Το ιδεολόγημα των 'μεταρρυθμίσεων', όπως αποτυπώνεται στον δημόσιο πολιτικό/προγραμματικό λόγο της κυβέρνησης, συνιστά ένα αποτελεσματικό πολιτικό εργαλείο και μία 'ορθολογική' στρατηγική προσέγγιση για τη φαινομενική κυριαρχία του πολιτικά κρίσιμου 'μεσαίου χώρου'.
Ωστόσο, η κυβερνητική εμπειρία αποδεικνύει ότι η 'λογική' των μεταρρυθμίσεων δεν αρθρώνεται σε μία συνεκτική, λογικά θεμελιωμένη και αυστηρά οριοθετημένη μακροχρόνια πολιτική διαδικασία, ή εναλλακτικά δεν προϋποθέτει ένα συγκεκριμένο στρατηγικό πολιτικό project, αντιθέτως συγκροτείται στη βάση αποσπασματικών και 'άναρχων' πολιτικών δράσεων που υπαγορεύονται περισσότερο από πολιτική σκοπιμότητα, παρά από οικονομική και πολιτική ορθότητα. Ενδεικτικά, έχουν 'πλασαριστεί' στην κοινή γνώμη ως ριζοσπαστικές μεταρρυθμίσεις οι αδιαφανείς ιδιωτικοποιήσεις, η διστακτική και κοινωνικά άδικη τροποποίηση του συστήματος κοινωνικής ασφάλισης, ο 'νόμος-πλαίσιο' για την τριτοβάθμια εκπαίδευση, η στατιστική απορρόφηση κοινοτικών κονδυλίων, η ίδρυση ανεξάρτητων αρχών, οι αλλαγές διοικήσεων στα ασφαλιστικά ταμεία και στα νοσοκομεία., η λογιστική απογραφή των δημοσίων οικονομικών....
Σε καμία από τις ΄μεταρρυθμιστικές' δράσεις η κυβέρνηση δεν διατύπωσε επαρκή αιτιολόγηση για τα μείζονα ζητήματα που επικαθορίζουν μία κοινωνικά ελκυστική(κοινωνική συναίνεση) και βιώσιμη μεταρρυθμιστική στρατηγική:
α)τι επιδιώκει η μεταρρυθμιστική αλλαγή και πώς αιτιολογείται πολιτικά ή/και επιστημονικά; β) ποιος είναι ο κατάλληλος χρόνος (timing) εφαρμογής διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων και γιατί; γ) ποιοι ωφελούνται και ποιοι ζημιώνονται από τις μεταρρυθμίσεις; δ) πώς διανέμονται τα μελλοντικά (μακροχρόνια) οφέλη των μεταρρυθμίσεων και πώς αποζημιώνονται οι βραχυπρόθεσμα χαμένοι;
Η διαχείριση των «μεταρρυθμίσεων» γίνεται με τρόπο επιφανειακό, ενίοτε αντιφατικό και ανορθολογικό, φλύαρο, θολό, καιροσκοπικό και -κυρίως- επικοινωνιακό.
Ωστόσο, σ' αυτό το πολιτικό πλαίσιο διαχείρισης των «μεταρρυθμίσεων» η ΝΔ φαίνεται να διατηρεί ένα ηγεμονικό ρόλο που εδραιώνεται σε δύο καίρια σημεία επικοινωνιακής τακτικής:
(α) Ο πολιτικός-προγραμματικός της λόγος αποτυπώνει την ιδεολογική και πολιτική οικειοποίηση της λέξης «μεταρρύθμιση». Η ΝΔ έχει οικειοποιηθεί τη «μεταρρύθμιση» ως επικοινωνιακό και πολιτικό σύνθημα εδραιώνοντας συστηματικά τη φήμη (το προφίλ) του μεταρρυθμιστή . Εναλλακτικά, η ΝΔ έχει ιδιοποιηθεί το σύνθημα που εκφράζει αποτελεσματικότερα τις οικονομικές και κοινωνικές ανάγκες του σύγχρονου εθνικού κράτους. Ανάλογα, στο πρόσφατο πολιτικό παρελθόν, η πολιτική και ιδεολογική ταύτιση του ΠΑ.ΣΟ.Κ με την «αλλαγή» και τον «εκσυγχρονισμό» εγγυούνταν μία σχετική ηγεμονική πολιτική σταθερότητα.
(β) Η ενεργοποίηση ενός αναχρονιστικού συντηρητισμού που προσδίδει στη «μεταρρύθμιση» στοιχεία ηθικολογικού περιεχομένου, διαμορφώνει τις προϋποθέσεις μίας επίπλαστης κοινωνικής συναίνεσης. Λόγου χάρη, το πολιτικό δόγμα (1η θητεία) της «επανίδρυσης του κράτους» δεν θεμελιώνεται στην πολιτική στρατηγική της εφαρμογής ενός νέου δημόσιου management, που αναμφίβολα ανατρέπει το status-quo και θίγει κατεστημένα συμφέροντα, αλλά αντιθέτως υπονοεί τη δημιουργία ενός φαντασιακού «τίμιου και καλού» κράτους, που τελικώς είναι αδιάφορο αν είναι κοινωνικά και οικονομικά αποτελεσματικό.
Η διαχείριση των «μεταρρυθμίσεων» γίνεται με τρόπο επιφανειακό, ενίοτε αντιφατικό και ανορθολογικό, φλύαρο, θολό, καιροσκοπικό και -κυρίως- επικοινωνιακό.
Ωστόσο, σ' αυτό το πολιτικό πλαίσιο διαχείρισης των «μεταρρυθμίσεων» η ΝΔ φαίνεται να διατηρεί ένα ηγεμονικό ρόλο που εδραιώνεται σε δύο καίρια σημεία επικοινωνιακής τακτικής:
(α) Ο πολιτικός-προγραμματικός της λόγος αποτυπώνει την ιδεολογική και πολιτική οικειοποίηση της λέξης «μεταρρύθμιση». Η ΝΔ έχει οικειοποιηθεί τη «μεταρρύθμιση» ως επικοινωνιακό και πολιτικό σύνθημα εδραιώνοντας συστηματικά τη φήμη (το προφίλ) του μεταρρυθμιστή . Εναλλακτικά, η ΝΔ έχει ιδιοποιηθεί το σύνθημα που εκφράζει αποτελεσματικότερα τις οικονομικές και κοινωνικές ανάγκες του σύγχρονου εθνικού κράτους. Ανάλογα, στο πρόσφατο πολιτικό παρελθόν, η πολιτική και ιδεολογική ταύτιση του ΠΑ.ΣΟ.Κ με την «αλλαγή» και τον «εκσυγχρονισμό» εγγυούνταν μία σχετική ηγεμονική πολιτική σταθερότητα.
(β) Η ενεργοποίηση ενός αναχρονιστικού συντηρητισμού που προσδίδει στη «μεταρρύθμιση» στοιχεία ηθικολογικού περιεχομένου, διαμορφώνει τις προϋποθέσεις μίας επίπλαστης κοινωνικής συναίνεσης. Λόγου χάρη, το πολιτικό δόγμα (1η θητεία) της «επανίδρυσης του κράτους» δεν θεμελιώνεται στην πολιτική στρατηγική της εφαρμογής ενός νέου δημόσιου management, που αναμφίβολα ανατρέπει το status-quo και θίγει κατεστημένα συμφέροντα, αλλά αντιθέτως υπονοεί τη δημιουργία ενός φαντασιακού «τίμιου και καλού» κράτους, που τελικώς είναι αδιάφορο αν είναι κοινωνικά και οικονομικά αποτελεσματικό.
Η 'επιστημονική' προσέγγιση (αποθέωση) της επικοινωνιακής τακτικής από την Πεφωτισμένη Δεξιά! Με αυτές τις σκέψεις ως ΄food for thought' αναμένω τη συνέχεια της συζήτησης στα ....ενδότερα!
9 comments:
Ο πολιτικός-προγραμματικός της λόγος αποτυπώνει την ιδεολογική και πολιτική οικειοποίηση της λέξης «μεταρρύθμιση». Η ΝΔ έχει οικειοποιηθεί τη «μεταρρύθμιση» ως επικοινωνιακό και πολιτικό σύνθημα εδραιώνοντας συστηματικά τη φήμη (το προφίλ) του μεταρρυθμιστή
poli sosti i anafora sou, einai alitheia oti i kibernisi karamanli exei tautisti me tis metarithmisis alla sthn ousia mono metarritmiseiw den kanei
episis einai poli kalo auto poy grafis gia tin allagi kai ton eksigxronism mono pou to pasok den eixa mono tin epikoinvniaki igemonia alla itan pragmtiki dhladi politiki
Αγαπητέ Νίκο,
σου τονίζω ότι πέρα από τη συνεχή αναφορά στις 'μεταρρυθμίσεις', ο πολιτικός λόγος του πρωθυπουργού έχει επενδυθεί με χαρακτηριστικά ενός προοδευτικού, σύγχρονου και εκσυγχρονιστή πρωθυπουργού που ενισχύει ακόμα περισσότερo ένα ισχυρό μεταρρυθμιστικό προφίλ (θυμήσου τα λόγια του, θέλω να είμαι χρήσιμος και όχι ευχάριστος, δεν υπολογίζω το πολιτικό κόστος κ.α) που όπως τονίζεις είναι άκρως επικοινωνιακό.Μία 'πολιτική φενάκη'!!
Πασχάλη, αυτή η κυβέρνηση, παρά την 'ήπια μεταρρύθμιση' που επικαλέστηκε, αυτό που είχε στο μυαλό της ήταν αφενός να κυριαρχήσει σ' εναν 'μεσαίο χώρο' ήδη διεφθαρμένο αρκετά απο τη λογική του εκσυγχρονισμού ως ιδεολογία και απο την άλλη φυσικά να τηρήσει το πρόγραμμα ενός νεοφιλελεύθερου πολιτικού φορέα όπως είναι η ΝΔ.
Πέρα απο όσα πολύ σωστά αναφέρεις πρόσφατα κατήργησε και τον ΑΣΕΠ επίσημα...βλ. χθεσινή αρθρογραφία. για να μη προχωρήσουμε στην διάβρωση της δικαιοσύνης, τα χαμένα ομόλογα και το ξεπούλημα των ΔΕΚΟ...όλα αυτά είναι εντός της 'ήπιας μεταρρύθμισης'...
Γι' αυτό και έχει μεγάλη σημασία το ΠΑΣΟΚ να είναι απόλυτα συγκεκριμένο στο πρόγραμμά του με ορατές και άμεσες λύσεις που θα εξασφαλίζουν πέρα απο την κοινωνική συναίνεση και την κοινωνική αλληλεγγύη...ένα χαμένο αγαθό που αν δεν γίνει τώρα, σύντομα θα είμαστε αποικία τόσο της ΕΕ όσο και των ΗΠΑ...δεν ξέρω μήπως ήδη είμαστε και το λέω αυτό γιατί αφενός είμαστε μια κοινωνία που δεν δείχνει να έχει όραμα πρωταγωνιστή στα τεκταινόμενα παγκοσμίως...αντιθέτως δείχνει μια κοινωνία που περιμένει επιδοτήσεις και κατευθύνσεις... αυτό είναι πολύ επικίνδυνο αν συνυπολογίσεις και την απαξίωση της πολιτικής στην καθημερινότητα και τη εμβάθυνση στο σύστημα διακυβέρνησης που λέγεται Δημοκρατία....
Μη ξεχνάς οτι ο λαϊκισμός, βοηθούντος των ΜΜΕ καλά κρατεί και σπείρει συνέχειες και πρότυπα τόσο στην εκπροσώπηση στο Κοινοβούλιο όσο και στις οργανώσεις...Γι' αυτό το μοντέλο του σημερινού Πρωθυπουργού προέρχεται απο το τι θέλει η κοινωνία για να συνεχίσει να επαγγέλεται ο ίδιος τον 'σωτήρα', 'επανιδρυτή' αλλά και του 'καλό και τίμιο' που επιβιώνει μέσα απο έναν ανεξέλεγκτο αλλά ανεκτό βερμπαλισμό...και είναι ανεκτός ακριβώς γιατί δεν έχει πειστεί για το αντίδοτο....
Οι αναρτήσεις σου Πασχάλη, γίνονται ολοένα και πιο διεξοδικές, ολοένα και πιο επιστημονικές, τεκμηριωμένες και εύστοχες . Παρακολουθώντας τις , όπωε βέβαια και την υψηλού επιπέδου συζήτηση που ακολουθεί ,προβληματίστηκα πολύ και αυτή είναι η επιτυχία τους αν θες. Πολλες φορές προσπάθησα να γράψω ένα μήνυμα αλλά δίστασα διαπίστωνοντας το επίπεδο της συζήτησης αλλά και την αδυναμία μου να τεκμηριώσω το ίδιο αποτελεσματικά τις θέσεις που ήταν διαφορετικές λιγάκι απο τις δικές στο θέμα της γενιάς των 700. Ευτυχώς με εξέφρασε λιγάκι η Ελλένη.
Τωρα όμως τολμώ να γράψω και λέω οτι η ΝΔ είναι η κυρίαρχος του παιχνιδιού για τον απλούστατο λόγο οτι επινόησε τον δούρειο ίππο της εποχής δηλαδή τη λέξη "μεταρρύθμιση" και τον καβάλησε για τα καλά. Ενα απολύτως πετυχημένο (για αυτήν και δυστυχώς οχι για τη χώρα) επικοινωνιακό πυροτέχνημα. Το ίδιο έκανε το Πασοκ με τον "εκσυγχρονισμό" και την "αλλαγή" σε δύο άλλες στιγμές της ιστορίας. Οσο για το επόμενο σύνθημα που θα κυριαρχήσει και θα θα είναι το Πασόκ αυτό που θα το εισάγει νομίζω είναι η φράση " δίκαιη κοινωνία" . Παρότι δεν συνοδεύτηκε με επιτυχία στις προηγούμενες εκλογές για εντελώς διαφορετικούς λόγους , αυτό γίνεται αντιληπτό σήμερα ολοένα και περισσότερο, με την δύσκολη κατάσταση στην οποία έχει περιέλθει ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού.
Ελένη,
Οι παρατηρήσεις σου ως προς το διακύβευμα για το ΠΑ.ΣΟ.Κ με βρίσκουν απόλυτα σύμφωνο. Οι σκέψεις αυτού του post είναι ουσιαστικά μία αναδιατύπωση όσων είχα γράψει σε ένα παλαιότερο άρθρο μου (http://www.ppol.gr/fullarticle.php?id=3344)
Εκεί, προς το τέλος γράφω κάποια πραγματάκια για τη μεταρρυθμιστική στρατηγική ενός προοδευτικού κόμματος...Βέβαια είναι μόνο θεωρητικά χωρίς εξειδίκευση, την οποία μελετώ συνεχώς και εν καιρώ θα γράψω κάτι σχετικό...
Νίκο,
σε παρακαλώ να γράφεις άνετα την άποψή σου για ό, τι σε ενδιαφέρει και πρωτίστως για ό,τι θεωρείς ότι απαιτεί κριτική.
Όσο για τη συζήτηση με την Ελένη ήταν άκρως ενδιαφέρουσα και όπως σε κάθε διάλογο ώριμων και καλοπροαίρετων ατόμων υπήρξαν αποκλίσεις και συγκλίσεις...Τώρα θυμάμαι και ένα παλαιότερο ποστ της Ελένης όταν έκανα τις πρώτες μου βόλτες στο 'Πολιτική'....κάτι για τη διαφωνία ήταν...Ίσως η Ελένη με νέα παρέμβαση να μας το επιβεβαιώσει...
Η δίκαιη κοινωνία ήταν, είναι, και θα είναι το μεγάλο αίτημα της πολιτικής. Όλα τα κόμματα την επικαλούνται. Εκεί που υπάρχουν διαφοροποιήσεις είναι ως προς το μέσο επίτευξης...Στο πώς! Αυτό το πώς πρέπει να απαντήσει το ΠΑΣΟΚ μέσω ενός κοινωνικά ελκυστικού και εκλογικά ανταγωνιστικού κυβερνητικού προγράμματος.
Υ.Γ Σας ενημερώνω ότι λόγω απουσίας από το διαδίκτυο το επερχόμενο Σ.Κ θα επανέλθω στην ηλεκτονική μας συντροφιά από τη Δευτέρα. Για χαλάρωση, εντός ολίγου θα αναρτήσω ένα ποστάκι για ένα μινι-διαγωνισμό!
Προς Tractactus:
Ο εκσυγχρονισμός δεν ήταν ιδεολογία
αλλά ανάγκη προκειμένου να εξορθολογιστεί ο δημόσιος τομέας
και η οικονομία, ανάγκη η οποία
εκφράστηκε μέσα από μια σειρά
πολιτικών οι οποίες άφησαν πολλά
θετικά για τη χώρα. Έκτοτε τίποτα
δεν άλλαξε σ'αυτή τη χώρα.
Επίσης δεν ήταν διεφθαρμένη αλλά
αντίθετα εξ ορισμού ήταν κατά της
διαφθοράς. Γιατί ταυτίζεις κάποια πρόσωπα με ολόκληρη την προσπάθεια για εκσυγχρονισμό; Γιατί δεν ταυτίζετε τα παλαιότερα κρούσματα διαφθοράς με τις παλαιότερες κυβερνήσεις πασοκ;;;
alterpol...συμφωνούμε οτι δεν πρόκειται περι ιδεολογίας...για τον εκσυγχρονισμό. Και φυσικά έκανε και θετικά πράγματα για τη χώρα. Ομως, το γεγονός οτι δεν υπήρξαν κανόνες εξέθρεψε διαφθορά(και ποιός μίλησε για όλους;) και μάλιστα σε βαθμό που ακόμα ο κόσμος δεν μπορεί να το συγωρέσει...βλέπεις τα περισσότερα απο τα μεσαία στελέχη κυκλοφορούν ανάμσεσά μας και είναι συνεχώς επι ποδός για την επόμενη θέση...οσο για το απώτερο παρελθόν των κυβερνήσεων του ΠΑΣΟΚ κανείς δεν διαφωνεί οτι κι εκεί υπήρξε διαφθορά...ομως, το χρηματοπιστωτικό σύστημα κατά τη περίοδο του εκσυχρονισμού έβαλε τις βάσεις για το χρηματοδοτικό ιμπεριαλισμό και φυσικά με τις ευλογίες της Ευρώπης...ακόμα κι όταν η Ελλάδα μπήκε στην ΟΝΕ...κανόνες δεν μπήκαν γι' αυτό και ο εξορθολογισμός που αναφέρεις δεν νομίζω οτι πέτυχε...αντίθετα θα έλεγα οτι άφησε τα περιθώρια αυτής της κατάντιας που βλέπουμε σήμερα η εργασία να λέγεται απασχόληση και οι δυνατότητες να λέγονται ευκαιρίες...
Συστήνω ανεπιφύλακτα το βιβλίο "Πρέπει η πολιτική να γίνει ηθική;" της Μύριαμ Ρεβώ Ντ'Αλλόν, εκδ. Εστία.
ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ:
Η πεποίθηση ότι η πολιτική είναι "βρόμικη υπόθεση" και το παράλληλο αίτημα της "ηθικοποίησής" της αποτελούν κοινούς τόπους στον καθημερινό δημόσιο λόγο των σύγχρονων δημοκρατιών. Η Μυριάμ Ρεβώ ντ' Αλλόν, από τους σημαντικότερους συγγραφείς της Γαλλίας στην περιοχή της πολιτικής και ηθικής σκέψης, θέτει υπό αυστηρή δοκιμασία τις τρέχουσες αυτές παραδοχές. Μας καλεί να σκεφτούμε, μεταξύ άλλων, μήπως ο μακιαβελισμός δεν είναι τόσο "μακιαβελικός" όσο θεωρείται και μήπως, τελικά, οι διαπρύσιοι κήρυκες της ηθικής είναι πολιτικά επικίνδυνοι. Μας καλεί ακόμη να γίνουμε περισσότερο επιφυλακτικοί έναντι της ενθουσιώδους ηθικής της πεποίθησης και να επανεκτιμήσουμε ταυτόχρονα τις πολιτικές αρετές μια "ψυχρής" ηθικής της ευθύνης, που παίρνει υπόψη της την τραγικότητα της πολιτικής πράξης.
(Από το οπισθόφυλλο του βιβλίου)
Η περίοδος διακυβέρνησης Σημίτη
συνέπεσε χρονικά με μια περίοδο
που υπήρξε μεταβατική για ολόκληρη
την ευρώπη (μην ξεχνάς ότι είμαστε
μέλος της ΕΕ και δεν υπάρχουν πολλά
περιθώρια διαφοροποίησης) η οποία
πέρασε από την σοσιαλδημοκρατία
στον νεοφιλελευθερισμό υπό την
πίεση της οικονομικής παγκοσμιοποίησης.
Οπότε η Ελλάδα δύσκολο να παρέμενε
ανεπηρέαστη ως ευτυχισμένο νησί...
Τα λάθη βέβαια ήταν πολλά.
Υπέρμετρο κόστος και παντελή, χρηματιστήριο, έλλειψη σχεδιασμού για την μεταολυμπιακή χρήση των υποδομών,ο τρόπος που έγινε το αεροδρόμιο κλπ
Όμως όποιος κάνει δουλειά κάνει και λάθη. Η σημερινή κυβέρνηση μέχρι το ασφαλιστικό τηρούσε το αντίθετο: δεν κάνουμε τίποτα άρα δεν θα κάνουμε λάθη.
Η κυβέρνηση του εκσυγχρονισμού, ειδικά η πρώτη έκανε σοβαρή δουλειά τόσο σε Ελλάδα όσο και σε Ευρώπη και καλό είναι να κριθεί χωρίς εμπάθειες και στερεότυπα Όπως πρέπει να κρίνονται ολοι άλλωστε
Δημοσίευση σχολίου