Η διαπίστωση είναι -μάλλον- κοινή: η δημόσια αντιπαράθεση για κρίσιμα θέματα δημόσιου ενδιαφέροντος είναι διαρκώς δέσμια ενός ανελαστικού, αναχρονιστικού και ιδεοληπτικού κοινωνικο πολιτικού πλαισίου που αρθρώνεται σε μία αυστηρά μανιχαϊστική λογική. Διόλου απροσδόκητα, διατυπώνονται δύο διαμετρικά αντίθετες “αλήθειες”, όπου η υπεράσπισή τους από τα αντιτιθέμενα μέρη γίνεται με τρόπο δογματικό/θεολογικό. Η δημιουργική αμφισβήτηση, ο διάλογος, η σύνθεση και ο συμβιβασμός (απαγορευμένη λέξη) δεν λογίζονται σαν εργαλεία διαβούλευσης και διαπραγμάτευσης για την προσέγγιση κοινών τόπων και αμοιβαία αποδεκτών λύσεων. Η βία, οι παρεκτροπές, οι απειλές και οι εκβιασμοί είναι αποτελεσματικότερα εργαλεία για τους εμπλεκόμενους, εφόσον το διακύβευμα είναι η ολοκληρωτική ήττα του αντιπάλου. Σ’ αυτό το αναποτελεσματικό και δυσλειτουργικό σχήμα εντάσσεται και η δημόσια αντιπαράθεση για τα πανεπιστήμια. Κράτος (κυβέρνηση) και οργανωμένες μειοψηφίες (φοιτητές, καθηγητές) έχουν περιχαρακωθεί πίσω από τα ιδεοληπτικά τους στερεότυπα μετατρέποντας τον δημόσιο διάλογο σε “ανταρτοπόλεμο”. Ο Υπουργός Παιδείας διατυπώνει διαρκώς την ‘απόλυτη αλήθεια’ των ιδιωτικών πανεπιστημίων που συνοδεύεται από έντεχνες απειλές για το μέλλον του δημόσιου πανεπιστημίου, ενώ οι ιδεοληπτικές μειοψηφίες διακηρύττουν την ‘απόλυτη’ αντίσταση στα “σχέδια της παγκοσμιοποίησης” και δαιμονοποιούν κάθε πρωτοβουλία μεταρρύθμισης του υπάρχοντος status quo. Το παίγνιο είναι μηδενικού αθροίσματος. Μάχη μέχρι τελικής πτώσεως. Αλήθεια, όλοι αυτοί που ομιλούν για το δημόσιο πανεπιστήμιο είναι σε θέση να το (προσδι) ορίσουν επαρκώς; Μάλλον όχι. Αν το επιχειρούσαν θα διαπίστωναν ότι το πανεπιστήμιο ως κοινωνικός θεσμός λειτουργεί ως μηχανισμός αναπαραγωγής κριτικής και αμφισβήτησης σε κάθε είδους παραδεδεγμένες αλήθειες και δόγματα, ως ζων οργανισμός που αναζητά τη διαρκή εξέλιξη, την παραγωγή και τη διάχυση νέας γνώσης, νέων τρόπων του “σκέπτεσθαι”. Στο “πανεπιστήμιο” δεν ενυπάρχει η έννοια της στατικότητας, αναδύεται συνεχώς ένας νέος δυναμισμός που -μεταξύ άλλων- μας επιτρέπει να μυηθούμε σε μία συγκεκριμένη στάση ζωής, ήθους, πνευματικής καλλιέργειας, κριτικής αμφισβήτησης, διαλόγου, επιστημονικής και επαγγελματικής επάρκειας. Μόνο αν αποκτήσουν οι άμεσα εμπλεκόμενοι μία βιωματική και συνειδησιακή ταύτιση με το ‘πανεπιστήμιο’, θα διαπιστώσουν ότι πίσω από τις δογματικές αλήθειες υπάρχουν νέες λύσεις, καινοτόμες συνθέσεις, ιδέες και προοπτικές. Τότε, μόνο, θα αντιληφθούν τι σημαίνει πραγματικός διάλογος και δημόσια διαβούλευση για την προάσπιση του δημόσιου συμφέροντος. Ως τότε, θα απολαμβάνουμε καθημερινά τα ‘μαργαριτάρια’ των υπουργών και τους τραμπουκισμούς των επαγγελματιών επαναστατών.. Ως τότε θα είμαστε εγκλωβισμένοι στις συμπληγάδες τους...
Αναρτήσεις
9 comments:
Οπως πάντα δεν διαφωνούμε (ίσως και λίγο πληκτικό!)
Επίτρεψε μου να διαπιστώσω ότι δεν έχουν αναλύθεί όσο πρέπει οι επιπτώσεις το ενδογενούς συστήματος Lobbying το οποίο συκροτεί τις ομάδες των ακαδημαικών εντός της κοινότητας.
(σημερινή ανάρτηση LLS)
Σωστή και αξιόλογη (όπως πάντα) η ανάλυσή σου... αλλά... ειλικρινά πιστεύεις οτι οσα προτείνεις εχουν έστω και την ελάχιστη πιθανότητα εφαρμογής στην σημερινή Ελλάδα?
Γράφεις "Μόνο αν αποκτήσουν οι άμεσα εμπλεκόμενοι μία βιωματική και συνειδησιακή ταύτιση με το ‘πανεπιστήμιο’, θα διαπιστώσουν ότι πίσω από τις δογματικές αλήθειες υπάρχουν νέες λύσεις, καινοτόμες συνθέσεις, ιδέες και προοπτικές."...και ταυτόχρονα ΞΕΡΕΙΣ, οπωσδήποτε ΞΕΡΕΙΣ, οτι ΠΟΤΕ οι εμπλεκόμενοι δεν θα αποκτήσουν την ταύτιση αυτή... η μόνη "ταύτιση" των εμπλεκομένων σήμερα είναι η υποστήριξη και η με κάθε τρόπο διαφύλαξη των κεκτημένων... και τίποτα αλλο. Και ειναι ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΗ, ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΗ ..ταύτιση! Το σημερινό Πανεπιστήμιο "βολεύει" ΟΛΟΥΣ τους κρατούντες: Καθηγητές, φοιτητοπατέρες, κυβέρνηση, αντιπολίτευση... δίνει σε ΟΛΟΥΣ raison d' etre...
Η κάθε πλευρά ΘΑ ΣΥΝΕΧΙΣΕΙ οτι κάνει σήμερα: Η μεν πλευρά της κυβέρνησης να μάχεται, να προβοκάρει... να κάνει οτι μπορεί γιά την πλήρη και οριστική απαξίωση αυτού που σήμερα λέγεται -κακώς- Δημόσιο Πανεπιστήμιο και ειναι απλά ΚΡΑΤΙΚΟ Πανεπιστήμιο, η δε αντίθετη πλευρά, να κάνει οτι ...μπορεί γιά να συμβάλλει στην απαξίωση...
Ισως οι προτάσεις που κατατίθενται να επρεπε να είναι πιό ρεαλιστικές και ασφαλώς πιό δυναμικές.... ευχολόγια δεν σβύνουν φωτιές...
@Πασχάλη, πολύ σωστή η ανάλυση σου. Παρόλο που δεν έχω παρακολουθήσει τα θέματα της παιδείας και δεν μπορώ να έχω σαφή άποψη για τα τρέχοντα, συμφωνώ με το θεωρητικό πλαίσιο που εκθέτεις και νομίζω ότι ένα τέτοιο πλαίσιο συμφωνίας είναι το πιο σημαντικό πρακτικό στοιχείο συζήτησης και συνεννόησης.
Η απόρριψη των πάντων τελικά οδηγεί στην αδράνεια και την αναπαραγωγή στρεβλών συνθηκών που τελικά βλάπτουν του πιο αδύναμους κρίκους της αλυσίδας.
@lls,
η ανάρτησή σου, όπως πάντα, έχει πολύ ενδιαφέρον, ειδικότερα όταν επισημαίνεις στοιχεία...κατά κάποιο τρόπο ψυχαναλυτικού χαρακτήρα. Διάβασα και για μία πρόσκληση σε τακτική εβδομαδιαία συνάντηση για δροσιστικά...πολιτικά ροφήματα. Οπότε, θα μας δωθεί κάποια στιγμή η ευκαιρία να συζητήσουμε άνευ..πληκτρολογίου.
@sxoliastis
ωραίες επισημάνσεις. Σαφώς και αντιλαμβάνομαι ότι η συγκεκριμένη πρόταση συνιστά μία ποθητή...ρεαλιστική ουτοπία. Δίχως να αποτελεί ρεαλιστική/ δυναμική μεταρρυθμιστική πρόταση (έγραψα σε άλλες αναρτήσεις σχετικές ιδέες), νομίζω ότι οριοθετεί ένα λογικό πλέγμα προϋποθέσεων για την επίτευξη ενός minimum επιπέδου συναίνεσης. Αναμφίβολα, η δική μας εμπειρία υποδεικνύει ότι τέτοιου είδους προϋποθέσεις είναι παντελώς απούσες από την πολιτική - κοινωνική πραγματικότητα. Πάντως, αφορμή για την ανάρτηση είναι μία μόνιμη σκέψη μου: η επικίνδυνη ανωριμότητα, η περιχαράκωση σε ιδεοληπτικά στερεότυπα και η αποφυγή του πραγματικού διαλόγου (υπερίσχυση ιδιοτελών συμφερόντων) αποτελούν ανυπέρβλητα εμπόδια για κάθε αλλαγή. Ως διαπίστωση το καταθέτω δίχως διάθεση για προτάσεις πολιτικής. Ίσως, η απογοήτευση από την κατάσταση των τελευταίων ημερών στα πανεπιστήμια να με έκανε σ΄ αυτό το ποστ περισσότερο συναισθηματικό (ρομαντικό)
@Greek Rider,
Η διαπίστωση είναι κοινή για όλες τις περιπτώσεις κοινωνικού - πολιτικού διαλόγου που αφορούν σε ριζοσπαστικές θεσμικές αλλαγές που ολόκληρη η κοινωνία θεωρεί αναγκαίες.
Οφείλω να ομολογήσω ότι το ζήτημα της Παιδείας με έχει διχάσει.
Στο Ρέθυμνο είχα την τύχη να συμμετέχω σ' έναν αρκετά υγιή συνδικαλισμό, φυσικά παρατηρούνται κι εκεί εξαιρέσεις. όμως, παρακολουθώντας τις φοιτητικές παρατάξεις μεγάλων Παν/μιων εύκολα διαπιστώνει κανείς ότι οι φοιτητές έχουν μετατραπεί σε τσιράκια των κομμάτων τους ή των καθηγητών τους. Και η μεγάλη πλειοψηφία, όπως η ελληνική κοινωνία, μένει απαθής σ' όλα αυτά ενώ ψηφίζει όποιον κάνει τα καλύτερα πάρτυ!
Οι καθηγητές άραγε γιατί δε θέλουν τα Ιδιωτικά ή τελος πάντων μη κρατικά πανεπιστήμια??Μήπως γιατί θα αποκαλυφθεί ότι ο Βασιλιάς είναι γυμνός?
Οχι δε συμφωνω με την ίδρυση μη κρατικών παν/μιων ειδικά στην Ελλάδα, ειδικά με αυτήν την κυβέρνηση γιατί αυτό ισούται με την καταρράκωση των κρατικών παν/μιων!
Των κρατικών γιατί δυστυχώς Δημόσια Παν/μια δεν έχουμε στην Ελλάδα.Κι αυτό είναι το θέμα!
Και όχι εγώ δε θα απαξιώσω το ελληνικό Παν/μιο γιατί διδάχτηκα από εξαίρετους επιστήμονες και δε αναιρέσω και τις δικές μου σπουδές.Κι ας έρθει επιτέλους κάποιος να κάνει τη σωστή αξιολόγηση για να διανείμει σωστά και τη χρηματοδότηση.Δεν μπορέι το Παν.μιο Αθηνών να έχει τα ίδια μέλη ΔΕΠ με του Ρεθύμνου, ή και περισσότερα, όταν εκέι τους θέλουν για βοηθούς των μεγαλοκαθηγητάδων ενώ στα Περιφερειακά Παν.μια στελεχώνουν ακόμη και μεταπτυχιακά προγράμματα.
Ας θέσουν επιτέλους τα ζητήματα της Παιδείας στη βάση του εποικοδομητικού διαλόγου - όπως λες κι εσύ Πασχάλη- κι ας αφήσουν τις κινδυνολογίες και τις υπερβολές!
Πηνελόπη,
από το σχόλιό σου συγκρατώ την εξαιρετικά ενδιαφέρουσα πρόταση
"Των κρατικών γιατί δυστυχώς Δημόσια Παν/μια δεν έχουμε στην Ελλάδα"
αναμφίβολα, οι ιδεολογικές συγχύσεις, οι πολιτικές στρεβλώσεις και οι αμφίσημες διατυπώσεις περί την εννοιoλογική διάκριση των όρων "δημόσιο" (public)και "κρατικό" (state) επικυριαρχούν στον σχετικό δημόσιο διάλογο (για μία βαθύτερη ακαδημαϊκή προσέγγιση βλ. τις σχετικές εργασίες του Ν. Μουζέλη).
Προσωπικά, θεωρώ ότι εδώ εντοπίζεται και η ουσία για ένα αποτελεσματικό μεταρρυθμιστικό πρότυπο στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. Η αναβάθμιση του πανεπιστημίου σε έναν ουσιαστικό κοινωνικό-συλλογικό θεσμό που θα παρέχει με αποτελεσματικό τρόπο ένα δημόσιο αγαθό προϋποθέτει - μεταξύ άλλων- την πλήρη ακαδημαϊκή - επιστημονική και διοικητική του αυτοτέλεια. Η βαθμιαία αποκρατικοποίηση των πανεπιστημίων και η δημιουργία συνθηκών άμιλλας μεταξύ τους συνιστούν αναγκαίες συνθήκες για ένα ισχυρό, αξιόπιστο και ανταγωνιστικό δημόσιο πανεπιστήμιο. Σ'αυτο το πρότυπο λειτουργούν όλα τα φημισμένα και αξιόλογα πανεπιστημιακά ιδρύματα παγκοσμίως. Είναι δημόσια με την έννοια του public, όχι κρατικά και σαφώς όχι ιδιωτικά
@Πασχάλη η διάκριση που κάνετε είναι καθοριστικής σημασίας. Το κύριο πρόβλημα με τα πανεπιστήμια είναι ότι έχουν υψηλές κομματικές εξαρτήσεις (κρατικά) με αποτέλεσμα να μην υπάρχει έρευνα και αξιοκρατία.
Η δημιουργία δημόσιων πανεπιστημίων θα μπορούσε να ήταν η προτεραιότητα μιας μεταρρυθμιστικής προσπάθειας.
Πάντως εκτός από όλα αυτά στο σημερινό κρατικό πανεπιστήμιο δεν μπορεί κάποιος να σπουδάσει (μετά την ώρα του). Αν κάποιος διάλεξε λάθος κλάδο ή θέλει να σπουδάσει και κάτι άλλο ενώ εργάζεται τι επιλογές έχει; ελάχιστες, και αυτό θα πρέπει να αντιμετωπιστεί επειγόντως.
Επίσης υπάρχει πολύ αυστηρή ρύθμιση του τι σπουδάζεις σε σχέση με το επάγγελμα που ασκείς και αυτό είναι τρομερό λάθος. π.χ σύμβουλοι επαγγελματικού προσανατολισμού και ελληνικά μάστερ στο αντικείμενο κάνουν μόνο οι φιλόλογοι, από που προκύπτει αυτό; Τέτοιες στρεβλώσεις υπάρχουν παντού και αποτρέπουν την επαγγελματική και κοινωνική ισορροπία.
@all
Κοινότοπο,αλλα ως LLS είμαστε τόσο χαρούμενοι,που συζητάμε τα αυτονόητα.
Το Δημόσιο είναι ευρύτερο του Κρατικού σε όλες τις κοινωνικές μορφές.
Το πρόβλημα είναι ότι ενώ το κρατικό, είναι προφανές ,άρα εύκολο ,το δημόσιο είναι προς επίτευξη,και μπορεί να περιλάβει ολές τις μορφές σε όλες τις παραλλαγές.
Οχι μόνο στα πανεπιστημια,αλλά σε όλες τις δημόσιες σφαίρες, ο διάλογος έχει λαβει την εξής "πρωτόγονη διάζευξη"
Ιδιωτικό=νεοφιλελευθερο εναντίον κρατικού=δημόσιου.
Το ευχάριστο είναι ότι η νοημοσύνη ξεχειλιζει σε μια σειρά από αγαπημένα ιστολογια
Δημοσίευση σχολίου