Σκέψεις για τη διατροφική κρίση....
Η προσέγγιση των αναλύσεων των Διεθνών Οργανισμών και των πολιτικο-οικονομικών αναλυτών (ενδεικτικά βλ. Bradsher, Painter, Krugman ) σχετικά με την τρέχουσα διατροφική κρίση (food crisis), αναδεικνύει 4 θεμελιώδεις παράγοντες για την ερμηνεία του φαινομένου: μεταβολή διατροφικών συνηθειών και κρίσιμη αύξηση της ζητούμενης ποσότητας κρέατος (π.χ Κίνα), δυσχερής κλιματική συγκυρία (π.χ ξηρασία στην Αυστραλία), αλλαγή στις χρήσεις γης (καλλιέργειες για παραγωγή βιοκαυσίμων) και υψηλή τιμή του πετρελαίου.
Η διατροφική κρίση δεν είναι σύγχρονο φαινόμενο. Π.χ. την περίοδο 1973-74 η αύξηση των διεθνών τιμών των τροφίμων συνοδεύτηκε από λιμούς και επιδείνωση των συνθηκών ενδημικής στέρησης στις φτωχές χώρες (πετρελαϊκό shock, άνοδος των τιμών των λιπασμάτων, δυσμενής κλιματική συγκυρία). Ωστόσο, η σύγκριση των δύο περιπτώσεων αναδεικνύει δύο κρίσιμες διαφοροποιήσεις (βλ. Rogers) που υποδεικνύουν τη σοβαρότητα της σημερινής κρίσης: α) ο ρόλος του διεθνούς χρηματοοικονομικού τομέα (hedge-funds) και των στρεβλώσεων στις αγορές τροφίμων (βλ. Economist) και β) το εύρος και η 'μονιμότητα' των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής (global warming).
Θεωρώ ότι, οι δομικοί παράγοντες της σύγχρονης διατροφικής κρίσης αποτυπώνουν την αποτυχία του συστήματος παγκόσμιας διακυβέρνησης να διαχειριστεί με αποτελεσματικό τρόπο κρίσιμα παγκόσμια αγαθά (ασφάλεια, διεθνές εμπόριο, περιβάλλον, συνθήκες διαβίωσης...). Οι σκέψεις για τη διαμόρφωση ευνοϊκών συνθηκών περί την επίλυση του προβλήματος και την ελαχιστοποίηση των πιθανοτήτων επανεμφάνισής του, κατευθύνονται προς την ανάγκη μίας αποτελεσματικής παγκόσμιας-δημόσιας (public) δράσης (βλ. Amartya Sen) για την επαναδιατύπωση των όρων λειτουργίας των διεθνών καθεστώτων της παγκόσμιας διακυβέρνησης (διαφάνεια, δημοκρατία, κοινωνική λογοδοσία...). Ενδεικτικά παραδείγματα: αναδιαμόρφωση του ρυθμιστικού ρόλου του ΔΝΤ με στόχο τη ρύθμιση του διεθνούς χρηματοοικονομικού τομέα προς αποφυγή ανισορροπιών και δραματικών κοινωνικών επιπτώσεων από τη δράση κερδοσκοπικών κεφαλαίων, αποτελεσματικότερη και δημοκρατικότερη δράση του Π.Ο.Ε με κεντρική στόχευση τη διαμόρφωση συνθηκών εμπορίου που ευνοούν - ή τουλάχιστον δεν πλήττουν - τις φτωχότερες χώρες, αναμόρφωση της λειτουργίας της Παγκόσμιας Τράπεζας με στόχευση την συστηματική και αποτελεσματική καταπολέμηση της φτώχειας, δημιουργία ενός διεθνούς ρυθμιστικού καθεστώτος με κεντρικούς στόχους την προστασία του περιβάλλοντος (βλ.Greek Rider) και τον διεθνή έλεγχο των μεταναστευτικών ροών.
Aυτά ως πρώτες σκέψεις...
Υ.Γ. Η εικόνα του post είναι από τον Economist
Αναρτήσεις
5 comments:
@Πασχάλη διάβασα το post σου, έχεις κάνει πολύ καλή βιβλιογραφική αναφορά και πρέπει να δω τι λένε.
Πάντως ο ρόλος της κερδοσκοπίας είναι και υπερτιμημένος και υποτιμημένος. Υπερτιμημένος ως προς την συμμετοχή του στο παρόν ράλι του πετρελαίου και υποτιμημένος όσον αφορά τις τεράστιες δυνατότητές επιρροής του.
Αν και προσπαθώ να το αποφεύγω, σου επισυνάπτω (αν δεν το έχεις δει) τι είχα ανακαλύψει ότι έκανε η κερδοσκοπία σε διάφορες χώρες και πως το έκανε:
http://greekrider.blogspot.com/2008/
04/bear-stearns.html
Greek Rider,
Ξεκίνησα από μία σύντομη περιήγηση στο open democracy όπου διάβασα με πολύ ενδιαφέρον ένα άρθρο του Rogers, σχετικά με τη διατροφική κρίση. Έπειτα, διάβασα τα άρθρα στα οποία παραπέμπει και που αναφέρω και εγώ στο post.
Ως πρόσθετη μελέτη νομίζω ότι έχει εξαιρετικό ενδιαφέρον ο Amartya Sen και οι θέσεις του για μία συλλογική - δημόσια δράση που μπορεί να εγγυηθεί την ελάχιστη πιθανότητα να πληγεί μία δημοκρατία από 'λιμό' ή ενδημική στέρηση.
Σχετικά με το χρηματοοικονομικό σύστημα και τις παγκόσμιες ροές κεφαλαίων (κερδοσκοπικών και μη), συντάσσομαι με όσους υποστηρίζουν ότι η συγκεκριμένη αγορά απαιτεί κάποιου είδους ρύθμιση. π.χ. μία πολύ παλιά ιδέα είναι η επιβολή ενός ειδικού φόρου (Τobin)..Ωστόσο, το ζήτημα είναι εξαιρετικά σύνθετο και απαιτεί πολλή σκέψη και έρευνα. Θα δω και το ποστ που με παραπέμπεις. Συνολικά, νομίζω ότι η εναλλακτική οικονομία που αναφέρεις θα μπορούσε να συνδυαστεί λειτουργικά και αποτελεσματικά με ένα περισσότερο συνεργατικό, αλληλέγγυο και δημοκρατικό σύστημα διεθνούς διακυβέρνησης (παραγωγή παγκόσμιων δημόσιων αγαθών, global public goods στη βάση αμοιβαίας διεθνούς συνεργασίας).
@Πασχάλη, "Δημόσια Αγαθά" τα είχαμε ξεχάσει αυτά εντελώς
Fantaστική δουλειά πασχάλη. σε ευχαριστω γιατί οι πληροφορίες και οι συνδέσεις είναι άκρως ενδιαφέρουσες για έν θέμα που με καίει ιδιαίτερα ως αγρότη,ξέρεις. Θα γραψω και εγω μια ανάρτηση αλλά αυτές τις μέρες πνίγομαι στη δουλειά.
@ greek rider,
Η συζήτηση για τα global public goods και την προοδευτική παγκόσμια διακυβέρνηση θα τοποθετείται συνεχώς στο επίκεντρο της διεθνούς πολιτικής οικονομίας και του παγκόσμιου ενδιαφέροντος όσο τα διεθνικά προβλήματα (περιβάλλον, φτώχεια, λαθρομετανάστευση κτλ) παράγουν κρίσεις τέτοιου μεγέθους(πιεστικότερα και κρισιμότερα από το παρελθόν) που δυνητικά αποτελούν απειλή για την περιφερειακή και την παγκόσμια ασφάλεια.
@ Νίκο,
Καλή δύναμη στις επαγγελματικές, πολιτικές και κοινωνικές σου υποχρεώσεις. Ελπίζω, να επιτύχεις μία δημιουργική σύνθεση με τον ελεύθερο χρόνο και να σε συναντάμε συχνότερα στα blogoλημέρια μας.
Δημοσίευση σχολίου