκρατικών αναλύσεων, ωστόσο ο τρόπος ανάγνωσής τους συνιστά πολιτική θέση. Λόγου χάρη, δείτε τον πληθωρισμό. Ο επίσημος πληθωρισμός αποτυπώνει τον ρυθμό μεταβολής των τιμών αγαθών και υπηρεσιών μέσα σε ένα ορισμένο χρονικό διάστημα (1 έτος). Με βάση τη διεθνή πρακτική, ο δείκτης προκύπτει από την μέτρηση των μεταβολών των τιμών των αγαθών και υπηρεσιών και την αντίστοιχη στάθμισή τους. Εκείνο που έχει σημασία εδώ, είναι ότι το ειδικό βάρος (στάθμιση) που έχει κάθε αγαθό/υπηρεσία ως προς τον προσδιορισμό του επίσημου πληθωρισμού προκύπτει από τον όγκο των συναλλαγών του. Με άλλα λόγια, ο επίσημος πληθωρισμός διαμορφώνεται στον μεγαλύτερο βαθμό από τα αγαθά/υπηρεσίες για τα οποία ξοδεύονται περισσότερα χρήματα και που, εκ των πραγμάτων καταναλώνονται περισσότερο από τις υψηλές εισοδηματικές τάξεις (υψηλά στεγαστικά, πολυτελή αυτοκίνητα, είδη πολυτελείας κτλ.). Ο πληθωρισμός των 'πλουσίων' τοποθετείται πολύ εγγύτερα στον επίσημο πληθωρισμό από τον πληθωρισμό των 'φτωχών'. Ο ρυθμός αύξησης των τιμών των αγαθών πολυτελείας π.χ τα τελευταία δέκα χρόνια ήταν πολύ μικρότερος συγκριτικά με τον ρυθμό αύξησης των αγαθών που καταναλώνουν οι φτωχοί. Μάλιστα, σε ορισμένες περιπτώσεις η μεταβολή ήταν αρνητική (μείωση στεγαστικών επιτοκίων, μειώσεις στους φόρους εισαγωγής πολυτελών αυτοκινήτων κτλ). Αντιθέτως, στα αγαθά που καταναλώνουν οι χαμηλόμισθοι και οι χαμηλοσυνταξιούχοι οι αυξήσεις ήταν πολύ μεγάλες (δείτε αγαθά πρώτης ανάγκης, ενοίκια, εισιτήρια κτλ.). Σκεφτείτε, λοιπόν, πως όταν ανακοινώνονται αυξήσεις μισθών στα όρια του πληθωρισμού, τα φτωχά νοικοκυριά ουσιαστικά χάνουν αγοραστική δύναμη, εφόσον ο πληθωρισμός που αντιμετωπίζουν είναι αντικειμενικά πολύ μεγαλύτερος από αυτόν που ανακοινώνεται. Αναμφίβολα, ο πληθωρισμός του 'φτωχού' και η πολιτικοποίηση της στατιστικής πρέπει να ενσωματωθούν στην ιδεολογική και πολιτική agenda της σύγχρονης Αριστεράς. Η ιδεολογική μάχη με την Δεξιά πρέπει να μεταφερθεί και στο πεδίο της στατιστικής!

Υ.Γ. Προτείνω το κείμενο του καθηγητή Γ.Βαρουφάκη υπό τον τίτλο 'Φτώχεια και Αριστερά', στο βιβλίο 'Για μία προοδευτική πολιτική', υπό την επιμέλεια του Χ.Τσούκα.