Αίφνης, αποτυπώνεται μία αναδιαμόρφωση του πολιτικού σκηνικού. Η διαπίστωση συνιστά το πολιτικό ΄απόσταγμα΄ της επικαιρότητας. Η δημοσίευση των νέων δημοσκοπικών δεδομένων εγείρει κρίσιμα πολιτικά ερωτήματα: ανακάμπτει ο δικομματισμός; Διαφαίνεται διακοπή της πτώσης του; Υπάρχει «διόρθωση» ή «εξομάλυνση»; Αναμφίβολα, το πολιτικό σκηνικό διακρίνεται από μία διαρκή, μη προβλέψιμη και εξόχως ενδιαφέρουσα ρευστότητα. Πιθανότατα, οι παραπάνω διατυπώσεις απασχόλησαν ιδιαίτερα τους αναγνώστες του χθεσινού πολιτικού τύπου. Οπωσδήποτε, πάντως, απασχόλησαν πολύ περισσότερο τα κομματικά επιτελεία και τα εξειδικευμένα στρατηγεία της επικοινωνιακής τακτικής. Είναι αρκούντως αντιληπτό από τους στοιχειώδεις παρατηρητές του δημόσιου πολιτικού βίου ότι, το κρίσιμο μέγεθος για τη διαμόρφωση του πολιτικού παιχνιδιού είναι το 'πολιτικό σκηνικό', και όχι - προφανώς - η Πολιτική. Το πολιτικό σκηνικό διαμορφώνει τον δημόσιο πολιτικό λόγο, την κομματική στατηγική και την κοινή γνώμη. Η πολιτική, ιδεολογική και προγραμματική αντιπαράθεση διολισθαίνουν στα κατώτερα επίπεδα της πολιτικής, ενώ η συγκυριακή πολιτική - εκλογική δύναμη των κομμάτων αναδεικνύεται σε θεμελιώδη παράγοντα του πολιτικού 'διά ταύτα'. Το ιδιότυπο 'Χρηματιστήριο Αξιών' των κομμάτων, όπως αναδεικνύεται από τη διαρκώς αυξανόμενη επιρροή των δημοσκοπήσεων και των media στο πολιτικό γίγνεσθαι, αποτελεί πολιτικό προϊόν με ιδιαιτέρως χρήσιμες ιδιότητες: είναι εύκολα αντιληπτό και κατανοητό, είναι ρευστό και παράγει πολιτικό 'σασπένς', διαφοροποιείται μέσω συνεχών αναβαθμίσεων, παράγει συγκρούσεις και 'ρηχή' πολιτική αντιπαράθεση... Η συμπύκνωση των παραπάνω ιδιοτήτων συγκροτεί την απόλυτη ιδιότητα: το 'πολιτικό σκηνικό' είναι εμπορικό, ή διαφορετικά 'πουλάει'.
Τα πολιτικά υποκείμενα είναι δέσμια του 'πολιτικού σκηνικού'. Η 'αυτονομία της πολιτικής' δεν συναρτάται μόνο με την ύποπτη εξωθεσμική επιρροή στην πολιτική, αλλά, στον ίδιο βαθμό συναρτάται και με τη ροπή των κομμάτων να ενσωματώνουν το 'πολιτικό σκηνικό' στην πολιτική τους κουλτούρα και στρατηγική και να διαμορφώνουν τον πολιτικό τους λόγο κατά το...δημοσκοπικό δοκούν. Οι σημερινοί δημοσκοπολάτρες γίνονται αυριανοί δημοσκοπομάχοι και οι σημερινοί δημοσκοπομάχοι γίνονται αυριανοί δημοσκοπολάτρες. Αυτή η αέναη, υπό - πολιτική, ρηχή, άνευ ουσίας και περιεχομένου σύγκρουση κυριαρχεί στον πολιτικό βίο, παράγει στρεβλώσεις και αναποτελεσματικότητα, συντείνει στην υποβάθμιση της πραγματικής πολιτικής, πνίγει τις προοδευτικές και δημιουργικές πολιτικές 'φωνές', ενώ πριμοδοτεί την πολιτική υπο-κουλτούρα, τη μετριότητα, την ανεπάρκεια και την παραπολιτική. Δίχως αμφιβολία, η αποδέσμευση από τη μέγγενη του 'πολιτικού σκηνικού' αποτελεί - ή πρέπει να αποτελεί - το διακύβευμα κάθε προοδευτικού πολιτικού υποκειμένου.
Αναρτήσεις
9 comments:
"...το κρίσιμο μέγεθος για τη διαμόρφωση του πολιτικού παιχνιδιού είναι το 'πολιτικό σκηνικό', και όχι - προφανώς - η Πολιτική". Συμφωνώ απόλυτα και δυστυχώς βλέπουμε συχνά στο σημερινό πολιτικό τοπίο η επιτυχημένη διαχείριση του "πολιτικού σκηνικού" να επαρκεί για να καλύψει την ανυπαρξία πολιτικής.
Μπράβο, μπράβο, μπράβο
Έχουμε εισέλθει σε περίοδο "μπερλουσκονοποίησης" της πολιτικής και κάποιοι κάνουν ότι δεν το έχουν πάρει χαμπάρι - ένα τέτοιο κείμενο θα'πρεπε να συνοδεύει την ανάγνωση κάθε δημοσκόπησης της "κοινής γνώμης" (άντε να μην αρχίσω και μ'αυτό το ιδεολόγημα)
Καλησπέρα Διονύση και Νικολέτα,
Η υποπολιτική του 'πολιτικού σκηνικού' και η επικοινωνιολάγνοι της πολιτικής κυριαρχούν στο δημόσιο πολιτικό βίο εις βάρος της πραγματικής πολιτικής και των πολιτικών της σκέψης και των ιδεών. Δυστυχώς, η αντίληψη αυτή έχει αναχθεί σε κυβερνητικό δόγμα. Η τέχνη του 'κυβερνάν' μετατρέπεται στη τέχνη του 'επικοινωνείν'. Η στρατηγική της Ν.Δ σ΄ αυτό το πεδίο, αποδεικνύεται άκρως επαγγελματική, με αποτέλεσμα να παρασύρει συχνά σε ένα επικοινωνιακό ανταγωνισμό προς τα κάτω και τα κόμματα της αντιπολίτευσης. Μερικές από τις πτυχές αυτής της στρατηγική θα αναδείξω στο επόμενο post μου με τίτλο 'Πεφωτισμένη Δεξιά'. Αναμένατε...:)
Νικολέτα περιμένω τις σκέψεις σου για το ιδεολόγημα της 'κοινής γνώμης'...Οπότε, μη σταματάς τη σκέψη σου, συνέχισέ τη...
Ηομο sapiens, δεν φάνταζομαι να εκπλησεσαι απο την κατασταση που αναλύεις.
Αλλα για να γίνει ουσιαστική συζήτηση και όχι να κουνησουμε όλοι τα κεφάλια μας συγκαταβατικά πρεπει να πουμε το γιατί.
Επετρεψε μου μια Υπόθεση εργασίας.
Η φωτογραφική αποτύπωση της ......στιγμής του εκλογικου σωματος ειναι μια καθαρα επιστημονική δουλεια. Εχει πολύ συγκεκριμένες νορμες, και πολύ συγκεκριμενη διαδικασία.
Και στην καραμελίτσα του "παραγέλοντος πελατη", θα απαντήσω με την υπογραφή του αναλυτή, κι αν θέλεις και μέ την επιχειρηματική πρακτική του επιχειρηματία που το μονο που έχει να πουλήσει ειναι η αξιοπιστια του.
Βασισμενοι σε αυτή την υποθεση εργασίας, εχουμε αποκλεισει ως "κακους" της ιστορίας, την δημοσκοπική μέθοδο, τον παραγγέλοντα, τον αναλυτη και τον επιχειρηματία. Αρα μας μένει να εξετάσουμε ως ...δραστες του κακου, τα κομματα και τον λαό.
Τον δευτερο τον αποκλειω με το σκεπτικο, "ο ...πελατης εχει πάντα δίκιο", αρα ποιος μας μένει;;;
Τα πολιτικά κομματα.
Και οι ερημες οι δημοσκοπησεις ορθως μετρουν την εμπορική αποτίμηση του προιόντος που καθε μέρα πουλάνε ....τα κομματα.
Κανενα ιδεολογικο πλαίσιο, επικοινωνιακα προιόντα, σήμερα το ΝΟΥΝΟΥ εχει λουλουδατο κουτί και πουλαει, αυριο η ΑMSTEL πιο αισθησιακή διαφήμιση και πουλαει περισσότερο.
Σημερα ο Τσιπρας τραγόυδησε Αγγελάκα, και αυριο ο Καραμανλής πηγε βολτα τα διδυμα. Τωρα για τον Γιωργο, ....μας ειπε την αποψη του γιου του για την ντοπα.
Αρα όσο πουλάνε δαντελα και κορδελα τα πολιτικά κομματα, απλα ο κοσμος θα επιλέγει ...μπουκάλι και οι αναλυτες θα σαλτάρουν....
Καλημέρα Κατερίνα,
Πολύ σωστή η τοποθέτησή σου.Αναμφίβολα, οι δημοσκοπήσεις αποτελούν ένα χρήσιμο πολιτικό εργαλείο για την ανάγνωση της συγκυρίας, ή διαφορετικά, όπως αρέσκονται να λένε οι δημοσκόποι, αποτελούν μία 'φωτογραφία' της στιγμής. Δεν αμφισβητώ την επιστημονικότητα της μεθόδου των δημοσκοπήσεων ούτε το κύρος των επιστημόνων που αναλύουν ποσοτικά και ποιοτικά τα αποτελέσματα των ερευνών. Το πρόβλημα που στηλιτεύουμε αφορά στην μετατοπή του δημοσκοπικού εργαλείου σε πολιτικό αυτοσκοπό. Οι πολιτικές πρωτοβουλίες δεν προσανατολίζονται στο πεδίο της ιδεολογικής σύκρουσης, της παραγωγικής πολιτικής, της προώθησης προοδευτικών αλλαγών στην οικονομία, στο κράτος και στην κοινωνία, αντιθέτως ανάγονται στην σφαίρα της επικοινωνιακής τακτικής και των εντυπώσεων. Με άλλα λόγια γίνεται πολιτική για τις δημοσκοπήσεις...Έτσι, η πολιτική εγκλωβίζεται στο ερασιτεχνικό δόγμα ΄βλέποντας και κάνοντας'. Πετάω σήμερα ένα πυροτέχνημα, παρακολουθώ την επόμενη δημοσκόπηση και αναλόγως πράττω (βλ. τα δικά σου εύστοχα παραδείγματα). Η πολιτική αυτού του επιπέδου, όπως γράφω στο κειμενάκι μου, είναι εύκολα αντιληπτή και κατανοητή από τον κόσμο (προφανώς ο λαός δεν είναι άμοιρος ευθυνών),ενώ δεν απαιτεί ιδιαίτερη πνευματική και διανοητική ικανότητα (ελάχιστοι πολιτικοί σήμερα είναι πνευματικοί άνθρωποι). Έτσι, και στην κοινωνική και στην πολιτική 'αγορά' η εύκολη, ρηχή και ανέξοδη πολιτική πουλάει!
Περί Κοινής Γνώμης
Όταν αναφέρομαι στην κοινή γνώμη ως "ιδεολόγημα", εννοώ κυρίως τη λειτουργία της ως συνεκτικού ιστού ενός διαφοροποιημένου κοινωνικού σχηματισμού. Είναι ελαφρώς πιο περίπλοκο από το να διαπιστώνουμε απλώς την ύπαρξη διαφορετικών κοιν. τάξεων άρα και την ύπαρξη διαφορετικών συμφερόντων και στοχοθεσιών. Δεν εννοώ, παραφράζοντας τον Μαρξ, ότι η έκφραση της κοινής γνώμης είναι η έκφραση της άρχουσας τάξης :)
Ακριβώς το αντίθετο συμβαίνει: πρόκειται για μια αναλυτική κατηγορία "ολοποιητικού" χαρακτήρα, ομογενοποίησης του υλικού προς επιστημονική διερεύνηση, στην προκειμένη περίπτωση του εκλογικού σώματος (- ή του τηλεοπτικού κοινού; αυτά τα δύο συγχέονται πια..)
Ασφαλώς και υπάρχουν κριτήρια αξιοπιστίας, π.χ η μέθοδος της δημοσκόπησης, το μέγεθος του δείγματος κ.ο.κ. Όταν όμως ακούς τον καθηγητή σου να λέει μέσα στο πανεπιστήμιο ότι μια τηλεφωνική δημοσκόπηση 1000 ατόμων είναι αναξιόπιστη και μετά τον βλέπεις στην τηλεόραση να διενεργεί τέτοιου είδους δημοσκοπήσεις, αντιλαμβάνεσαι ότι υπάρχει μια ελιτίστικη διάκριση ανάμεσα στο "επιστημονικό κοινό", που καταλαβαίνει και στο "τηλεοπτικό κοινό" που "δε χρειάζεται" να καταλαβαίνει, οπότε δε μπορείς να παραβλέψεις τον ιδεολογικό ρόλο που επιτελούν αυτές οι έρευνες, κυρίως όταν πρόκειται για τα λεγόμενα "εθνικά θέματα" (>παγκόσμια ελληνική πρωτοτυπία: "θέματα εξωτερικής πολιτικής" λέγονται).
Περισσότερο από την έρευνα της κοινής γνώμης είναι η επίκληση αυτής της έννοιας που εξασφαλίζει ή κατασκευάζει κοινωνική συναίνεση, ακόμα και υπό τη μορφή έκφρασης διαφωνίας (π.χ. ασφαλιστικό)- με αυτόν το βολικό για το πολιτικό σύστημα τρόπο, η κοινωνική διαμαρτυρία εκτονώνεται και διοχετεύεται σε νομιμοφανείς και "υγειείς" μορφές έκφρασης - τις δημοσκοπήσεις... Αυτή ακριβώς η ιδεολογική λειτουργία των δημοσκοπήσεων είναι που συμβάλλει στην υποκατάσταση της (παραγωγής της) πολιτικής από το "πολιτικό σκηνικό", όπως λες.
Αυτά. Ήταν λίγο "τρικυμμία εν κρανίω", αλλά ελπίζω να έγινα κατανοητή :)
Νομίζω ότι η αναζήτηση μιας "αυθεντικής" πολιτικής σε αντίστιξη προς μια δημοσιολογία του "πολιτικού σκηνικού" είναι έντιμη,αλλά δυνατή ,μόνο αν επινοήσουμε μια πολιτική που να λαμβάνει υπ'όψιν τα ακόλουθα
Η πολιτική ήταν ανέκαθεν διαχείριση ,δημιουργία συμβόλων και νοημάτων για την ζωή των ανθρώπων.
Αυτό που συμβαίνει σήμερα δεν είναι η μόλυνση των σοβαρών νοημάτων της πολιτικής από τα εμπορικά της πολιτικολογίας,αλλά η ρευστότητα και η δυνητικοποίηση όλων των νοημάτων.
Ολοι ζούμε σε μια κατάσταση πολλαπλών μυνημάτων,χρονικών μεταθέσεων ,δυνητικοποίηση της ζωής μας.
Μπορούμε κάλλιστα να διαπιστώσουμε αυτήν την αναντιστοιχία (πολιτική-πολιτικό σκηνικό) ,αλλά φοβάμαι δεν πρέπει να την "νοσταλγήσουμε".
Πρέπει με κάποιο τρόπο να "πολιτευτούμε" στις νέες συνθήκες ,να επινοήσουμε μια πολιτική κριτική και στάση που να εμβολίσουμε τον υφιστάμενο χώρο του Πολιτικου
Ο Μπερλουσκονοσαρκοζυμπρουνισμός θριαμβεύει στον Ευρωπαικό νότο,και φαίνεται ότι τα αντίδοτα δεν έχουν βρεθεί.
Για κάποιο λόγο νομίζω ότι είναι ζήτημα θεωρίας,και κριτικής.
Κάποιοι πρέπει να σπάσουν(με) το κεφάλι τους να βρούν την άκρη.
Η Νοσταλγία είναι υπέροχη,αλλά μόνο ως ταινία του Ταρκόφσκι
Καλημέρα Νικολέτα και LLS,
Νικολέτα, διάβασα με μεγάλη ευχαρίστηση το κείμενό σου. Μένω στη συμπύκνωση της σκέψης σου στην τελευταία παράγραφο που αποτελεί έναυσμα για γόνιμο προβληματισμό. Σε ενημερώνω ότι το μεθεπόμενο ποστ, θα αποτελεί μία αναδημοσίευση αυτού του σχολίου προκειμένου να ανοίξουμε εκεί τη σχετική κουβέντα περί 'κοινής γνώμης' Συνέχισε να γράφεις γιατί οι παραμβάσεις σου΄είναι ουσιαστικές και προκαλούν ...τρικυμία :)
LLS,
πολύ σωστή παρατήρηση ' Η πολιτική ήταν ανέκαθεν διαχείριση ,δημιουργία συμβόλων και νοημάτων για την ζωή των ανθρώπων'.
διαπιστώνουμε, λοιπόν, ότι η πολιτική δεν είναι μία απομονωμένη, επιστημονική, μηχανιστική και φορμαλιστική διαδικασία για την παραγωγή κάποιου αποτελέσματος, δεν είναι ασκήσεις επί χάρτου σε ένα δοκιμαστικό σωλήνα μακριά από τις κοινωνικές επιδράσεις, το κοινωνικό υποσυνείδητο και τα συλλογικά βιώματα...Ωστόσο, από αυτή τη θεώρηση κάτι μας λείπει σήμερα, για την ακρίβεια κάτι λείπει από το πολιτικό σύστημα, άρα και από την πολιτική...Θεωρώ ότι λέιπει το όραμα!! Εκείνος, δηλαδή, ο κοινωνικό στόχος που μπορεί να παράγει νέα σύμβολα και νοήματα και να επαναπολιτικοποιήσει την Πολιτική....Τι λές?
Συμφωνώ Απόλυτα
Αλλά πριν μόνο 100 χρόνια η εκλησία το σχολείο η οικογένεια ,δημιουργούσαν εκείνο το πλαίσιο ,που θα αναδυόταν ΤΟ ΟΡΑΜΑ.
Σήμερα η συνειδηση παράγεται μέσα από μια ρευστή κατάσταση που όλα αλληλο επιδρούν.Το πράγμα γίνεται περίπλοκο γιατι η παραγωγή και κατανάλωση πληροφοριών (και άρα "κατασκευής συνείδηση"_ είναι μια τεράστια βιομηχανία
Ετσι όμως δεν μπορεί να υπάρξει ένα όραμα (ενιαίο συκγροτημένο) ,γιατί την επόμενη στιγμή αυτό θα διαλυθεί και θα διαχειριστεί από τα ΜΜΕ
Σχώρα με δεν έχω ξεκάθαρη γνώμη!!
Δεν διαφωνώ με το Οραμα,αλλά αυτό ίσως να είναι δέσμη οραμάτων.
Επιτρέπεται να καταθέσω μια αδυναμία αντιπρότασης ??
Δημοσίευση σχολίου